Van volwassen hond tot bejaarde

Overgang van de ene fase naar de andere

In eerdere artikelen schreven we al over de puppytijd en over de puberteit, de eerste twee levensfases van de hond. Na deze twee fases volgen de (jong)volwassenheid, de seniorenfase en de periode van bejaardheid.
Een hond is niet de ene dag nog een keiharde puber en de volgende dag een stabiele volwassen hond. De overgang van de ene levensfase in de volgende is altijd een geleidelijk proces. Meestal zeg je terugkijkend: ‘Hé, wat is m’n hond het afgelopen half jaar veranderd!’.

Volwassen

Waar de ene hond op de leeftijd van 12 maanden al redelijk volwassen overkomt, is de andere hond op de leeftijd van 20 maanden nog een enorme puber. Deze verschillen zie je niet alleen per ras, maar ook binnen een ras.

Kernzin: Er zijn geen vaste leeftijden waarop bepaalde levensfases beginnen, er zijn grote verschillen tussen individuele honden te zien

Niet alleen doorloopt een hond een lichamelijk rijpingsproces, ook mentaal doorloopt de hond alle verschillende levensfases. En de ontwikkeling van lijf en hoofd lopen niet altijd synchroon… sommige honden zijn fysiek al behoorlijk ontwikkeld, maar in hun hoofd nog heel jeugdig en andere honden zijn mentaal al vroeg volwassen, maar hebben meer tijd nodig om lichamelijk te ontwikkelen. Train je een hond die niet synchroon loopt in zijn mentale en fysieke ontwikkeling dan geldt: hetgeen het langzaamst ontwikkeld bepaalt het tempo van je training. Geef je hond de tijd , zo voorkom je lichamelijke blessures en mentale frustratie.

Voeding

Eenmaal volwassen heeft het lijf minder voeding nodig. Tot nu toe was het volop aan het groeien en groeien kost veel energie. Nu het lichaam is uitgegroeid, heeft het alleen nog voeding nodig voor ‘onderhoud’. Blijf je je volwassen hond voeren wat je je puberhond voerde, dan zal zijn gewicht toenemen. Hoeveel voeding je hond nodig heeft, verschilt weer enorm per hond. Voer niet klakkeloos wat er op de zak staat of wat volgens de standaard berekeningen zijn portie zou moeten zijn, maar voer op het oog. Kijk naar de voedingstoestand van jouw hond en bepaald dan of hij zo op een goed gewicht zit (en dus de huidige hoeveelheid voer kan blijven eten), of hij iets te royaal is (en dus wat terug moet in hoeveelheid) of dat hij misschien wat te schraal aan het worden is (en dus wat meer mag eten).

V.l.n.r.: ondergewicht, ideaal gewicht, overgewicht.

Balans en coördinatietraining

Nu je hond volwassen is, kun je de lichamelijke training intensiever maken. De fase dat je rekening moest houden met een groeiend skelet is voorbij. Ook is het spierstelsel van je hond nu zo ontwikkeld dat het een zwaardere belasting aankan. Tijd dus om het programma, waar we in de puppyperiode en de puberteit mee begonnen zijn, te intensiveren.

Heb je met je jonge hond al puppygym gevolgd, dan heb je tijdens de puberteit een goede basis gelegd om nu op verder te bouwen. Begin je met een volwassen hond die nog niet eerder deze oefeningen heeft gedaan, dan adviseren we je om eerst de oefeningen te doen die we voor de pups en pubers hebben uitgelegd. Met een onervaren hond gelijk beginnen met de oefeningen die we voor de volwassen honden beschrijven is niet raadzaam. De reden hiervoor is dat het lichaam van je hond de kans moet krijgen om te wennen aan deze inspanning. Niet alleen moeten de spieren voorbereid worden op deze oefeningen, er zijn ook bepaalde vaardigheden die nodig zijn voordat je de oefeningen verder uit kunt bouwen. Zonder de basis kun je nog niet verder.

Kernzin: Heeft je volwassen hond nog nooit eerder balans- en coördinatietraining gedaan? Vergeet dan niet te beginnen bij de basis!

Plankenparcours met uitdagingen

Het plankenparcours is een mooie manier om met je hond te werken aan connectie, coördinatie en balans. Een echte multifunctionele uitdaging voor jou en je hond dus.

Het basis plankenparcours bestaat uit planken van 40 centimeter breed die op verschillende hoogten liggen en bochten bevatten. Als begeleider navigeer je je hond door dit parcours. Op deze planken heeft je hond een kader om binnen te werken. De spelregels zijn altijd hetzelfde: je hond en jij lopen samen het parcours. Het is de bedoeling dat jullie beide in hetzelfde tempo lopen en dat je hond, naast dat hij zich concentreert op de planken, ook contact houdt met jou en wat jij doet. Rechtuit lopen, een bocht meelopen en draaien op de planken zijn altijd je basisoefeningen. De basis van het plankenparcours is uitgelegd in hoofdstuk 8 en 9 van het boek ‘Je puber goed op pad’.

Foto: Fealan loopt geconcentreerd over de planken naar het voertje dat voor haar wordt klaargelegd.

Wanneer je met je hond het plankenparcours loopt en je merkt dat hij prima contact houdt, zich goed kan concentreren en netjes met jou mee beweegt, dan kunnen we het plankenparcours gaan uitbreiden met verschillende uitdagingen. Die uitdagingen bestaan in eerste instantie uit het aannemen van verschillende posities en het stilstaan op de planken. De cues voor de posities wil je aan beide kanten vragen, dus zowel met jou aan de linkerkant als aan de rechterkant van de planken. Voor honden die dit nog nooit gedaan hebben kan het een uitdaging zijn om ineens aan een andere kant van je te werken dan ze gewend zijn. Geen probleem! Wanneer je ziet dat je hond er moeite mee heeft, mag je hem altijd helpen met een handgebaar of zelfs een voertje. Onthoud: er is niets fout in een plankenparcours. Je bent je samenwerking aan het ontwikkelen en versterken.

Bij alle elementen van het plankenparcours werk je in sessies van 15 tot 20 voertjes. Deze voertjes leg je vlak voor de voeten van je hond op de planken neer. Zorg ervoor dat je beloningen niet heel lang op zich laten wachten.
Is je hond erg opdringerig met voer op het parcours? Dan raden we je aan om eerst te gaan werken aan zelfbeheersing. Leer je hond dat de aanwezigheid van voer niet een reden is om opdringerig of onbeleefd te worden. Leer hem dat hij rustig kan zijn rondom voer. Ook is het belangrijk dat je zelf altijd rustig voert! Beweeg je handen in een langzaam tempo wanneer je wilt voeren. Je hond zal zich aanpassen aan jouw tempo.

Je kunt het plankenparcours ook combineren met tonnen, krukjes en zelfs een balanskussen. De materialen integreer je in het plankenparcours. Let er goed op dat de honden veilig van het ene naar het andere materiaal kunnen stappen. Je wilt geen sprongen of onmogelijk lastige hoeken in het parcours. Blijf letten op veiligheid en haalbaarheid! Bij onzekere honden bouw je dit heel langzaam op om zo succes te garanderen. Het is veel nuttiger en leerzamer voor je hond om een iets simpeler parcours succesvol te volbrengen, dan met heel veel moeite en stress door een moeilijk parcours heen te gaan.

Senior

Er komt een moment dat je volwassen hond ineens wat ouder lijkt. Dit is niet iets wat van de een op de andere dag gebeurt, maar eerder een geleidelijk proces. Je senior staat minder snel bij de deur dan eerder als jullie samen naar buiten gaan. Je merkt dat hij sneller vermoeid raakt tijdens activiteiten. Sommige oefeningen worden wat minder enthousiast uitgevoerd. Door de jaren heen hebben jullie samen een hechte band ontwikkeld en jullie kennen elkaar door en door. Samen hebben jullie avonturen beleefd en activiteiten ondernomen. Dat hoeft niet te stoppen, maar dat er wat staat te veranderen dat is duidelijk.

Seniorenkwaaltjes

‘Ouderdom komt met gebreken’ luidt het spreekwoord en dit spreekwoord gaat helaas ook op voor onze honden. Sommige ouderdomskwalen zijn te behandelen, andere zul je gewoon moeten accepteren en weer andere vragen wat management-maatregelen.
De kwaaltjes die je bij je ouder wordende hond kunt gaan tegenkomen lopen heel erg uiteen. Dat kunnen problemen van het bewegingsapparaat zijn, zoals artrose, spondylose, HD en de afname van spierkracht. Maar ook het spijsverteringssysteem is aan veroudering onderhevig en kan daardoor klachten geven. Je kunt dan denken aan problemen met het gebit, afvallen en maagtorsies.

Foto: seniorgebit

Ook de zintuigen van je hond zullen minder goed worden. Een verminderd zicht en/of gehoor vragen wat aanpassingen van jou als begeleider om goed met je hond te kunnen blijven communiceren.
Het belangrijkste advies als je ziet dat je hond ergens hinder van ondervind: wacht niet te lang af, maar raadpleeg een dierenarts of therapeut. Leer te herkennen hoe jouw hond pijn aangeeft, vaker zijn deze signalen subtieler dan je zou verwachten! Heel veel ouderdomskwaaltjes zijn heel goed te verlichten, waardoor de kwaliteit van leven van je hond zo lang mogelijk zo groot mogelijk blijft.

Bejaard

Na de seniorenfase, volgt de bejaardheid, de laatste levensfase van een hond. Een periode die gekenmerkt wordt door een kleiner wordende wereld en fysieke en mentale achteruitgang. In deze periode zul je jezelf waarschijnlijk meer dan eens afvragen of het tijd is om hem te laten gaan, totdat het moment is aangebroken dat je hem dan daadwerkelijk moet laten gaan…

De behoeftes van je hond zullen veranderen in deze fase. Ligt hij nog comfortabel in zijn mand of is de houding die hij daarin aan moet nemen met zijn stijver wordende lijf niet meer prettig? Beweegt hij nog zo actief tijdens het wandelen dat hij zichzelf warm weet te houden op koude dagen of is het misschien nodig om een jasje te gaan gebruiken?

Met je bejaarde hond doe je geen echte training meer, maar heel veel bejaarden vinden het wél heel leuk om nog samen wat te doen. Door wat trucjes die hij op jongere leeftijd al geleerd heeft aan te passen aan zijn oude lijf, kunnen jullie samen nog veel plezier hebben. Houd de sessies kort en beloon één op één om het zo leuk mogelijk te maken.

Foto: Murphy is inmiddels ruim 14,5 jaar oud en lang staan en zitten houdt hij steeds minder goed vol. Door een lighouding als uitgangspositie te nemen, kan hij toch zijn zakdoekzwaai trucje uitvoeren.

Meer weten?

In dit artikel heb je fragmenten kunnen lezen uit het boek ‘Je senior vervolgt zijn weg’, het derde deel van de serie ‘Een hondenleven lang fysiek en mentaal in balans’. Deze boekenserie wordt geschreven door dierenosteopaat Martine Burgers en hondentrainster/etholoog Sam Turner.
In deze serie zijn verschenen: