Het effect van aanraking bij je hond

Wat doet aanraking met een hond?

Aanrakingen doen meer dan dat je misschien zou kunnen bedenken! Iedereen aait zijn hond wel eens, maar dat is toch heel anders dan dat je jouw hond meer bewust gaat aanraken. Ben je al op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen in de wetenschap? Heb je al wel eens erbij stilgestaan wat aanraking in het lichaam allemaal in beweging brengt? Ben je nieuwsgierig naar wat aanraking jou en jouw hond nog extra kan bieden? Lees dan even verder! Als afsluiting volgt ook nog een aantal tips die je al snel kunt inzetten en waar je mogelijk nog je voordeel mee kan doen tijdens Oud en Nieuw.

Waarom zou je je hond aanraken?

Aanraking is belangrijk voor zowel hond als mens. Met aanraking ga je samen een diepe verbinding aan. Je ‘geeft’ je iets in de vorm van een fysieke aanraking, maar ‘neemt’ ook iets omdat je er een goed gevoel van krijgt. In onze leefwereld hebben wij dagelijks te maken met vele uitdagingen die stress kunnen geven. Dat werkt door op lichaam én geest. Met aanrakingen kun je ZELF iets doen om het stresslevel op een goed peil te houden. Je wordt meer bewust van de spanning in het lichaam en kunt met een paar eenvoudige aanrakingen leren deze spanning weg te nemen, geen overbodige luxe dus in onze leefwereld!

Nieuwtjes uit de wetenschap

In 2016 heeft wetenschapper Jaak Panksepp Nederland overspoeld met nieuwe informatie uit de wetenschap. De 7 emotionele systemen bij mensen, blijken ook op honden van toepassing te zijn. Even simpel gezegd, er zijn 3 systemen die een bijdrage leveren aan de positieve emoties, 3 die bijdragen aan de negatieve emoties en 1 neutraal systeem. De 3 positieve systemen zorgen ervoor dat honden een blij en gelukkig gevoel ervaren, meer open staan om te leren en zich lekker in hun vel voelen. Deze systemen kun je stimuleren door motivatiespelletjes, samen spelen én aanraking.

De negatieve systemen komen in actie bij angst, herplaatsing/rouw en woede/agressie. Deze activeren stresshormonen en remmen de werking van neurotransmitters, waardoor het zenuwstelsel van slag raakt, wat invloed heeft op lichaam én geest. Bij chronische stress kan het leiden tot ziekte. Het is erg belangrijk dat de positieve en negatieve systemen in balans zijn óf, indien er een onbalans is, de positieve systemen gestimuleerd gaan worden en de negatieve systemen zoveel mogelijk vermeden worden.

Aanraking speelt een belangrijk rol in de activering van positieve emoties. Het stimuleert de aanmaak van ‘gelukshormonen’ en neurotransmitters. In de wetenschap is het bewezen dat na 1-5 minuten aanraken de stoffen oxytocine, prolactine en dopamine vrijkomen. Deze spelen een belangrijke rol in het gevoel van welzijn en blijdschap en ondersteunen leerprocessen, eetlust en slaap.

Daarnaast weten we inmiddels ook meer over de doorwerking van aanraking. Bij stress is bekend dat het lichaam in versneld tempo cortisol gaat aanmaken. Een teveel daarvan heeft een sterke invloed op het immuunsysteem en kan allerlei klachten veroorzaken. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 30 minuten ná aanraking, de hoeveelheid cortisol afneemt. Dit zijn slechts enkele ‘weetjes’ die de wetenschap inmiddels heeft ontdekt. In-officieel is er natuurlijk al wel veel meer bekend over het nut van aanraken, lees maar verder…

Uit je hoofd, in je lijf!

Als aanraking als positief wordt ervaren, is het een enorm krachtig middel om de hond meer bewust te maken van zijn lichaam. Aanraking op de huid geeft een gevoelsprikkel naar het deel van de hersenen waar het bewustzijn zit. De hond wordt bewust van zijn lichaam. Daarnaast gaan er signalen naar de spieren, waardoor spierspanning geoptimaliseerd wordt en afstemming plaatsvindt met het bewegingsgevoel. Hierdoor word je meer bewust van je bewegingen.

Als aanrakingen ongewoon of nieuw zijn, krijgen de hersenen steeds weer een nieuwe impuls en worden ze geprikkeld om genoemde processen weer in beweging te brengen. Als je het regelmatig herhaalt, werkt het hetzelfde als bij training van de hond. Lichaamsbewustzijn kun je dus ook aanleren!

Daarentegen kunnen aanrakingen ook een negatieve associatie hebben gekregen door eerder opgedane nare ervaringen. Als we in communicatie met de hond aanrakingen kunnen introduceren, volgt een positieve associatie en volgt de doorwerking op het zenuwstelsel en alle lichamelijk processen die daarmee in verbinding staan. Ik daag je uit om verder te lezen over wat aanraking kan doen voor de communicatie met jouw hond!

Aanraking daagt je uit om in communicatie te gaan

Er is geen betere coachingssessie te bedenken dan een sessie ‘Bewust Aanraken’ met je eigen hond. Als je je hond meer bewust gaat aanraken, gaat hij een boekje opendoen van communicatiesignalen, waarmee hij wil zeggen wat hij wel of niet prettig vindt. Als je gaat werken in communicatie met de hond, kan de hond er van leren ontspannen en ook op eigen tempo spanning leren loslaten. Waar het simpel gezegd om draait is dat we de hond leren zichzelf te kalmeren en tot rust te komen. Het ‘moeten’ ontspannen bestaat helaas niet. Wil je na het lezen van dit artikel zelf meteen aan de slag, ga er dan open in zonder verwachtingen en geef de hond de ruimte om de aanrakingen te ervaren en te verwerken. Dan zul je versteld staan van de reactie van de hond. Met een paar eenvoudige technieken kun je al heel veel zelf!

Preventieve gezondheidscheck

Als je vaker je hond gaan aanraken, leer je het lichaam beter kennen en kun je het ook beter in de gaten houden op veranderingen. Check bijvoorbeeld regelmatig op temperatuurverschillen. Heb je een hond die erg prikkelgevoelig is, dan kan het soms teveel worden. Als het voorhoofd of het deel tussen de oren erg warm is in vergelijking met de nek, dan gaat er erg veel om in het koppie! Voel dan ook eens de oren en het bekken (net voor de staart). Deze delen staan via het zenuwstelsel met elkaar in verbinding.

Is het zenuwstelsel ‘te druk’, dan kunnen oren en bekken ook heel warm of juist heel koud worden. Is jouw hond al wat ouder of sport je veel met je hond, voel dan ook eens of de temperatuur voor en na de wandeling/sport anders is. Het lichaam is na afloop goed opgewarmd, maar het kan zijn dat de schouders of de heupen extra warm zijn. Dat kan betekenen dat dat deel wat harder moet werken en een ander deel minder hard werkt. Dat kan onbalans geven in het lichaam.

Temperatuur is één ding waar we op checken. Daarnaast voelen we ook spanning op bindweefsel en spieren en checken we gewrichten, vacht en nagels op opvallende plekken. Als je vaker voelt, kun je dit allemaal leren checken en eerder bepaalde problemen signalen of zelfs voorkomen.

Bang voor vuurwerk

Veel honden hebben last van harde geluiden en knallen met Oud en Nieuw. Met ‘Bewust Aanraken’ kun je deze avond wat rustiger voor de hond laten verlopen, mits de hond niet extreem bang voor vuurwerk is. Als dat wel het geval is, hebben jullie meer specialistische ondersteuning nodig.

Angst kun je met aanrakingen niet bevestigen. Wel kun je ervoor zorgen dat je er bent voor je hond en dat je hem wat gerust kan stellen. Belangrijk is wel dat je de hond eerst leert om aangeraakt te worden. Je kunt ontspanning herkennen aan ‘zachte oogjes’. Als je deze ingang hebt gevonden, kun je het beste dit plekje aanhouden om hem te kalmeren. Als je het nog wilt gaan inzetten voor Oud en Nieuw, moet je het nu al wel gaan oefenen. Je kunt nu nog prikkelarm iets gaan opbouwen, waardoor je het dadelijk makkelijker kunt inzetten als de prikkels meer worden. Gebruik het alleen binnenshuis. Voor buitenshuis heb je meer ondersteuning nodig.

Tips voor aanvang van de sessie

Neem de tijd voor het eerste contact maken. Kijk eerst eens of de hond naar jou toe wil komen en zo ja, bied dan je handen aan en kijk wat de hond er van vindt. Als de hond rustig blijft, kun je contact maken met de achterkant van de hand, een paar strijkingen doen, weer even de handen eraf en kijken wat de hond er van vindt. Zo werk je goed in communicatie met de hond.
Als een hond zich erg druk gedraagt en hij zou kunnen opspringen, zorg er dan voor dat je zelf zo neutraal mogelijk blijft. Een te open houding, druk gedrag van jezelf en/of een te vrolijke stem kan al snel een reactie bij de hond geven.
Als een hond wat drukker in zijn hoofd is, kan het zijn dat de hond het niet begrijpt wat je van hem vraagt. Hij kan dan wat onrustig gaan rondlopen. Dan is het goed om een duidelijk kader te stellen en de hond zacht te begrenzen door bijvoorbeeld één hand op de borst te leggen of hem zacht vast te houden aan de halsband. De hond mag wel ten alle tijden weg!!! Let op: het kan ook juist weerstand geven!!!
Als het eerste contact rustig verloopt, kun je de aanrakingen gaan uitbreiden. Haal regelmatig even je handen er af en kijk wat de hond er van vindt. Blijft hij zitten of loopt hij weg en komt weer terug, dan kun je op dezelfde voet doorgaan en het verder opbouwen. Is dit nog te spannend, dan moet het in een nog rustiger tempo.

Zelf aan de slag

Een fijne techniek die je op het gehele lichaam kunt toepassen is de combinatie van twee strijkingen, de harkengriff en de vlakke binnenkant van de hand. Bij de harkengriff maak je een harkje van je hand, geef je lichte druk op je vingertoppen en beweeg je naar jezelf toe. De vlakke hand is de volledige binnenzijde van je hand. Je werkt vanaf de borst over de schouder naar de wervelkolom met de harkengriff en de terugweg leg je je hand vlak. Met de harkengriff geef je een prikkel, met de vlakke hand sedeer je deze prikkel. Deze combinatie vinden honden echt super!

Op You Tube kun je deze techniek nog eens bekijken:

Indien je iets geks voelt van een bultje of een hele warme plek óf je ziet een duidelijke reactie van de hond op een bepaalde plek, ga dan nooit door! Dan is nader onderzoek nodig. Ben je ongerust, ga dan naar jouw dierenarts. Heb je een vraag, dan kun je die ook bij mij (Judith Hofmann) neerleggen!

Heb je vragen over dit artikel, dan kun je hieronder een reactie achterlaten. Wil je meer leren over aanrakingen en massage, dan kun je kijken op www.kynomassage.nl. We geven diverse workshops voor hondeneigenaren en hebben ook een uitgebreid aanbod voor hondenprofessionals. In april starten we de nieuwe 3-daagse Cursus Bewust Aanraken speciaal voor de hondenprofessional!