Quick fix: verander het gedrag van je hond in een handomdraai

Hij luistert niet

We kennen het allemaal wel. Een eigenwijze hond die maar niet lijkt te willen luisteren en niet doet wat je van hem vraagt. Zou het niet mooi zijn als we ons niet meer druk hoeven te maken over al die onhandige hondentrekjes? We zoeken naar manieren om het gedrag te veranderen. Er zijn zelfs mensen die daar hun beroep van hebben gemaakt! Blijkbaar is er veel vraag naar gedragsmodificatie.

We zijn echter vaak ongeduldig. We willen een oplossing en wel nu! We willen een quick fix. Een toverstaf of een afstandsbediening waarmee we het gedrag zelf kunnen bepalen. Bestaat deze snelle oplossing wel?

De onderliggende motivatie van gedrag

Jazeker. We kunnen het gedrag best veranderen in een handomdraai. Maar veranderen we daarmee ook de onderliggende, interne processen bij de hond? Je kunt een hond leren niet meer te grommen, maar de oorzaak waarom hij gromt neem je niet weg. Misschien is hij bang, misschien heeft hij pijn, misschien wil hij gewoon even met rust gelaten worden. Je kunt een hond ook leren niet meer te blaffen, maar de oorzaak waarom hij blaft neem je niet weg. Misschien is hij bang of blaft hij uit frustratie.

“The behaviour is not the diagnosis.” ~ Daniel Mills

We hebben allemaal onze eigen perceptie van de wereld met de daarbij behorende emoties. Honden kunnen de wereld categoriseren op basis van emoties, net als mensen. Kijk naar een hond als een individu met zijn eigen perceptie en emoties. Dan pas kun je het probleem beter begrijpen en benaderen. Met alleen het gedrag veranderen kom je er dus niet. Wil je écht een langdurige verandering bewerkstelligen, dan kun je veel beter veranderen wat er binnen in de hond gebeurt.

Hoe makkelijk is het om iemands gedrag te veranderen?

Neem een menspersoon in je omgeving in gedachten aan wie je je regelmatig ergert. Dat zou je partner kunnen zijn, die nooit het dopje terug doet op de tube tandpasta… die ene collega die altijd roddelt over andere collega’s… of je puberzoon die overal zijn rommel laat rondslingeren.

Je hoort het jezelf zeggen; “Ik heb het al DUIZEND keer gevraagd, waarom ruim je je spullen niet op?”

Iedereen kent wel iemand in zijn omgeving die irritatie en soms zelfs stress veroorzaakt. Wat zou je graag het gedrag van die mensen willen veranderen!! Oh, en realiseer je; ook jij zult ongetwijfeld wel eens bij een ander irritatie of stress veroorzaken. 😉

Ieder individu neemt de wereld op zijn eigen unieke manier waar. Er zijn in dit geval geen waarheden. Hoe de één de wereld om zich heen ervaart is niet beter of slechter dan hoe de ander te wereld ervaart. Dat geldt niet alleen voor mensen, maar ook voor honden. We willen graag de ander veranderen en het liefst in een handomdraai. Met het gevolg dat we een strijd aangaan. Iemand verandert pas wanneer hij dat zelf wil of wanneer hij daaraan toe is. Niet omdat jij dat zo nodig wilt.

Ongewenst gedrag bij honden

Bij honden hebben we meer in te brengen als het gaat om het veranderen van het gedrag. We castreren ze of we trainen ze met clicker of stroomband in de hoop dat het gedrag zal veranderen. Want als het probleemgedrag stopt, dan is het probleem opgelost.

Toch?

Onze hersenen zijn vooral gemaakt om korte termijn beslissingen te nemen. We zijn niet goed in het overzien van consequenties die op lange termijn plaatsvinden. Het is dus ook niet zo heel gek dat we op korte termijn een antwoord willen hebben (een quick fix) en we handelen daar dan ook naar. Dit is heel menselijk. Maar geduld is een schone zaak. Een goede relatie met je hond verdient een investering op lange termijn.

Voorbeelden van een quick fix

1. Castratie

Castratie wordt nog vaak geadviseerd om ongewenste gedragingen bij honden te stoppen. Men denkt dat een gecastreerde reu rustiger wordt en minder agressie zal uiten. Echter de wetenschap heeft de link tussen testosteron en agressie tot op heden niet kunnen leggen. Er zijn veel factoren die (agressief) gedrag beïnvloeden, het zou wel heel bijzonder zijn als dat gedrag afhangt van slechts één hormoon.

2. Media

Op televisie zie je nog wel eens voorbeelden voorbij komen waarbij een hond binnen een half uur het ongewenste gedrag niet meer laat zien. We kunnen in deze filmpjes vaak niet zien hoe lang het daadwerkelijk traject heeft geduurd en wat er precies voor en achter de schermen heeft plaatsgevonden. Dit geeft de indruk dat je gedrag snel kunt veranderen. Dit is alles behalve realistisch.

3. Fysieke correcties en dwang

Dieren willen geen pijn voelen. Ze willen zich veilig voelen en zullen daardoor bedreigende situaties en pijn uit de weg gaan. Je kunt deze middelen dus ‘prima’ inzetten om ongewenst gedrag meteen te stoppen. Helaas verplaats je hiermee het probleem. Het gedrag zal stoppen, maar hier wordt volledig voorbij gegaan aan de onderliggende interne processen bij de hond (bv. pijn, emotie). Het gedrag zal zich verplaatsen naar ander ongewenst gedrag en/of je relatie met je hond wordt op het spel gezet. Veiligheid is een zeer belangrijk aspect om goed te kunnen functioneren. De eigenaar hoort hier de basis voor te leggen. Als de eigenaar zelf een gevaar vormt voor de hond, dan gaat dat ten koste van het welzijn van de hond.

“How can you be a safe haven for your dog, if you’re punishing your dog?” ~ Daniel Mills

Er is nog hoop! Deze quick fixes werken wel!

1. Bij medische oorzaak van het gedragsprobleem

Volgens Daniel Mills (wetenschapper, dierenarts en gedragsbioloog) komen veel gedragsproblemen voort uit pijn. Mensen komen bij hem in de kliniek voor gedragsconsulten en als het nodig is, schrijft hij gedragsmedicatie voor. Je kunt dan denken aan angstremmers of rustgevende medicatie zoals Diazepam. Raad eens wat voor medicatie hij het meest vaak voorschrijft om gedrag te veranderen? Pijnmedicatie!

Als voorbeeld geeft hij een Jack Russell die gromde en agressie inzette wanneer men hem aanraakte. Op een röntgenfoto bleek dat deze hond een verschoven nekwervel had. De hond moet heel veel pijn hebben gehad! Na behandeling en pijnmedicatie was het ‘gedragsprobleem’ als sneeuw voor de zon verdwenen.
Nog een voorbeeld: een Labrador met een kort lontje. Deze hond viel om het minste geringste uit. Wat bleek? Deze hond had een gespleten kies en had structureel veel pijn. Het agressieve gedrag veranderde direct na de gebitsbehandeling.

Tip: Vermoed je dat je hond pijn heeft? Film het gedrag van je hond. Dit kun je aan je dierenarts laten zien, zodat dit kan helpen bij een diagnose.

2. Management

Wil je dat een probleem snel stopt? Dan kun je het vaak snel oplossen door maatregelen te treffen in de omgeving van de hond. Eigenlijk doen we dat al dagelijks, zonder het door te hebben. We lijnen onze honden aan, omdat we niet willen dat ze weg rennen. We sluiten de keukendeur om te voorkomen dat onze honden eten stelen van het aanrecht.

Een voorbeeld wat ik ooit las op Facebook van iemand die het blaffen naar voorbijgangers helemaal beu was: deze eigenaar had aan de onderzijde van het raam een gordijn gehangen. Het zicht van de hond naar buiten werd daardoor beperkt en er werd van de ene op de andere dag niet meer geblaft! Ook werden er geen breekbare spullen meer van de vensterbank gegooid.

Bedenk hoe je het gedrag van jouw hond kunt veranderen door iets in huis of tijdens de wandeling anders te doen. Je zult versteld staan hoe snel je resultaat kunt hebben!

3. Pick your battles

Het is misschien een open deur, maar je kunt ook je eigen houding veranderen. Daar heb je namelijk veel meer invloed op dan op de houding van je hond! Je kunt besluiten het probleem niet meer als probleem te zien. Pick your battles! Sommige problemen verdwijnen als je er anders naar gaat kijken. Is het écht een probleem als je hond op de bank gaat liggen? Is het écht een probleem dat hij niet wil zitten als je het hem vraagt? Is het écht een probleem dat hij veel snuffelt tijdens een wandeling?

NB: Bedenk wel altijd dat veiligheid en welzijn nooit op het spel mogen staan. Staan die niet op het spel, dan kan het best zo zijn dat het probleem meevalt.

Tot slot

Honden zijn geen robots die je aan en uit kunt zetten. Behandel je hond als een individu met zijn eigen innerlijke beleving, dan zul je nader tot elkaar komen.