Het verschil tussen begrenzen en corrigeren

Wat is het verschil tussen begrenzen en corrigeren van je hond?

Wanneer jij een hond hebt, of dit nu een nieuwe puppy is, een adoptie hond, of een hond die al langer in jouw gezin is opgenomen, dan wil je graag dat jouw hond zich “netjes gedraagt”.

Wat dat netjes gedragen inhoudt, kan voor iedereen anders zijn. In sommige gezinnen vinden de gezinsleden het erg gezellig wanneer de hond op de bank ligt, in andere gezinnen vinden ze dit juist helemaal niet fijn. En bijvoorbeeld: wanneer jij op een flat woont, kan het blaffen van jouw hond als veel hinderlijker ervaren worden, dan wanneer jij op een boerderijtje achteraf zou wonen. Welke regels er gelden binnen jouw gezin zijn persoonlijk. In dit artikel wil ik duidelijk maken waar je rekening mee dient te houden bij het opstellen van de regels, en hoe je kunt handelen wanneer je hond zich niet aan deze regels houdt.

Regels vastleggen

Voordat jij je regels vastlegt, is het belangrijk om na te gaan of deze regels niet alleen passend zijn voor jou en de overige menselijke gezinsleden, maar ook voor jouw hond. Jouw hond is namelijk ook een individu met eigen wensen en verlangens. Jouw hond is een wezen waar ook rekening mee gehouden dient te worden en aan wiens behoeften ook, voor zover mogelijk, tegemoet gekomen dient te worden. Dus ga na of de regels die jij binnen jouw gezin wil laten gelden, voor alle gezinsleden, inclusief jouw hond, geschikt zijn.

Een voorbeeld:

Om een voorbeeld te noemen, stel jij hebt een hond opgenomen in jouw gezin, die oorspronkelijk gefokt is om kleine dieren uit holletjes te zoeken en op te jagen. Dan is de kans heel groot dat het een hond is die dol is op graven. Nu kan ik me voorstellen dat jij het helemaal niet prettig vindt dat jouw hond op je mooie gazon zomaar allerlei gaten gaat graven. Dus de regel dat er niet gegraven mag worden op het gazon is erg voor de hand liggend. Maar omdat jouw hond een natuurlijke behoefte tot graven heeft, is het voor je hond wel zo prettig wanneer hij of zij wel op een andere manier/andere plek deze behoefte kan vervullen. Bijvoorbeeld door een plekje te reserveren in jouw tuin waar wel gegraven mag worden, of voor jouw hond een speciaal zandbak je te maken.

Regels handhaven

Regels handhaven door middel van correcties

Nu terug naar de regels. Jij wilt dus niet dat jouw hond graaft op het gazon. Wanneer jij zou werken met correcties, dan zou jij dus telkens, wanneer je hond gaat graven, jouw hond “corrigeren”. Bijvoorbeeld door op dat moment op jouw hond te mopperen, of jouw hond weg te sturen van het gazon.

Wanneer jij werkt met correcties, merkt jouw hond dat jij je “vervelend gaat gedragen”, wanneer hij of zij, in dit geval, op het gazon gaat graven. Jouw hond kan misschien leren dat het niet verstandig is om te graven, maar je hond heeft geen idee hoe hij wel aan deze natuurlijke behoefte tot graven kan voldoen. Jouw hond kan hierdoor gefrustreerd raken.

Ook kan het zijn dat je hond op dat soort momenten bang van jou wordt. Het zou zomaar kunnen zijn dat jouw hond achterdochtig wordt, wanneer hij/zij in de tuin is en jij komt ook naar buiten. Dit heeft invloed op het vertrouwen wat je hond in jou heeft, en op jullie onderlinge band. Jouw hond leert dat hij of zij soms op zijn hoede moet zijn voor jou.

Bovendien leert jouw hond niet, wanneer jij werkt met correcties, wat hij of zij beter kan doen. Er wordt hem geen alternatief voor zijn of haar gedrag aangeboden, het ongewenste gedrag wordt alleen geremd.

Werken met correcties, wat leert je hond precies?

Met correcties is het lastig te bepalen of jouw hond precies datgene leert wat jij wil dat hij of zij leert. Om bij het voorbeeld van het gazon te blijven, het zou kunnen dat jouw hond leert dat hij niet moet graven wanneer jij in de buurt bent, maar dat hij of zij het alsnog zal doen als jij er niet bij bent. Jouw hond heeft in dat geval geleerd dat het niet veilig is om te graven wanneer jij in de tuin bent, maar je hond heeft niet begrepen dat het niet de bedoeling is om helemaal niet op het gazon te graven. Dit kan tot veel ergernis en frustratie leiden, zowel bij jou als bij jouw hond.

Regels handhaven door middel van begrenzen

Wanneer je werkt met begrenzingen, dan ga je in eerste instantie het ongewenste gedrag proberen te voorkomen. Om in bovenstaand voorbeeld te blijven, je gaat ervoor zorgen dat je hond niet op het gazon kán gaan graven. Bijvoorbeeld door daadwerkelijk zichtbare grenzen te plaatsen, zoals een hekje om je gazon.

Je hond wordt dan niet in de verleiding gebracht het ongewenste gedrag in praktijk te brengen. Wanneer jouw hond dan de gelegenheid krijgt om het ongewenste gedrag ergens anders wel te mogen uitvoeren, wordt het gedrag bij voorbaat al in goede banen geleid. In het voorbeeld van het graven: je voorkomt dat je hond op het gazon kan graven, maar in je tuin is wel een ander graaf plekje beschikbaar. Door op deze manier te werken voorkom je ergernis en frustratie bij jezelf en zeker ook bij jouw hond.

Natuurlijk is het niet voor elk ongewenst gedrag mogelijk dat het op andere plaatsen of tijden wel uitgevoerd mag worden door je hond. Dat is volledig afhankelijk van het gedrag waarover het gaat en jullie situatie. Belangrijk is echter dat je altijd nagaat waarom jouw hond doet wat hij of zij doet, én dat je nagaat hoe de behoeften van je hond op een goede manier ingevuld kunnen worden.

Werken met begrenzingen leidt het gedrag in goede banen en leert jouw hond wat wel mag

In het voorbeeld van het graven: jouw hond leert waar er wel gegraven mag worden, en jouw hond wordt niet in de verleiding gebracht dit op een verkeerde plaats te doen. Wanneer na een tijdje het hekje verwijderd wordt, is de kans groot dat je hond helemaal niet gaat graven op jouw gazon. Maar mocht je hond dit wel doen, dan kun je je hond rustig leiden naar het plekje waar het wel mag. Zonder op je hond te mopperen en zonder hem of haar te hoeven wegsturen.

Begrenzen is een vorm van management

Bovenstaand voorbeeld werkt met een letterlijke begrenzing. Een zichtbaar hekje. Het principe van begrenzen komt erop neer dat je de omgeving dusdanig managet dat ongewenst gedrag zoveel mogelijk voorkomen kan worden. En dat je de omgeving managet, dusdanig dat het voor jouw hond gewenste gedrag tot uiting kan komen, op een manier die voor jou ook aanvaardbaar is.

Bij begrenzen is het de bedoeling dat het voor jouw hond duidelijk is wat wel en niet mag, en waar dit wel of niet is toegestaan.

Begrenzen vindt al plaats voordat het gedrag zich voordoet

Een groot verschil tussen corrigeren en begrenzen zit dus eigenlijk al in de situatie voordat het gedrag zich voordoet. Bij begrenzen probeer je de omgeving dusdanig in te richten dat het ongewenste gedrag zich zo weinig mogelijk voor zal doen. En mocht het zich toch voordoen dan heb je alternatieven om te bieden aan je hond. “Dit mag niet, maar dat mag wel”.

Bij corrigeren handel je pas op het moment dat het ongewenste gedrag zich voordoet. Je hond kan op dat moment van je schrikken, je kunt de band tussen jullie samen negatief beïnvloeden en je hond leert niet wat hij wel kan doen. Corrigeren leidt dan ook tot meer onzekerheid, ongerustheid en argwaan bij jouw hond. Honden die opgevoed worden door middel van correcties, hebben vaak minder zelfvertrouwen en ontplooien minder eigen initiatief.

Verschillende manieren van begrenzen

Manieren waarop je kunt begrenzen zijn, zoals hierboven al genoemd, bijvoorbeeld met fysieke barrières. Je kunt dus denken aan een hekje, maar bijvoorbeeld ook de lijn kan voorkomen dat je hond in situaties terechtkomt die niet geschikt zijn.

Begrenzen kun je ook doen door je eigen handelen. Bijvoorbeeld door op het moment dat jij ziet dat jouw hond iets wil gaan doen wat niet mag, jouw hond iets anders aan te bieden. Of jouw hond weg te leiden van de onheilsplek. Zonder te mopperen, zonder te schreeuwen en dus zonder te corrigeren. “Nee” of “euhh” roepen, wanneer je ziet dat je hond iets wil gaan doen wat niet mag, valt niet onder begrenzen.

In de vaktermen kan begrenzen soms ook een vorm van corrigeren bevatten. Je spreekt dan over een negatieve correctie.

Een positieve correctie is wanneer je hond iets onprettigs geeft. Dus bijvoorbeeld je moppert op je hond, of je geeft hem een fysieke correctie.
En negatieve correctie is wanneer je iets weghaalt wat je hond graag wilde hebben.Dus wanneer jouw hond op jouw slippers wilde gaan kauwen en je haalt de slippers bij jouw hond weg, dan is er eigenlijk sprake van een negatieve correctie.

Positieve correcties zijn absoluut uit den boze. Maar ook negatieve correcties dienen zoveel mogelijk voorkomen te worden. Door goed management toe te passen, kun je heel veel ongewenst gedrag van je hond voorkomen en het gedrag van je hond in goede banen leiden, nog voordat jouw hond zich voor jou ongewenst gedraagt.