Wanneer een hond niet twee dingen tegelijkertijd kan doen
Onverenigbaar gedrag, wat bedoelen we daar nu mee? Het gaat hier om gedrag waarbij het fysiek onmogelijk is om gewenst en ongewenst gedrag tegelijkertijd te vertonen. En dat gegeven kunnen we in onze hondentrainingen ontzettend goed gebruiken.
Gewenst en ongewenst gedrag
Gedrag van je hond is ongewenst als jij het gedrag als eigenaar niet graag hebt. Denk bijvoorbeeld aan het graven van gaten in de tuin. De ene eigenaar zegt “kan mij niet schelen” terwijl een ander dit vreselijk vindt.
Natuurlijk zijn er ook voorbeelden van ongewenst gedrag waar we het met zijn allen over eens zijn, denk bijvoorbeeld aan agressie. Toch zal de ene eigenaar er een mouw aan passen door bijvoorbeeld de situatie aan te passen, waar een andere eigenaar wil trainen om het gedrag te veranderen.
Aanleren van gewenst gedrag
We hebben iets aan de wetenschap van onverenigbaar gedrag als we het ongewenste gedrag van de hond willen afleren, middels training. Inmiddels weten we dat je een hond makkelijker en beter iets kunt aanleren dan afleren. En daar komt de handigheid om de hoek kijken.
Veel mensen zullen zeggen: als mijn hond iets doet dat hij niet mag doen, dan moet ik hem dat afleren. Hij moet weten dat hij iets fout doet.
Maar je hond heeft geen weet van ‘ongewenst’ en ‘gewenst’ gedrag, die doet gewoon wat voor hem het beste uitpakt. Dat waarvan hij op dat moment denkt dat hij dat moet doen. Ga je proberen dat gedrag af te leren (met straf/ correcties), dan is het de vraag of dat goed werkt. In een aantal gevallen zal je hond geen idee hebben wat hij dán moet doen. “Nou gewoon, hij moet zich gedragen!” Maar hoe ziet dat er dan precies uit? Want voor je hond is dit niet altijd even logisch.
Welk gedrag is gewenst?
Bedenk dus: hoe ziet dat gewenste gedrag er dan voor jou uit? Wat moet je hond in zo’n situatie doen? Of: wat mag je hond in zo’n situatie dan wél doen.
Het zal makkelijker zijn om je hond gedrag aan te leren, dan af te leren. Antwoorden ‘de hond moet niets doen’ maakt het er voor je hond niet eenvoudiger op. Antwoorden wat je hond wél mag doen, geeft je een idee van het gedrag dat je wilt aanleren. Dat gedrag ga je in plaats van het ongewenste gedrag zetten. Om te zorgen dat je hond niet zijn ongewenste gedrag vertoont tijdens het gewenste gedrag, is het handig dat beide onverenigbaar zijn. Oftewel: niet tegelijkertijd uit te voeren.
Onverenigbaar
De keuze voor gewenst gedrag, hangt samen met je doel.
Zou je bijvoorbeeld je hond leren om naar zijn mand te gaan wanneer de deurbel gaat, omdat je hond blaft en je dat wilt afleren, dan kan het goed zijn dat je hond gaat blaffen terwijl hij in zijn mand zit. Deze gedragingen zijn verenigbaar. Oftewel, ze kunnen tegelijk door je hond worden uitgevoerd. De kans bestaat dus dat je niet het resultaat behaalt dat je in gedachten had.
Als je doel is om je hond het blaffen af te leren in reactie op de deurbel, dan zal je dus ander, gewenst, gedrag moeten verzinnen waarbij je hond niet tegelijkertijd ook nog kan blaffen.
Zou je je hond bijvoorbeeld leren om zijn bal te apporteren als de deurbel gaat, omdat hij anders blaft, dan zal je hond niet meer (hard) blaffen. Blaffen met een bal in je bek, gaat immers niet zo gemakkelijk. Hier heb je dus een voorbeeld van gewenst gedrag dat onverenigbaar is met het ongewenste gedrag in deze situatie.
Zelf aan de slag
Wil je aan de slag met het gebruik van onverenigbaar gedrag in de training van je hond?
Verzin dan in de situatie van ongewenst gedrag iets, wat je hond wél mag doen, maar wat hij fysiek gezien niet tegelijkertijd kan uitvoeren met het gedrag dat voor jou ongewenst is. Leert je hond in die situatie het gewenste gedrag aan, dat onverenigbaar is met het ongewenste gedrag, dan leert hij automatisch het ongewenste gedrag af.
Training gaat uiteraard altijd stapsgewijs.
Credits
Geschreven door kynologisch gedragstherapeut Judith Fick van Hondentaak.nl.
Meer leren over het beïnvloeden van gedrag van je hond? Schrijf je gratis in voor de cursus Beloningsgericht trainen met je hond of volg de workshop Gedrag beïnvloeden. Neem gerust even contact op, als je een vraag hebt.
