Hoe leer ik mijn hond iets los te laten?

Los! Laat LOS! Nee! Foei! LOS!

Klinkt dit bekend? Sommige honden zijn geen ster in dingen loslaten. Bij een lekker bot vinden we dat enigszins nog wel logisch, maar een oude sok? Of een tak, waarvan je er zo 20 anderen kan zien liggen? Daarvan snappen we het wat minder.

Waarom is loslaten voor je hond soms zo lastig, en hoe kan je je hond wel leren om dingen los te laten?

Rol van de eigenaar

Als je hond die oude sok maar niet loslaat en erbij verstart, misschien gromt of zelfs uitvalt. Om maar te zwijgen over honden die dan alles in één keer doorslikken… Een grote schrik is dat. Je kan eindigen met je hond op een operatietafel. Dus, die speelgoedauto of de dure bril MOET wel uit zijn bek.

En daar ligt vaak wel (helaas) de kern van het probleem… Jij wilt iets afpakken, dat geeft spanning. Die spanning zorgt ervoor dat je hond nog harder datgene vasthoudt (of doorslikt) wat jij wilt wegnemen.

Waarom slikt je hond alles door?

Het klinkt misschien raar, maar dit is de ultieme poging van een hond om het voorwerp te behouden en/of een conflictsituatie te vermijden. Want als het voorwerp weg is, verandert vaak de reactie van de eigenaar. Misschien verdwijnt de boosheid en maakt die plaats voor bezorgdheid.

Als een hond dan een aantal keren iets heeft doorgeslikt, kan dat weer een ander probleem veroorzaken, namelijk een hyperfocus vanuit de eigenaar. Je bent als baas dan voortdurend aan het opletten dat je hond maar niets oppakt, waardoor je hond nog sneller iets zal vastpakken en doorslikken. De vicieuze cirkel is hiermee rond.

Bezitsagressie

In plaats van doorslikken kan een hond ook agressie vertonen wanneer je iets wat hij in zijn bek heeft van hem wilt wegpakken (of je hond DENKT dat je iets wil afpakken). Dit ervaren eigenaren vaak als verraad van hun beste maatje. Een takje gaat in hun beleving boven vriendschap. Bezitsagressie of het niet willen loslaten van dingen? Dat is geen verraad en ook geen teken dat je hond geen respect heeft voor zijn eigenaar. Het geeft alleen aan dat de hond extreem veel waarde hecht aan het voorwerp of het in bezit hebben ervan, dat hij te veel spanning ervaart of nog niet heeft geleerd dingen los te laten.

Waarom laat mijn hond iets niet los?

Iets afgeven is eigenlijk niet normaal voor een hond. Je ziet het al in een nest puppy’s; hebben is hebben en krijgen is een kunst. Als er dan bovenop de natuurlijke aanleg (die bij sommige rassen ook extreem uitvergroot kan zijn door de fokdoelen voor bepaalde taken) om dingen vast te hebben en voor jezelf te houden, ook nog ervaringen bijkomen waarbij voorwerpen in de bek spanning veroorzaken, wordt het loslaten nagenoeg onmogelijk.
De persoonlijkheid van je hond speelt hierin dus ook een rol. Waar de ene hond “los” heel makkelijk vindt, heeft een andere hond er echt moeite mee, zelfs als ze nestgenoten zijn en op dezelfde manier opgevoed en getraind worden, zonder nare ervaringen.

Veel gemaakte fouten wanneer je hond iets in de bek heeft

Meestal reageren we niet als een hond zijn eigen bal of flostouw in zijn bek heeft. Maar als hij dan de vaatdoek, bril van oma of je nieuwe schoenen tussen zijn kaken heeft… Dan kom je zeker weten in actie!

Dit kan als resultaat hebben dat je hond juist van alles gaat pakken om aandacht te krijgen. Als er dan naast aandacht besteden aan het gedrag ook mentale druk of fysieke straf bij komt kijken, raakt een hond vaak in conflict. Dit conflict maakt het loslaten nog moeilijker. Iets vasthouden is namelijk een vrij effectieve coping strategie!

Gedrag van de baas dat ervoor zorgt dat het probleemgedrag toeneemt:

• Achter de hond aan lopen.
• Proberen het voorwerp te ruilen voor een brokje.
• De bek openwrikken om het voorwerp te redden.
• De hond bij het nekvel of de halsband pakken.
• Aan de lijn trekken en “LOS” roepen.
• Het voorwerp vastpakken en uit de bek proberen te trekken.
• Een tik op de neus geven.

Hoe krijg ik iets uit de bek van mijn hond?

Als je hond het commando “los” nog niet beheerst, en je wilt het gedrag niet erger maken door de bovengenoemde handelingen, wat kun je dan wel doen? Focus sowieso NIET op je hond of het voorwerp.

Loop naar de keuken, rammel met zijn voerbak, laat “per ongeluk” een bakje voer vallen, doe net alsof je iets geweldigs hebt gevonden op de grond, vraag je hond om iets wat hij echt heel goed kan, maar waarbij hij niet naar jou toe hoeft te komen, zoals “naar je plaats” of “pootjes geven”, of ga over op een zoekspel. De kans is groot dat je hond kiest voor de trainingsessie en het voorwerp laat vallen. Wat je ook doet; probeer rustig te blijven!

Wat doe je als je hond niet loslaat?

Dat hangt af van de situatie. Als het in huis is en het voorwerp een goedkope pantoffel is, kun je ervoor kiezen om er geen drama van te maken. Vroeg of laat zal je hond het wel loslaten, aangezien geen hond wekenlang met een voorwerp in zijn bek blijft rondlopen. Een noodsituatie is echter anders en brengt ook de nodige risico’s met zich mee. De eerste optie in een noodsituatie is om de hond te overspoelen met iets heel lekkers, zoals een handvol heerlijke cervelaat of een half pakje vla. In een noodsituatie is alles toegestaan.

Bedenk echter wel dat je hond hierdoor juist kan leren om nog heftiger vast te houden! Heb je niets bij de hand? Probeer dan snel de halsband van de hond vast te houden om doorslikken te voorkomen. Oefen enige druk uit op de halsband (til je hond iets omhoog, een paar centimeter is genoeg) of druk met je vingers tegen zijn keel vanaf de buitenkant. Als de hond gaat kokhalzen of zijn mond opent om adem te halen, zal hij loslaten en op dat moment trek je de hond weg bij het voorwerp.

Dit is dus echt de allerlaatste optie en moet je alleen in uiterste nood (bijvoorbeeld als je hond een fles bleek of antivries in zijn bek heeft) toepassen. Het is niet zonder gevaar; je hond kan bijten vanwege de fysieke dwang.

Hond laat zijn speeltje niet los

Als het gaat om het loslaten van zijn eigen speelgoed, is er geen noodzaak om in te grijpen, omdat het speelgoed van je hond natuurlijk vanzelf veilig is! Als je hond zijn speeltje dus niet loslaat, kan en mag je rustig blijven.
Neem even een adempauze en vraag jezelf af of dit gedrag vaker voorkomt. Heeft je hond spanning? Observeer je hond nauwkeurig, let op zijn houding, staart en kop. Kijkt hij weg of staart hij jou juist aan? Maak er in ieder geval geen strijd van. Misschien heb je het speeltje aan het einde van de strijd afgepakt, maar zoals eerder vermeld, zal dit gedrag alleen maar erger worden en het loslaten steeds moeilijker leren!

Hoe leer je het commando “LOS”?

Dan naar de hamvraag; hoe leer je dan je hond om wel alles los te laten? Er zijn verschillende manieren om je hond te leren iets los te laten; welke werkt bij jouw hond?

“LOS” leren met lekkers

Begin met oefenen in een prikkelvrije omgeving op het moment dat je hond rustig is.

1. Neem een speeltje dat niet erg interessant is voor je hond, en voer dat je hond juist erg lekker vindt.
2. Bied het speeltje rustig aan je hond aan. Als hij het vastpakt, markeer je het gedrag meteen met een beloningssignaal. Dit kan een clicker zijn, een andere marker zoals “yes”, of bij dove honden een “duimpje”.
3. Daarna beloon je meteen met het lekkers. Herhaal dit een aantal keren.
4. Na een aantal herhalingen stop je met markeren voor het vastpakken en wacht je tot je hond vanzelf loslaat (de meeste honden doen dat in anticipatie van de beloning).
5. Vanaf dat moment markeer je het loslaten en beloon je op het exacte moment dat je hond loslaat.
6. Als je hierin een zogenaamde “clean loop” krijgt (je biedt het object aan, de hond pakt het vast, laat het weer los, jij markeert en beloont op dat moment, en biedt het object opnieuw aan), kun je een cue (aansporing) gaan toevoegen aan het gedrag van loslaten. Probeer “los” te zeggen op het exacte moment dat je ziet dat de bek van de hond opengaat.

Wissel ook af met vast-los-voerbeloning en vast-los-vast-los-voerbeloning.

“LOS” leren met 2 speeltjes

Ook met 2 speeltjes begin je in een rustige omgeving op een moment dat je hond ontspannen is.

1. Het beste is om bij het aanleren 2 dezelfde speeltjes te gebruiken, bijvoorbeeld 2 ballen aan een touw. Beweeg met één speeltje en laat je hond dat speeltje vastpakken. Speel rustig en heel kort met je hond. Houd nu dit speeltje helemaal stil en laat je hond het tweede speeltje zien. Het tweede speeltje maak je interessant door het in beweging te zetten.
2. Je hond zal zijn interesse richten op het bewegende speeltje, het eerste speeltje loslaten en het tweede vastpakken.
3. Deze wissel oefen je totdat het vloeiend gaat, en het liefst met een aantal verschillende setjes van 2 gelijke speeltjes. Als je herhaaldelijk het juiste gedrag ziet (vastpakken, loslaten wanneer het speeltje stil staat, het andere speeltje pakken en weer wisselen), geef je de cue “los” op het moment dat je ziet dat je hond het speeltje loslaat, maar voordat hij het andere speeltje vastpakt.

Probleemoplossingen:

• Kijk je hond niet aan wanneer hij moeite heeft met iets loslaten.
• Oefen in korte sessies en neem kleine stapjes.
• Oefen aangelijnd, maar zonder lijndruk.
• Eindig de oefensessie zodat je hond het speeltje mag houden.
• Raak het voorwerp niet aan en steek je hand niet uit richting de hond.
• Leer je hond op cue te eten.
• Geef je hond regelmatig iets veiligs om vast te houden, ook tijdens wandelingen.
• Heeft je hond serieuze bezitsagressie? Neem dan contact op met een gedragstherapeut!

Credits

Dit artikel is geschreven door Minna. Sommige van jullie kennen Kynologisch instructeur Minna al, anderen nog niet. In het kort: Minna geeft online hondentraining en coaching bij Van Maanen LOCA, van online puppy training en opvoedingscursus tot hondentraining en coaching over (reactief) gedrag.

Ze is daarnaast o.a. KPA Dog trainer professional, reddings- en speurhondengeleider, gecertificeerd als kynologische instructeur en heeft diverse certificaten bij DogVision, heeft diverse werkhonden-seminars gevolgd van o.a. Bottaro / Hormila en heeft ruim 20 jaar ervaring met werkhonden.