Hoe leer ik mijn hond apporteren?

Apporteren is leuk en uitdagend voor je hond

Veel mensen spelen het bekende balspelletje met hun hond. Natuurlijk is dat leuk, maar voor de hond geen echte uitdaging. En als we er nog even verder bij stilstaan: is de hond nu ècht aan het werk, wordt hij uitgedaagd of speelt hij gewoon met jou? En wie werkt hier het hardst? De hond of de baas? Immers dat balletje gooi jij steeds weg wanneer jouw hond het voor je neerlegt. Hij hoeft niet te wachten op jouw opdracht, rent erachter aan en komt terug wanneer het hem uitkomt en/of gaat ergens liggen om er op te kauwen. Wanneer jij dan ook nog lekker loopt te kletsen met een medewandelaar ben je beslist niet aan het werk met je hond en bepaalt hij wat er gebeurt.

Apporteren als opdracht

Apporteren, als opdracht, werken met de baas, betekent dat jij bepaalt wanneer er geapporteerd wordt én de aller belangrijkste regel: apporteren betekent binnen brengen bij de baas op het moment dat de baas het bepaalt. In huis kun je dat al snel introduceren door in te gaan op een initiatief van de pup die iets opraapt van de grond dat niet van hem is, een schoen, pantoffel etc. Neem het van hem over door te ruilen. En ruilen kan van alles zijn, een speeltje, een voertje, een knuffel.

Apporteer oefeningen

Hoe kun je apporteren nu aanleren?

Vele wegen leiden naar Rome, maar dit is een mooi voorbeeld.

Ga in op het initiatief van je hond die een schoen, pantoffel etc, pakt, neem het aan en beloon hem.
Laat de hond nu zitten en geef de opdracht wacht.
Leg de schoen iets verder in de kamer, ga terug naar je hond, ga naast je hond staan, wijs je in de richting de schoen en zeg schoen.
Wanneer je hem eerder uitbundig beloond hebt voor het pakken van de schoen, zal hij deze nu enthousiast vastpakken.
Geef dan direct een vrolijk commando hier en beloon je hond weer uitbundig.

Herhaal dit een paar keer op een dag. Tip: doe het slechts 3x achter elkaar en stop dan. Zo blijft het leuk en voorkom je verveling. Daarna gaan we het verder uitbouwen, commando schoen kent hij al.

Uitbouwen vanuit de basisoefening

Dezelfde oefening kun je op verschillende manieren uitbouwen. We noemen hieronder twee manieren en hebben het niet meer over schoen maar over apport, je kunt immers alles in en om het huis hiervoor gebruiken:

Zoekapport en geheugenapport

Je hebt het commando schoen aangeleerd en gaat nu een ander voorwerp pakken, bijvoorbeeld een plastic fles, sleutelbos, lepel, afstandsbediening. Je kunt het zo gek niet bedenken.
Start eerst even met een opdracht met de schoen en om daarna een ander voorwerp te pakken en daar dezelfde oefening mee te doen. Let wel, ga hier niet mee beginnen voordat je hond de opdracht schoen echt beheerst.
Maak hem eerst enthousiast voor het nieuwe voorwerp en als hij het voorwerp echt pakt, verbind er dan een woord aan. Er zijn honden die van alles in en om het huis apporteren en ook honden die uit een hoeveelheid voorwerpen precies dat pakken wat jij noemt.
Kortom dit apporteerspel kun je enorm uitbouwen, neem daar dan nog de variaties mee van het zoekapport en geheugenapport, dan heb je een legio aan mogelijkheden om je hond uit te dagen en leuke apporteerspelletjes te doen.

Verstoppen

Je kunt het apport gaan verstoppen, zonder dat de hond ziet waar, en je geeft vervolgens de opdracht zoekapport, dit kun je natuurlijk veel moeilijker maken door alle vertrekken in het huis te gebruiken. Ook kun je samen met je hond het voorwerp ergens neerleggen, hij heeft gezien waar het ligt. Je gaat daarna even wat anders doen en vervolgens geef je de opdracht ‘apport’. Je kunt een beetje helpen door in de richting te wijzen. Het gaat er nu dus om of de hond de plaats van het apport nog in zijn geheugen heeft. Lukt dat, dan kun je ook dat uiteraard uitbouwen en moeilijker maken.

Bij alles geldt: jij neemt het initiatief, de hond werkt alleen op jouw opdracht. Kortom de hond moet dus ook de schoen laten staan als er geen opdracht gegeven is.

Apporteren via de opdracht vast

Een andere manier is de opdracht vast. Wanneer je hond de opdracht vast kent, kun je hem van alles laten vasthouden en wegbrengen. Wanneer we weer de schoen pakken en we leggen hem niet neer, maar houden de schoen voor de hond zijn bek, zal hij hem, omdat de schoen zo aan beloning gekoppeld is, vast houden.

Wanneer hij hem in zijn bek pakt, zeg je’ vast’. Evenals alle andere commando’s die je aangeleerd hebt, leer je ook hier weer een nieuw commando aan. Zodra jij bemerkt dat hij de oefening vast, begrijpt kun je allerlei leuke opdrachten bedenken. Wat te denken van honden die alle boodschappen, door middel van de opdracht vast, vanuit de auto binnenbrengen. Hoe leuk is dat!

Wellicht weet je dat apporteren een onderdeel is van jachttraining. Door te apporteren beantwoord je aan de passie van de jachthond. Veel mensen koppelen passie echter aan passie voor wild, het achter wild aangaan. Bedenk echter dat de passie van een hond gekoppeld is aan het werken met en voor zijn baas! Een combinatie jager en jachthond gaat niet alleen om het najagen van wild, maar om samen het wild binnen te halen. Het wild kun je dus vervangen door allerlei andere zaken, terwijl je toch tegemoet komt aan de passie van jouw hond! Is het dan alleen bedoeld voor jachthonden. Nee! Die passie, werken met én voor de baas is niet alleen weggelegd voor jachthonden, daar maak je elke hond blij mee!

Apporteerspelletjes buiten

Dat wat we in huis doen, kunnen we natuurlijk ook in de tuin, park, bos doen. Een verloren apport (= apport zoeken) of geheugen apport is razend leuk om in het bos te doen. Misschien vindt jouw hond het werken voor jou inmiddels zo leuk, dat het niet meer uitmaakt om welk voorwerp het gaat, hij brengt alles binnen. Dan kun je ook over gaan naar een dummy. Maar elk ander voorwerp is goed. Leuke activiteiten buiten zijn dan bijvoorbeeld:

Met je hond te wandelen en een geheugen apport te doen. Tijdens de wandeling leg je de dummy neer zodanig dat je hond het ziet, je loopt door, draait je om je geeft het apport commando. Vergeet niet dat je je hond, zodra hij het apport heeft, meteen terug te roepen en te belonen. Start met korte afstanden.
Met je hond wandelen in het bos, de hond laten zitten en wachten. Verstop het apport in het struikgewas, loop terug naar je hond en geef de opdracht: zoek apport.
Dit kun je enorm gevarieerd uitbreiden door meerdere apporten op verschillende dieptes in het bos te leggen. Ofwel de hond niet laten zien dat je iets in het bos gelegd heb en hem dan sturen met het commando zoek apport. Ook hier geldt weer: bouw het rustig op, ga niet verder voordat je hond jouw opdracht goed uitvoert. En ook hier weer, liever een paar keer kort dan een half uur achter elkaar!

Wanneer je op deze manier echt wil gaan werken met je hond, wees dan van begin af aan duidelijk: we werken samen, volgens opdracht. Een apport terugbrengen is dan ook daadwerkelijk terugbrengen. Laat je hem een keer zijn eigen gang gaan, ben je terug bij af. Mocht je hond er andere ideeën op na houden, begin dan te werken met een lange lijn. Je hebt dan met de lange lijn de gelegenheid je hond rustig naar binnen te halen. Heel belangrijk is dat je daarna er meteen een feest van maakt. Al is het een balletje weg gooien of samen een rondedansje maken, het gaat er om dat je hond weet dat het apporteren hem iets oplevert.

Mijn hond wil niet apporteren, wat nu?

Met heel veel geduld is alles te leren. Een van mijn honden heeft er twee jaar over gedaan en apporteert nu alles, je kunt zelfs zeggen is kampioen in het apporteren.

We geven hier twee mogelijkheden.

Voorbeeld 1: voorwerp leuk maken en stapsgewijze opbouw

Vooraf: maak het voorwerp dat je wilt gebruiken, of het nu een dummy, een flostouw of iets anders is, super leuk, en vooral geheimzinnig… het is van jou!. Dat doe je als volgt:

Je hebt het voorwerp op de kast liggen en haalt het een paar keer per dag tevoorschijn, je speelt er zelf mee door door de kamer/tuin te lopen, op te werpen en op te vangen en daarbij vrolijk te roepen, kijk eens wat ik heb, wat is dit mooi, wat is dit leuk! Na een paar keer leg je het weer weg op de kast. Dit doe je twee á drie keer per dag, zo’n twee á drie dagen. Kortom je bent het voorwerp aantrekkelijk aan het maken. Daarna bied je, na zelf weer leuk er mee gespeeld te hebben het voorwerp aan. Zodra je hond het voorwerp even aantikt, beloon je hem. Elke keer beloon je je hond wanneer hij het voorwerp aantikt.

Let op! Het voorwerp is en blijft van jou, leg het nooit zomaar ergens neer voor de hond om mee te spelen.

Vervolgens breid je dit langzaam uit met de volgende stappen:

belonen voor met de tandjes tegen het blok aantikken,
belonen voor tandjes eromheen,
belonen voor even in de bek, 1 seconde vasthouden
belonen voor langer vasthouden.

Wanneer dit lukt wil je de volgende stap gaan maken: oppakken van de grond.
Maar ook dat bouw je heel langzaam op:

aanbieden ietsje pietsie lager dan dat je aanvankelijk deed, belonen!
deze hoogte een tijdje vol houden, daarna weer lager aanbieden, belonen!
vervolgens steeds lager, belonen!
laatste stap is op de grond leggen, zodra de hond hem oppakt, belonen!
allerlaatste stap: op de grond leggen iets verder van je af. Laat je hond wachten, leg het voorwerp een meter voor hem, loop terug, wijs naar het voorwerp en zeg “apport’.
Doordat de hond door de voorgaande oefeningen weet dat er een beloning volgt, zal hij het voorwerp ook meteen naar je toebrengen.
De afstand van wegleggen kun je nu gaan uitbouwen
Lukt dit binnen en in je eigen omgeving, probeer dit dan verder uit te bouwen in het bos, op het veld etc.

Foto: Teckel apporteert een dummy.

Voorbeeld 2: werken met lekkers!

Zorg ervoor dat je hond trek heeft, dus begin met de oefening vlak voor etenstijd en bouw deze als volgt op:

Loop met de hond naast je en haal een voerdummy (dummy waar brokjes in zitten) of een oude handschoen met stukjes lekker voer (handschoen dichtbinden), uit je jas.
Begin er zogenaamd mee te stoeien, zodat de hond het lekkers kan ruiken en gooi het voorwerp een paar meter weg.
Je hond zal door het lekkers er naartoe gaan en willen pakken, misschien wel uit elkaar trekken. Belangrijkste is nu dat je hem beloont, probeert rustig over te nemen, ‘braaf’ en heel ‘spannend’ iets lekkers eruit halen en aan hem geven. Lukt het niet om het los te laten, zorg dat je iets heel lekkers bij je hebt om te ruilen, daarna het spannende van het openen van het voorwerp en wat lekkers geven.

Doe deze oefening twee of drie keer en stop dan.

Na een paar dagen met deze oefening met succes gewerkt te hebben, houd je je hond aan een lange lijn. Gooit het voorwerp verder weg. Je hond zal er achteraan gaan, moedig hem daarvoor aan, maak het spannend.
Blijf zelf staan, wacht tot je hond het voorwerp heeft, geef het commando dat je gewend bent te geven (kom voor, hier, apport). Bemerk je dat je hond het voorwerp uit elkaar wil halen om het lekkers eruit te krijgen, gebruik dan de lange lijn om de hond met voorwerp binnen te halen (naar binnen lokken, wees vrolijk enthousiast, ga niet rukken aan de lijn). Loop hem indien nodig halverwege tegemoet, beloon hem, ben enthousiast en trakteer hem met lekkers uit het voorwerp.

Ook deze oefening weer 2 a 3 keer.

Daarna bouw je de oefening uit door het voorwerp verder weg te werpen/leggen, en de hond naar je toe te laten komen. Blijf zelf op je plaats staan, de hond moet naar jou toekomen.
Ga hiermee door totdat je hond bijna uit eigen beweging met het voorwerp naar je toekomt.
Is dit gelukt, kun je bijvoorbeeld in de voerdummy een echte dummy stoppen, ofwel de lekkere handschoen om een dummy heen binden.

Wanneer jij geduld hebt, enthousiast blijft, niet boos wordt als het niet lukt, etc, ga je bemerken dat de hond echt geweldig leuk gaat vinden om met jou te werken!

Blijf geduldig!! Neem de tijd!! Weet je nog? Een van mijn honden deed er twee jaar over, maar is nu razend enthousiast.

Gouden tips

Houd het leuk voor je hond (en jouzelf), ga niet te snel!
Zorg ervoor dat de hond de opdracht goed beheerst voordat je naar een moeilijke oefening gaat.
Kortom, heb geduld.
Ga alleen aan het werk als je er zelf de rust en tijd voor kunt nemen, maak er geen haastklus van.
Houd het gevarieerd, afwisselende oefeningen en verschillende tijden, dan blijft het uitdagend voor de hond.
En heel belangrijk: liever een paar maal op een dag kort dan een half uur achter elkaar.

Workshops in het land

Tot slot

Dit artikel is geschreven door Rosemarijn Gelauff, zij is gespecialiseerd in
jacht- en zweetwerktraining en heeft een eigen hondenschool:
Honden op het Spoor

Met dank aan Marleen van Baal, Daphne van Zomeren en Marjo Hagoort voor de eindredactie.