Geef je hond controle met startknoptraining

Ooit gehoord van Startknoptraining?

Startknoptraining is een redelijk nieuw fenomeen in hondenland. Een startknop is eigenlijk een signaal wat jouw hond aan jou kan geven. Wanneer jouw hond jou dit signaal geeft, betekent dit dat jouw hond jou toestemming geeft om een bepaald proces te starten of een bepaalde handeling te verrichten. Het woord startknop is overgenomen van Eva Bertilsson en Emily Johnson-Vegh, die spreken over Startbutton Behaviour Training.

Startknop = signaal.
Je hond geeft dit signaal = je hond geeft jouw toestemming om iets te doen.

Startknop, een voorbeeld

Je hond legt zijn kop op jouw knie terwijl jij de borstel vast hebt. Dit is voor jou het signaal om je hond te mogen borstelen.

Waarom startknoptraining?

Nu vraag je je misschien af waarom je je hond zoiets zou willen leren? Waarom dit nodig is? Je kunt je hond toch ook gewoon borstelen?

Startknoppen worden vaak gebruikt voor handelingen die voor onze honden niet altijd even prettig zijn, of die voor onze honden zelfs bedreigend kunnen aanvoelen. Voorbeelden van dit soort handelingen zijn vachtverzorging, nagels knippen, tandenpoetsen, teken verwijderen, oren schoonmaken, dierenartsbehandelingen enzovoorts.

Door je hond inspraak te geven in het wel of niet uitvoeren van zo’n handeling, kun je vaak al een groot deel van de dreiging voor je hond wegnemen. Door je hond meer controle over de situatie te geven verminder je zijn angst.

Het gevoel controle te hebben vermindert angst

Stel je hebt een afspraak bij de tandarts en je vindt dit spannend.

Wanneer de tandarts jouw mond open wringt, niets uitlegt, en zomaar van alles gaat doen, zal jouw angst niet snel zakken. Neemt de tandarts echter de tijd om jou uit te leggen wat er gaat gebeuren, spreekt hij met jou een signaal af om de handeling even te kunnen onderbreken (“als je je hand opsteekt nemen we even pauze”) dan voelt de situatie voor jou anders. Ook al is de behandeling in allebei de gevallen precies hetzelfde, de tweede situatie voelt voor jou minder bedreigend. Dit is omdat jij zelf een bepaalde mate van controle gekregen hebt. Door te werken met een startknop signaal creëer je voor je hond iets soortgelijks.

Startknoptraining om angst te verminderen

Een gevoel van het hebben van controle is angst verminderend en welzijn verhogend. Dit is een reden waarom het aanleren van een startknop nuttig kan zijn voor jou en jouw hond.

Een andere reden is dat je je hond op deze manier de mogelijkheid geeft op een eenvoudige manier aan jou duidelijk te maken hoe hij/zij zich voelt over de handeling. Is je hond er klaar voor, of voelt je hond zich er nog niet voldoende op zijn gemak mee. Door je hond inspraak te geven, voorkom je dat je hond in een te spannende situatie terechtkomt. Op deze manier voelt je hond zich niet genoodzaakt om agressie in te zetten. Omdat de situatie niet overweldigend, bedreigend of intimiderend voor je hond wordt.

Wat kun je gebruiken als startknop?

De startknop zelf kan iets zijn wat je je hond hebt aangeleerd, bijvoorbeeld een Touch van een pionnetje of iets dergelijks. Of, zoals Chirag Patel het doet: je hond laten kijken naar een emmertje. The Bucket Game by Chirag Patel, voor meer informatie kun je dit filmpje op YouTube bekijken:

De startknop kan ook iets zijn wat spontaan ontstaat tijdens het uitvoeren van de procedure. Een voorbeeld hiervan kan zijn dat jouw hond naar de tekentang kijkt en dat dit het signaal wordt om de procedure te starten.

Hoe pak je een startknoptraining aan?

Je begint de startknoptraining met hele korte, niet angstaanjagende, handelingen. In het voorbeeld van het borstelen: de eerste training ligt de borstel misschien alleen maar naast jou op de grond. Als je hond het pionnetje wat ernaast staat aanraakt krijgt hij iets lekkers.
In een volgende fase wordt je hond bijvoorbeeld beloond nadat hij de pion heeft aangeraakt en jij vervolgens de borstel hebt opgepakt.
In een fase hierna volgt de beloning nadat jij de borstel richting je hond hebt bewogen. Je merkt dat er een opbouw inzit van hele kleine stapjes en dat het de bedoeling is dat je voortdurend onder het spanningsniveau van je hond blijft.

Tijdens dit soort oefeningen is het belangrijk voortdurend alert te blijven op wat je hond doet. Merk je ongemak bij je hond, dan ga je misschien te snel in de opbouw. Het is in ieder geval altijd een reden om op dat moment te stoppen en pas op een later moment weer verder te gaan. Sommige trainers werken niet alleen met startknoppen, maar ook met stopknoppen. Je kunt je hond ook een signaal leren (bijvoorbeeld wegkijken van het emmertje of het hoofd draaien) dat dit voor jou een teken is om meteen te stoppen met de handeling. Werk je niet met een stopknop dan kijk je tijdens het uitvoeren van de handeling voortdurend naar je hond en stop je zodra je merkt dat je hond er genoeg van heeft.

Oefen in eerste instantie kort. Bouw de tijd dat je de handeling uitvoert geleidelijk op. Stop tussendoor steeds even om te kijken of je hond je weer opnieuw toestemming geeft, of dat het voor dat moment genoeg is geweest. Stel je wil deze startknoptraining gebruiken om de nagels te knippen van je hond. Dan knip je één nagel als je hond je toestemming heeft gegeven (nadat je je training stapsgewijs hebt opgebouwd om op dit punt te komen). Daarna beloon je je hond en wacht je op toestemming voor de volgende nagel, enzovoorts.

Startknoptraining versterkt het vertrouwen en de band

Door op deze manier je hond in de handelingen die jij moet doen te betrekken, zul je merken dat het vertrouwen wat jouw hond in jou heeft nog verder kan groeien. Ook zul je merken dat het verrichten van dit soort handelingen veel minder stress oplevert bij je hond (en bij jou). En dat is iets waar we onze honden een erg groot plezier mee kunnen doen.