De Jack Russell Terrier is pienter en vol passie
Toen dominee John Russell, bijnaam Jack, in het begin van de negentiende eeuw een hondje kocht van de melkboer, had hij niet kunnen dromen dat ruim honderd jaar na zijn dood de nakomelingen van dit hondje wereldwijd bekend zouden zijn als de Jack Russell Terrier.
Domineeszoon
Op 12 december 1795 werd in het plaatsje Darthmouth in Devon, Groot-Brittannië, John Russell geboren als zoon van dominee John Russell, een beroep dat John jr. later zelf ook zou gaan uitoefenen. Van zijn vader erfde John, die later de bijnaam ‘Jack’ kreeg, niet alleen zijn beroep. Hij erfde ook de liefde voor de jacht en dan met name de jacht op vossen. Al in zijn studietijd, op vijftienjarige leeftijd, bracht hij een kleine meute Hounds bij elkaar en nam zelf de taak van ‘master’ (meuteleider) op zich.
Toen hij later in Oxford studeerde, in 1819, kocht John Russell van de plaatselijke melkboer zijn eerste Terrier. Het was een witte, draadharige teef, die luisterde naar de naam Trump. Niemand had toen nog kunnen vermoeden dat deze Trump de stammoeder zou worden van een nieuwe lijn van Terriers, en later zelfs van een heel ras.
Fervent jager als hij was, had John Russell een meute Hounds voor de vossenjacht. Daarnaast hield hij een aantal Jachtterriers, die de Hounds bijstonden in het veld. De Hounds joegen de vos op en als deze dan in zijn hol verdween, hadden de Terriers de taak het dier naar buiten te drijven.
Foto 2 en 3 bron: Jack Russell Terriër kennel Bridgefield Blossoms.
Dit impliceerde dat John Russell een stel Terriers nodig had die de Hounds bij konden houden, dus te korte poten waren niet gewenst. Daarnaast moesten de Terriers betrouwbaar zijn, zodat ze bij de hand waren wanneer hun hulp gewenst was, en moesten ze hun eigen weg in het ruige terrein kunnen vinden.
Hun vacht moest in staat zijn ze te beschermen tegen de strenge winters in Devon en de kleur moest passen bij de overwegend witte Hounds. Hiertoe ontwikkelde dominee Russell een lijn ruwharige Foxterriers die zo’n eigen type hadden, dat men eigenlijk wel kon spreken van een apart ras.
Foto bron: Jack Russell Terriër kennel Bridgefield Blossoms.
Variaties van de Jack Russell Terrier
Er werd destijds steeds meer met gladharige Foxterriers gefokt, die voor de showring behoorlijk verfijnd werden en daardoor volkomen van type veranderden. Zo niet John Russell: hij hield vast aan het oude type Terrier, zonder elegantie, maar wel uitermate geschikt om mee te werken. De overwegend witte, ruwharige Terriers van John Russell weken zo af van wat toen gangbaar was onder de Foxterriers, dat men op een gegeven moment sprak over ‘Jack Russells Devonshires’, naar de streek waar dominee Russell woonde.
De langbenige Parson Russell Terrier is een directe voortzetting van deze Foxterriers van het oude type, en dus min of meer in ongewijzigde vorm behouden gebleven. En hieruit is weer een ander Terrierras voortgekomen: het overbekende kortbenige slag, dat we kennen onder de naam Jack Russell Terrier.
Het kortbenige type is echter nooit door dominee Russell zelf gefokt, maar goeddeels het werk van Heinemann en Harris, die Bull Terrier in het oude type Foxterrier inkruisten. Dit werd mede gedaan omdat de Terriers door veranderde jachtgewoonten niet langer met de Hounds mee hoefden te lopen, maar te paard in een zak werden vervoerd. Dominee Russell zelf heeft het kruisen met Bull Terriers altijd afgewezen, omdat de honden daardoor naar zijn idee te fel werden.
Hond en paard
Paarden en Jack Russell Terriers zijn bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bij veel mensen met paarden en maneges lopen er wel één of twee rond, die de stallen vrijhouden van ongedierte. Leer ze dan wel van jongs af aan niet achter de paarden aan te rennen, omdat er al genoeg Jack Russells zijn die een doodklap van een stevig stel paardenhoeven hebben moeten incasseren.
Populair
Na de dood van John Russell in1883 ondergingen zijn Terriers aanzienlijke veranderingen. Er werd steeds meer de nadruk gelegd op de kortbenen en de overwegend witte kleur verdween onder steeds meer vlekken. Onder de naam Jack Russell Terrier werden deze hondjes erg populair, en zelfs enige tijd beschouwd als het enige echte type.
Russells originele hoogbenige Terriers verdwenen naar het tweede plan. De publieke aandacht deed de kortbenen echter geen goed. Grote aantallen pups werden gefokt door op winst beluste fokkers, en kwantiteit overheerste de kwaliteit.
In 1983 diende de South East Jack Russell Terrier Club bij de Engelse Kennel Club een verzoek tot erkenning in voor de kortbenige variant. Deze aanvraag werd afgewezen. Pas zeventien jaar later, in november 2000, werd de Jack Russell Terrier erkend door de Fédération Cynologique Internationale, de internationale overkoepelende organisatie op kynologisch gebied.
Jachtpassie
Door hun aantrekkelijke en vertederende uiterlijk en hun makkelijke formaat worden Jack Russell Terriers vaak aangeschaft als huishond. Daar kunnen ze ook heel goed op hun plaats zijn, als er maar wel rekening mee wordt gehouden dat dit ras in de eerste plaats is gefokt als jachthond, als echte werkende Terrier. Die jachtpassie is ook in het huidige Jackie nog duidelijk aanwezig.
Met de jachtpassie van de Jack Russell zal terdege rekening moeten worden gehouden bij de opvoeding, zeker als de hond zuiver als huishond wordt aangeschaft. Als zijn gedrag niet in goede banen wordt geleid, bijvoorbeeld door de hond als alternatief te leren achter tennisballen aan te jagen, kan het gebeuren dat deze Terriers achter alles aanzitten wat beweegt, waarbij katten veruit hun voorkeur lijken te hebben.
Toch kunnen ze met andere huisdieren vaak heel goed overweg. En het kan natuurlijk ook zijn voordelen hebben, want ratten en muizen hebben in uw kelder weinig kans met een goede Jack Russell in de buurt.
Jack Russell Terrier in het kort
| Land van herkomst | Groot-Brittannië |
| Vroegere taak | jachthond |
| FCI-rasgroep | groep 3 (Terriers) |
| Gemiddelde leeftijd | 14 jaar |
| Schofthoogte | 25 tot 30 centimeter |
| Voorkomende ziekten | patellaluxatie (losse knieschijf), lensluxatie (loslaten ooglens), cataract (oogaandoening) |
| Gebruiksmogelijkheden | gedrag & gehoorzaamheid, behendigheid, flyball, jacht, races |
| Voorkomende gedragsproblemen | overmatig blaffen, agressie naar andere honden |
| Waaks | goed |
| Omgang kinderen | matig tot goed |
| Omgang honden | matig tot goed |
| Vachtverzorging | weinig (korthaar) tot gemiddeld (ruwhaar) |
| Bewegingsbehoefte | hoog |
Avontuurlijk
Mensen die een gedwee schoothondje willen hebben, kunnen beter niet aan een Jack Russell Terrier beginnen, al willen veel van deze Terriers af en toe best wel eens lekker op de schoot van de baas geknuffeld worden. In huis zijn het meestal heel gezellige honden, die vrijwel altijd vrolijk zijn. Wel hebben ze een baas nodig die bereid is ze van behoorlijk wat vrije beweging en lange, avontuurlijke wandelingen te voorzien. Een in goede conditie verkerende Jack Russell is vrijwel onvermoeibaar en in staat om lange tochten te maken.
Opgewekt en vrolijk van aard als ze zijn, kunnen veel Jack Russells goed overweg met kinderen, al zijn er ook exemplaren die helemaal niets van het jonge grut moeten hebben. Dit hoeft niet per se aan de hond te liggen, een goede socialisatie en opvoeding hebben op dit vlak natuurlijk veel invloed. Jack Russell Terriers zijn behoorlijk waaks en kunnen stevig aanslaan als ze denken dat er onraad dreigt. Leer Jackie wel meteen dat aanslaan mag, maar dat overdrijven niet nodig is, want anders kan hij veranderen in een irritante keffer die zijn snater niet meer dicht kan houden.
Foto bron: Jack Russell Terriër kennel Bridgefield Blossoms
Graafmachientjes
De meeste Jack Russells zijn verwoede gravers en spitters. Dat kun je ze moeilijk kwalijk nemen als Terrier (aardhond) en met een verleden waarin er van hen verwacht werd in vossenholen te duiken. Alleen is het minder plezierig als u uw verzorgde voortuintje in een bouwput ziet veranderen. Maar ook dat is binnen de perken te houden, zeker als u de hond een klein stukje tuin geeft dat hij wel naar hartenlust mag omploegen.
Opvoeding
Een goede en zeer consequente opvoeding is een vereiste voor een Jack Russell Terrier. Er moeten van jongs af aan heel duidelijk grenzen gesteld worden en daarvan mag niet worden afgeweken. Hoewel vriendelijk en levendig van nature, kom je af en toe Jack Russells tegen die volledig ontspoord en behoorlijk agressief zijn.
Hierbij gaan ze met ware doodsverachtiging honden te lijf die tien keer zwaarder zijn dan zijzelf. Meestal komt dat door gebrek aan inzicht van de eigenaar, die denkt dat zo’n kleine hond geen gedegen opvoeding nodig heeft.
Een agressieve JJack Russell Terrier is geen prettig gezicht. Helemaal niet als je zijn gebit eens goed bekijkt, want hij heeft een paar tanden waar de gemiddelde Duitse Herder jaloers op kan zijn. De echte Jack Russell Terrier hoort moedig, maar niet vechtlustig te zijn. Helaas verwarren sommige mensen moed met vechtlust en spreekt men in dat soort gevallen vergoelijkend over ‘de pit van Terriers’.
Opmerkelijke uitspraken van Jack Russell-bazen
- ‘Hij is slim, maar selectief in wat hij wel of niet wil leren.’
- ‘Je hebt wel gevoel voor humor nodig met zo’n hond.’
- ‘Iedereen denkt dat Jack Russells etterig zijn, maar dat ligt toch echt aan de opvoeding.’
- ‘Ze kunnen zichzelf niet echt vermaken, ze hebben altijd iemand nodig.’
- ‘Een hond met een verschrikkelijk lange gebruiksaanwijzing, maar o zo mijn maatje!’
Foto bron: Jack Russell Terriër kennel Bridgefield Blossoms.
Vol overgave
Het meeste wat een Jack Russell doet, doet hij vol overgave. Dat houdt in dat het soms nodig is dit hondje tegen zichzelf te beschermen. Hij is niet altijd even voorzichtig en kan bijvoorbeeld spelen tot hij er letterlijk bij neervalt.
Pienter en vindingrijk
Een goede opvoeding geeft de baas trouwens heel wat stof tot nadenken, want de Jack is pienter, uitgekookt en uitermate vindingrijk. Het is dan belangrijk om de hond altijd een stap voor te zijn. De meeste Jack Russells zijn behoorlijk leergierig en zijn graag met hun baas bezig.
Een goede gehoorzaamheidscursus is dan ook een absolute aanrader. Vn vaak blijkt de Jack daar dan ook tot de snelst lerende honden te behoren. Maar wees niet verbaasd als jouw Jackie zich soms behoorlijk eigenwijs toont of een sterk zelfstandig en voortvarend gedrag laat zien.
Foto bron: Dogfrisbee met Dewi van den Bossche en Jack Russell Terriër kennel Bridgefield Blossoms.
U doet deze honden een groot plezier door ze actief bezig te houden, bijvoorbeeld met behendigheid of flyball. Ook is het soms mogelijk ze uit te laten komen in de zogenoemde Jack Russell races, stimulerend voor de hond maar ook erg grappig om te zien. Zo’n kluit Jackies die met hun korte pootjes in een razend tempo over de baan achter een nepprooi aan vliegen. Een gezapig bestaan op de bank is voor een Jack Russell helemaal niets. Een actief, stimulerend en avontuurlijk leven is wat hij nodig heeft en als u hem dat niet geeft, dan zorgt hij er zelf wel voor!
Verzorging en gezondheid
Veel vachtverzorging heeft de Jack Russell Terrier niet nodig, zeker de korthaar niet. Regelmatig even borstelen of kammen en bij de ruwhaar af en toe het dode haar eruit plukken is over het algemeen voldoende. De gezondheid van de Jack Russell is over het algemeen goed. De honden kunnen een hoge leeftijd bereiken waarbij 15 jaar geen uitzondering is.
Wat regelmatig voorkomt is een patellaluxatie, verschuivende knieschijven. Kenmerkend hiervoor is het typische gangwerk, inmiddels al het Jack Russellhupje genoemd: een paar stappen gewoon, en dan een huppeltje met een of beide achterbenen.
Het mag er grappig uitzien, maar het is voor de honden wel degelijk pijnlijk. Met een chirurgische ingreep kan deze afwijking worden gecorrigeerd, waarna er niets meer van te merken is. Gelukkig moeten honden waarmee volgens de normen van de club wordt gefokt getest worden op deze erfelijke afwijking, reden temeer om een Jack Russell via de officiële kanalen aan te schaffen.
In de media
Onderstaande YouTubes tonen fragmenten van de Jack Russell Terrier DVD van DogTime.
Informatieve links
Credits
Tekst: Jolien Schat, www.hondenscholen.com
Overname alleen toegestaan na uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de auteur.
Met dank aan Judith Lissenberg voor de redactie.
