De Australian Shepherd

Wat is het verhaal achter de Australian Shepherd?

Inmiddels weten de meeste mensen wel dat de Australian Shepherd (ook wel Aussie genoemd) niet uit Australië komt, maar in Amerika gefokt is. Wat is het verhaal achter deze hond, die steeds meer en meer aan populariteit wint? Laten we eens een duik in de geschiedenis nemen.

De herkomst van de Australian Shepherd

De geschiedenis van het ontstaan van de Australian Shepherd loopt parallel aan die van de Spaanse Merino schapen. Ja, je leest het goed, een hond en een schaap en hoe het allemaal begon.
Rond 1500 koloniseerde Spanje Amerika en introduceerde in dit nieuwe land 2 soorten schapen, waaronder de Merino’s. Deze schapen bleken in staat te zijn in hun nieuwe omgeving te overleven en zich te vermeerderen, en dienden – onder andere – als vlees. Hun wol werd gebruikt om kleding van te maken.

De honden die met deze schapen en hun herders meekwamen, bleken onder alle omstandigheden te kunnen functioneren en waren harde, ruwe honden. Al in hun thuisland Spanje waren ze gewend om elke lente met een herder en een grote kudde schapen (soms wel 1000 schapen per kudde) de bergen in te trekken, om aan het einde van de herfst naar Andalusië te trekken en daar te overwinteren. Kleinere honden dreven het vee en grotere honden (Mastino’s) verdedigden de kudde.

Deze kleinere honden waren Carea Leonés en in hun uiterlijke verschijning lijken ze wel iets op Australian Shepherds zoals wij deze nu kennen. Het vermoeden bestaat dat zij mede aan de wieg van de Aussie stonden. De Carea Leonés bestaan overigens nog altijd, maar door de veranderingen in het schapen drijven (o.a. het gemotoriseerd werken) zijn zij een zeldzaamheid geworden.

Foto’s: De Carea Leonés en de Koolie

In het eerste gedeelte van de 18e eeuw emigreerden een aantal Spanjaarden en Portugezen naar Wales en Ierland en het is algemeen bekend dat de honden die zij met zich meenamen, de voorouders zijn van de verschillende Colliesoorten. Je vraagt je wellicht af wat dát er nu weer mee te maken heeft. Welnu, deze Welshmen en hun boerenhonden trokken vervolgens enkele jaren later weer naar Australië om daar hun geluk te beproeven.

In het begin van 1800 werden een aantal herdershonden vanuit Duitsland geïmporteerd, die door de Australiërs Koolies genoemd werden. Ook deze honden hebben waarschijnlijk hun aandeel geleverd aan de genenpool van de Australian Shepherd. Nog steeds is de Koolie een ras dat voornamelijk in Australië voorkomt en ook deze lijkt qua uiterlijk op de Aussie zoals wij hem uit de werklijnen kennen.

In die tijd hield niemand zich bezig met het creëren van een ras; als de hond maar goed zijn werk deed, dat was de enige voorwaarde. Het is aannemelijk dat al deze honden in de loop der tijd met elkaar gekruist zijn en dus allemaal aan de wieg stonden van de herdershond die uit Australië kwam. Met de herdershond die uit Australië komt wordt dus gewoon een hond bedoeld die herderwerkzaamheden verrichte, niet de Australian Shepherd zoals wij hem kennen.

Ergens halverwege de 19e eeuw maakten een aantal Australische veedrijvers de overtocht naar Amerika in de hoop daar werk te vinden en een deel van hen nam hun eigen herdershonden mee. Deze honden bleken in staat te zijn onder alle omstandigheden te werken. Schapenboeren besloten met de honden te fokken.

Overigens maakte het die boeren geen mallemoer uit hoe de honden uitzagen, als ze hun werk maar goed deden. De eerste keren dat er foto’s opduiken van de “blauwe honden” zoals de herdershonden genoemd werden, is aan het eind van de 19e eeuw. Nog niet “de Aussie” zoals wij hem kennen, maar een product van de vele kruisingen tussen al die werkende herdershonden van over de hele wereld.

In de jaren 1940-1950 was er, door de 2e wereldoorlog, een groot tekort aan werklieden op Amerikaanse ranches en honderden Baskische veedrijvers werden gerekruteerd om hand- en spandiensten te verrichten op Amerikaanse boerderijen. En je raadt het al… ook zij namen hun honden mee!

Samengevat

Kort samengevat is de Australian Shepherd dus eigenlijk een Spaans-Portugees-Iers-Welsh-Australisch- Duits-Amerikaans product, ontstaan door een combinatie van gelukproevers, crisis, oorlog en… schapen!

De Australian Shepherd in Walt Disney films

In de jaren 1950-1960 werd de Australian Shepherd steeds meer bekend omdat een aantal talentvolle Aussies beroemdheden werden door de geweldige trucs die ze lieten zien tijdens rodeo’s en andere western-shows. Jay Sisler, een trainer uit Idaho, trainde zijn honden Stub en Shorty tot heuse acteurs. Zij deden zelfs mee in een paar Disney films, zoals “Stub; The Best Cowdog in the West”. Jay trok met zijn honden van rodeo naar rodeo en liet daar zijn kunsten zien. Zijn honden konden touwtje springen, op hun hoofd staan, op ladders klimmen enz.

Jay was een gelegenheidsfokker die het fundament legde voor de Aussie zoals wij hem heden ten dage kennen.

In 1957 wordt de ASCA (Australian Shepherd Club van Amerika) opgericht om de Aussie te kunnen erkennen als een op zichzelf staand ras. De rasstandaard, zoals opgesteld door de ASCA werd in 1977 van kracht. De ASCA heeft zich echter nooit aangesloten bij de georganiseerde kynologie en in 1990 heeft de AKC (American Kennel Club) ook een eigen rasstandaard voor de Aussie ontwikkeld die sinds 1993 van kracht is. De Fédération Cynologique (georganiseerde kynologie van Europa) heeft het ras in 1996 erkend, en in oktober van datzelfde jaar wordt ook de Australian Shepherd Club Nederland opgericht.

Rasstandaard Australian Shepherd

Een rasstandaard kan eigenlijk beschouwd worden als een blauwdruk van een ras; volgens deze normen hoort een hond uit te zien. De rasstandaard gaat voornamelijk om het uiterlijk van de hond en zegt weinig over zijn karakter. De schofthoogte van de reuen is 52 tot 58 cm en de schofthoogte van teven is 45 tot 53 cm. In gewicht variëren van ze van 20 tot 30 kg.

De Australian Shepherd is stevig en gespierd, maar niet grof of log. Hun vacht kan variëren van blue-merle tot red-merle, tot eenkleurig zwart en bruin, met eventueel variaties van koperkleurige en/of witte aftekeningen.

Typerend voor merles is dat zij donkerder worden naarmate zij ouder worden. En Aussie met hangoren (houndears) of prikoren doen volgens de rasstandaard afbreuk aan het type, en dit wordt als een ernstige fout gezien. Dit doet overigens verder niets af aan het karakter van uw hond; hangoren of prikoren… zoals gezegd, de rasstandaard gaat voornamelijk om uiterlijkheden, hoewel het karakter van de Aussie ook wordt omschreven.

Foto: Fien, de Aussie met prikoren!

Maar de Australian Shepherd is toch eigenlijk net een grote, zware Border Collie?

Neeeee…. je stoot echt een heel aantal Aussieliefhebbers tegen het zere Aussiebeen met deze opmerking. Hoewel er ook wel een heel aantal Aussieliefhebbers zijn die wel tegen een grapje kunnen. Want je bedoelde het toch als een grapje… niet?

Kun jij de Border Collies en de Australian Shepherds van elkaar onderscheiden?

De verschillen

Hoewel de Australian Shepherd en de Border Collie héél lang geleden een gemeenschappelijke voorouder hadden, zijn er wel degelijk verschillen tussen de rassen te benoemen. Beiden zijn gefokt om te werken, alleen werkt de Aussie wel anders bij het vee drijven dan de Border Collie.

De Australian Shepherd is een typische herdershond, met alle eigenschappen die een dergelijke hond kenmerken. Herdershonden zijn in staat zelfstandig beslissingen te nemen, of vinden in ieder geval zélf dat ze in staat zijn zelfstandig beslissingen te nemen. Dit werd immers ook van de hond verwacht als hij door woest en heuvelachtig land de kudde in beweging moest houden. De Aussie vertrouwde op zijn eigen inzichten en kracht, en was in staat zelfstandig in te grijpen waar dat nodig werd geacht.
Ook gebruikte hij, in vergelijking met de Border Collie het “eyen” maar heel weinig.
De Australian Shepherd is geen specialist zoals de Border Collie, maar een allround ranchhond, hetgeen inhoudt dat hij zowel met groot vee als met schapen maar ook met bijv. eenden moet kunnen werken.
En waar de Border een echte workaholic is met een elegantie die in een ballroom niet misstaat, is de Aussie soms nogal ruw en lomp en regelt zijn zaakjes om zich dan weer met andere dingen bezig te houden.

De overeenkomsten

Beide rassen hebben met elkaar gemeen dat ze intelligent, atletisch, leergierig, actief en alert zijn en willen werken, werken, werken. Een rondje om de kerk is een dooddoener voor deze werkhonden, ze hebben een taak nodig om zich fijn te kunnen voelen. Krijgen ze dat niet, dat worden het honden die ronduit vervelend worden!

De Australian Shepherd is een echte werkhond: de voor- en nadelen

Hoewel er tegenwoordig nog wel Aussies ingezet worden om koeien, paarden of ander vee te hoeden, zijn de meeste van deze herders en veedrijvers inmiddels werkeloos en verheven of gedegradeerd (het is maar net hoe je het bekijkt) tot huishond. Maar die werklust is niet verloren gegaan en het is belangrijk dat je je realiseert wat de voorgeschiedenis van deze hond is. Hij is – letterlijk en figuurlijk – gemaakt om te werken, niet om werkeloos voor zich uit te staren.

Onderstimulatie is misschien wel één van de grootste problemen bij een werkloze werkhond.

Werklijn en showlijn

Met dit gegeven in ons achterhoofd is het handig om te weten dat de Australian Shepherd bestaat uit 2 verschillende “lijnen”, namelijk een werklijn en een showlijn. Denk nu overigens niet dat de honden uit de showlijnen doetjes zijn. Ook deze honden zijn fanatiek, maar met dat verschil dat de honden uit de werklijnen nóg fanatieker zijn!

Fanatiek, fanatieker, Border Collie! – Oh nee, dat grapje zouden we niet meer maken. 😉

Dus heeft de hond niets te doen, dan is echt het geen muurbloempje wat een beetje in verpietert zijn mandje. Nee, de Aussie zal je laten weten dat hij het er niet mee eens is en zoekt wel zijn eigen tijdverdrijf.

Verveling en probleemgedrag

De kinderen drijven en in de hakken nippen? Geen probleem voor de verveelde Aussie, kinderen of schapen… het is de hond om het even, als hij zijn energie maar kwijt kan.
Ook destructief gedrag is een verveelde hond niet vreemd. Dus als je een Aussie hebt die zijn dagen op de sofa moet slijten, dan moet je er ook niet vreemd van opkijken als hij diezelfde sofa enigszins naar eigen inzicht reorganiseert.

Heb je dus geen kudde koeien, schapen, paarden, ganzen of wat dan ook in de tuin staan, geef je hond dan vervangend werk. Doe hem dat plezier en je plukt er beiden de vruchten van!

Sport en spel

Frisbee, Treibball, Dog dance, Canine Freestyle, behendigheid, schapen herderen, maar ook “gewone gehoorzaamheid”, je Aussie vindt het waarschijnlijk allemaal even leuk, zolang je het maar samen doet. Het is een hond die graag in de nabijheid van zijn baas is.

Overstimulatie

Eerder werd gemeld dat een ondergestimuleerde Aussie een vervelende Aussie kan worden, maar het is belangrijk om te melden dat dit ook geld voor een overgestimuleerde Aussie. Omdat het zo’n intelligente hond is, liggen de verwachtingen van zijn eigenaar vaak erg hoog met als risico dat er veel druk op de hond wordt gelegd. Dit kan zijn vertrouwen in u schaden en dat zou jammer zijn.

Australian Shepherd in het kort

Land van herkomst	Amerika
Vroegere taak	herders- en drijfwerk op groot en klein vee
FCI-rasgroep	groep 1 (Herdershonden en Veedrijvers)
Gemiddelde leeftijd	13 jaar
Schofthoogte	reuen 52-59 cm, teven 45-53 cm
Voorkomende ziekten	heupen, elleboogdysplasie, oogproblemen, erfelijke doofheid, levershunt, osteochondritis, epilepsie, defect aan MDR1 gen.
Gebruiksmogelijkheden	agility, dogfrisbee, treibball, schapen drijven, canine freestyle, gehoorzaamheid… als het maar samen is en het liefst actief!
Voorkomende gedragsproblemen	te gereserveerd, overmatig blaffen, hielenbijten, jagen op bewegende voorwerpen
Waaks	ja
Omgang kinderen	goed
Omgang honden	goed, hoewel reuen machogedrag tegenover seksegenoten kunnen tonen
Vachtverzorging	enkele keren per week doorborstelen, eventueel onderhoud bij trimsalon
Bewegingsbehoefte	zeer hoog

Karakter en gedrag van de Australian Shepherd

Australian Shepherds zijn, net als alle andere herdersoorten, gefokt om zelfstandig beslissingen te kunnen maken en niemand anders te vertrouwen dan hun baas. Gezien de functies die deze honden hadden, was dat een noodzakelijke karaktertrek. En nog steeds zijn Aussies gereserveerd ten opzichte van vreemden. Gereserveerd zijn is niet erg, maar een hond die té gereserveerd is vormt een probleem.

Om te voorkomen dat ze schuchter en achterdochtig worden is het heel belangrijk de hond al op jonge leeftijd heel goed te socialiseren, anders worden het reactieve hielenbijters en ronduit vervelende etterbakken die langs de hekken patrouilleren en niet van plan zijn om bezoekers binnen… of buiten te laten!

Socialisatie

Socialiseren is overigens niet hetzelfde als de hond tijdens een wandeling laten ruiken aan wat soortgenoten. Socialiseren is een taak die de nieuwbakken Aussie-eigenaar zeer serieus moet nemen. Koop dan ook alleen een Aussie bij een fokker die bewust bezig is met socialisatie van zijn honden, om teleurstellingen te voorkomen.

Hoewel het een leergierige en intelligente hond is, is de Aussie ook een hond die laat volwassen is. We hebben soms de neiging hem te overschatten, omdat hij alles lijkt te begrijpen en leuk vind.

Opvoeding

De Australian Shepherd is een hond die leiding nodig heeft maar niet goed tegen druk kan. Leiding geven aan je hond is niet hetzelfde als streng eisen dat je hond alles doet wat je van hem vraagt. Leiding geven betekent vooral dat je duidelijk bent, waardoor je hond weet dat hij op je kan vertrouwen.

Oefen je te veel druk op hem uit of ben je een onduidelijke leider, dan raakt de hond zijn vertrouwen in je kwijt wat er toe kan leiden dat hij van mening is dat hij het dan “maar even zelf moet regelen” met alle gevolgen van dien. Het zijn, in dat opzicht, ook weer heel gevoelige honden en hardhandig aanpakken is taboe bij deze hond!

Het zijn honden die zich enorm hechten aan het gezin waar ze bij horen, maar vooral aan die ene baas. Het liefst is hij de hele dag bij je, en na een dag samen werken ligt hij dan ook het liefst ergens in je nabijheid, want samen zijn dat is toch het mooiste wat er is voor een Aussie. Dit is dan ook een van de redenen waarom de sociaalvaardige Aussies ook wel worden ingezet als therapiehonden. Hun gave om aan te voelen wat hun baas nodig heeft is ongekend en heeft al vele mensen met een beperking geholpen.

Het mag duidelijk zijn dat de Australian Shepherd geen beginnershond is. Jij, als hondeigenaar, moet heel wat capaciteiten en inzichten in huis hebben om jouw Aussie een fijn leven te kunnen bieden. Als je denkt zo’n baas te kunnen zijn dan heb je een vriend voor het leven en wi je niets anders meer dan een Aussie!

Opvallende weetjes

De indianen, die werden geconfronteerd met de Aussies en hun soms indringende, helderblauwe ogen, waren ervan overtuigd dat in deze honden de zielen van overledenen leefden en lieten de honden, en hun eigenaren, met rust.

De Australian Shepherd heeft werkelijk allerlei soorten staarten: natural bobs (staartloos), kwart staarten, halve staarten, driekwart staarten tot hele staarten.

Er is ook een miniatuur variant op de Australian Shepherd, de North American Miniature Australian Shepherd, ook wel de Mini Aussie genoemd. Ook in Nederland zijn er enkele fokkers die deze klein formaat Aussie fokken. Deze Aussie is ontstaan door selectief te fokken tot dat er een handzaam formaat uit voort kwam. Qua karakter zijn het gelijkende honden, ze zijn dus alleen een stuk kleiner. Het ras is nog niet erkend.

In de jaren ’20 van de vorige eeuw, dus in de tijd van de stomme film, was er al een echte hondse acteur en jawel, het was een Aussie, genaamd Bunk! Bunk was samen met Scout het paard, de site kick van cowboy ster Jack Hoxie. De eerste film waar Bunk in meespeelde was Ridgeway of Montana, uitgebracht in 1924.

Naarmate de hond ouder wordt, wordt zijn vachtkleur meer puur. De tekening wordt meer donker van kleur.

Australian Shepherds hebben tal van oogkleuren. Zo zijn er honden met groene ogen, hazelnootkleurige ogen, bruine ogen, blauwe ogen maar ook witte ogen of zelfs verschillende kleuren ogen zoals b.v. rechts bruin en links blauw, maar ook verschillende kleuren in een en hetzelfde oog! Bijzonder dus….

Vacht

De Australian Shepherd puppy ziet er uit als een klein bolletje wol, met zijn dikke en wollige vacht, maar zo rond zijn zesde maand wordt deze vacht vervangen door de volwassen Aussieversie. Omdat de Aussie wel een hond is die regelmatig geborsteld moet worden, is het raadzaam om de hond al op jonge leeftijd te laten wennen aan het feit dat u aan hem moet zitten.

De Australian Shepherd heeft een ondervacht en zijn vacht is vrij lang. Toch valt de vachtverzorging wel mee. Enkele keren per week even doorborstelen en regelmatig controleren op o.a. teken is voldoende.
Twee maal per jaar verharen ze enorm en de plukken Aussiehaar komen u dan van alle kanten tegenmoet.

Voor sommigen onder de Aussies is het dan wel fijn als een trimsalon ze helpt om die dikke ondervacht voor een deel kwijt te raken, maar het is zeker geen noodzaak. De vachtverzorging is dan ook van hond tot hond verschillend.

Gezondheid

Ook de Australian Shepherd kampt met een aantal gezondheidsproblemen. Zo zijn er problemen bekend met de heupen waardoor o.a. artritis kan ontstaan, elleboogdysplasie, oogproblemen, erfelijke doofheid, levershunt (aangeboren afwijking waarbij via een afwijkend bloedvat het bloed van de poortader niet door, maar langs de lever loopt) , osteochondritis (afbreken van kraakbeen) en epilepsie.

Het lijkt een hele lijst en moet zeker niet onderschat worden, maar de meeste fokkers zijn zich hier terdege bewust van en doen er dan ook alles aan om een zo gezond mogelijk ras te fokken.

MDR1-gen

Belangrijk om ook te melden is dat Australian Shepherds gevaar lopen bij narcose, ontworming en gebruik van geneesmiddelen, door een eventueel defect aan het MDR1-gen. Collies, Collie-achtige en daaruit geboren bastaarden bleken ernstig ziek te worden na gebruik van het middel Ivermectine, een middel om wormen en parasieten te bestrijden. Darmstoornissen, afwijkingen aan het zenuwstelsel zoals epilepsie of coma, en zelfs de dood waren het gevolg! Heb je een Collie of Colliekruising, meld dit dan altijd aan je dierenarts!

Merle x Merle

Ook mogen geen twee Merles met elkaar gekruist worden omdat de pups dan het merlefactor van zowel vader als moeder meekrijgen en een groot percentage van deze pups blind en doof zijn.