De Hondentaal
De hondentaal is een hele interessante en mooie taal die wij als mensen zeker wel kunnen leren, maar dat gaat niet vanzelf.
Door up-to-date informatiebronnen te raadplegen en veel te observeren, kunnen wij (mensen) wel degelijk goed leren zien wat een hond vertelt.
Bij de hondentaal is kijken naar de hond heel belangrijk, want honden communiceren hun gemoedstoestand en hun bedoeling aan de hand van gedrag en signalen. Dus moet je goed kijken om te horen wat een hond zegt.
Honden worden geboren met deze taal. Bij een pup van 1 week zijn de eerste communicatie signalen al waarneembaar en bij de leeftijd van 6 weken kan de pup ze allemaal uiten!
Wist je dat honden van nature super beleefd zijn?
De reden dat honden zo sociaal en communicatief ontwikkeld zijn is natuurlijk omdat zij van nature in een groep leven, van nature de eigen familie. Binnen een familie wordt vreedzaam en respectvol met elkaar omgegaan.
De sociale omgang tussen honden is intensief, ze zijn dag en nacht samen. Om aan elkaar te laten blijken wat ze fijn en niet fijn vinden gebruiken ze hun communicatie signalen. Zodat ze prettig en veilig met elkaar kunnen samenleven en de harmonie gewaarborgd blijft.
Eigenlijk zijn honden van nature super beleefde dieren, die veel rekening met anderen houden en conflicten uit de weg gaan. Toch zijn er honden die, als je het baasje vraagt, niet helemaal voldoen aan deze omschrijving.
De oorzaak van onwenselijk gedrag is meestal: Miscommunicaties
Waarom het fout kan gaan
Honden en mensen zijn 2 verschillende diersoorten, we verschillen qua gewoontes en de manieren waarop we communiceren.
- Helaas gebeurt het vaak dat we de signalen die een hond laat zien, of het gedrag verkeerd interpreteren, of niet (h)erkennen. Met als gevolg dat er over de grenzen van de hond heen wordt gegaan, en de hond zijn behoeften en bedoelingen niet gezien en voldaan worden. Dat levert frustratie en stress op bij de hond, wat resulteert in allerlei uitingen die wij als onwenselijk ervaren.
- Wat ook regelmatig voor problemen zorgt is dat wij (mensen), vertaald naar hondentaal, vaak erg onbeleefd en zelfs bedreigend zijn in onze eigen communicatie naar de hond toe. Een goed voorbeeld daarvan is een hond over zijn hoofd aaien.
Deze “miscommunicaties” kunnen verstrekkende gevolgen hebben. Veel problemen die we tegenkomen in het samenleven met onze hond, komen voort uit het niet zien van de natuurlijke behoefte van de hond en het tegenwerken van het natuurlijke gedrag.
Wat wij wel kunnen en honden niet…
Honden zijn intelligente dieren, cognitie bij honden is wetenschappelijk bewezen. Zij hebben zelfbewustzijn, denken na en ervaren emoties. Maar, dat betekent niet dat we kunnen verwachten van onze honden dat zij zich altijd aan ons aanpassen, en ons perspectief altijd begrijpen.
Daarvoor is een ander niveau van denken nodig. En daar zijn wij weer beter in, wij kunnen onszelf wel heel goed leren verplaatsen in de belevenis van een hond. En dat begint bij het leren van de hondentaal.
Laten we daarom in dit artikel een heel belangrijk onderdeel van de hondentaal behandelen. Namelijk de “Kalmerende Signalen”.
Kalmerende Signalen
Zoals eerder genoemd zijn honden erg veel bezig met respect tonen, conflicten vermijden en rekening houden met elkaar. Dat doen honden voornamelijk met behulp van hun “kalmerende signalen”.
Kalmerende Signalen worden continu over en weer gegeven door honden tijdens interactie met elkaar en met ons, om de harmonie te waarborgen, of om een bepaalde behoefte te communiceren.
Kalmerende signalen hebben een aantal mogelijke functies. In de onderstaande tabel lees je per functie, wat de behoefte van de hond is en welke kalmerende signalen daar mogelijk bij ingezet kunnen worden.
Sommige kalmerende signalen hebben in een andere context een andere functie, zoals bijvoorbeeld een gaap. Honden gapen net als mensen wanneer ze moe zijn, maar gaapt een hond tijdens contact met een andere hond of mens, dan is de gaap zeer waarschijnlijk een signaal waarmee de hond iets vertelt, of iets vraagt.
Wanneer een hond gestresst of bang is, verliest die het vermogen om kalmerende signalen te laten zien! Bij angst en stress schakelt de hond over naar automatisch handelen en kan het gedrag onbesuisd en onbeleefd overkomen.
Wij kunnen onze hond enorm helpen door te leren over de kalmerende signalen en onszelf te trainen in het zien en interpreteren hiervan. In contact met mensen is namelijk heel vaak te zien dat een hond een signaal afgeeft waarmee hij vraagt om meer ruimte. Zoals in onderstaande afbeelding.
De meest duidelijke signalen die de hond geeft zijn: tongelen en het lichaamsgewicht verplaatsen, weg van de vrouw. Deze hond vraagt om ruimte en geeft aan het niet prettig te vinden zo vastgepakt te worden.
De kalmerende signalen van honden zijn in de jaren 90 ontdekt en vastgelegd door de Noorse hondentrainster Turid Rugaas. Zij publiceerde haar inzichten in haar boek “On speaking terms with dogs”, wat later is vertaald naar oa het Nederlands.
Turid Rugaas is voorvechter van een meer natuurlijke omgang met honden en het meewerken in hun natuurlijke communicatie. Om deze welzijnsgerichte manier van omgaan met honden te verspreiden ontwikkelde Turid de opleiding “Natural Dog Trainer” die ze over de hele wereld heeft gegeven, onder andere in Nederland.
Hoe je de band met je hond nóg beter maakt…
Je kunt een hond leren wat het baasje bedoelt met bepaalde woorden of zinnen, dit is zo’n beetje waar het in de reguliere hondentraining om draait. Hierbij leren we een hond te begrijpen wat wij bedoelen in onze eigen taal. Super knap en dit kan ook heel leuk zijn.
Daarnaast is het ook ontzettend de moeite waard om (als mens) gebruik te maken van communicatie die meer aansluit bij de natuurlijke manier van communiceren van honden.
Dat kan heel eenvoudig door bepaalde woorden te vervangen voor lichaamstaal! Dat betekent niet dat je op handen en voeten moet gaan lopen 😉 Het is heel eenvoudig en iedereen kan dit!
Met hondse communicatie, kun je als begeleider heel veel betekenen voor je hond. Als je weet hoe je als mens, meer hondse communicatie signalen kunt inzetten tijdens het begeleiden van je hond. Kun je jouw hond veel sneller en veel beter duidelijk maken wat je bedoelt!
Je sluit dan veel meer aan op de natuurlijke communicatie van de hond, en dat zal hij of zij enorm waarderen. Het zal jullie onderlinge band verdiepen en versterken en brengt meer rust in allerlei situaties.
Zeg het met je lichaam!
Laten we een concreet voorbeeld uit de praktijk bespreken: Een hond die blaft naar de tv bij het zien van dieren.
In deze situatie kun je als baasje je hond helpen door het kalmerende signaal “splitsen” in te zetten! Splitsen is een kalmerend signaal wat honden inzetten om spanning weg te nemen.
Bij Splitsen gebruikt een hond zijn lichaam om voor een bepaalde prikkel te gaan staan en zo een barrière op te werpen tussen een individu en datgene waarover die gespannen of bezorgd is.
Je kunt als mens ook heel goed splitsen inzetten om je hond gerust te stellen, dat gaat als volgt:
- Loop op rustig tempo naar de plek waar je hond is
- Ga schuin voor je hond staan op ongeveer een halve meter afstand, links voor of rechts voor, dat maakt niet uit.
- Beweeg kalm, adem rustig in en uit en ontspan je schouders en armen.
- Je blijft rechtop staan en stapt rustig zijwaarts voor je hond.
- Zorg ervoor dat je tussen je hond en de tv gaat staan.
- Als je voor je hond staat, houd dan ook wat afstand ten opzichte van je hond als dit kan.
- Houd je armen ontspannen naast je lichaam met de handpalmen naar je hond toe, hiermee maak je het splits-oppervlak breder.
- Blijf zo staan met je rug naar je hond.
- Kijk regelmatig even met een schuin oog naar je hond om te zien wat hij of zij doet. Kijk verder voor of naast je.
- Je hoeft hier niet bij te praten maar als je dat wel wilt, zorg er dan voor dat de stem kalm is, praat ook weinig.
Deze lichaamstaal werkt het beste als je kalm bent en het een poosje volhoudt, een minuutje of meer mag ook. In het begin kan het misschien een beetje gek voelen om te splitsen, doe het daarom thuis om te oefenen.
Én, vertrouw erop dat je hond dit begrijpt, het zal jullie onderlinge band en communicatie verbeteren 🙂
Meer leren over communiceren met je hond?
Dan is de gratis online masterclass Communiceren met je hond van Stresslessdogs.nl een goede vervolgstap! Via deze link kun je een plekje voor jezelf reserveren.
Credits
Dit artikel is geschreven door Amee Buijs van Stressless Dogs, gecertificeerd Natural Dog Trainer en hondengedragsdeskundige.
Stressless Dogs bestaat uit een team van welzijnsgericht hondengedragsdeskundigen en staat voor een natuurlijke en respectvolle samenwerking tussen hond en mens. Stressless Dogs maakt online cursussen voor hondenbaasjes die op deze manier met hun beste vriend om willen gaan. Lees hier meer informatie over de Stressless Dogs online cursussen.
