Ook honden kunnen ja en nee zeggen

Honden kunnen praten

Als je goed naar het gedrag van je hond kijkt, zul je ontdekken dat je hond van alles aan jou wil vertellen. Hij stelt je zelfs zo nu en dan een vraag door je aan te kijken of door je ergens mee naartoe te nemen. Als er een balletje onder de kast is gerold, dan zal je hond bijvoorbeeld blaffend bij de kast gaan staan, want daar is het te doen! Hij blaft, kijkt je aan en kijkt vervolgens onder de kast: “Wil je de bal voor me onder de kast vandaan halen? Pleeeeease?”

Naast het stellen van vragen, kan je hond ook antwoord geven op vragen die jij stelt. Je hond spreekt geen mensentaal, maar met lichaamstaal kan hij heel goed aangeven of het antwoord ja of nee is. Hoe cool is dat?

We hebben op Facebook aan hondeneigenaren gevraagd hoe hun honden ja of nee zeggen, en daar blijken erg veel overeenkomsten in te zitten. We hebben ze voor je op een rij gezet. Mocht je het nog niet herkennen bij jouw hond, dan gaat daar nu verandering in komen.

Ja, graag!

“Ja” wordt in tegenstelling tot “nee” door de meeste hondeneigenaren wel herkend. De hond wordt enthousiast, komt naar je toe en kijkt je verwachtingsvol en blij aan. Vraag aan je hond of hij wil wandelen en het antwoord is meestal “Ja, ik wil!”

Welke gedragingen horen nog meer bij “ja”?

Lichaamstaal:

Oogcontact maken
Lichaamscontact maken met neus, voorpoten (foto hierboven, © Judith Lissenberg)
Afstand verkleinen: naar je toe komen
Oren omhoog
Lichaam: los, ontspannen
Mond geopend, lachend, tong uit de bek
Blije, fonkelende ogen
Brede kwispel
Actief: springen, rennen, eventueel een spelboog
Enthousiaste blaf

Kijk naar je hond in bijvoorbeeld deze situaties voor ja-signalen:

Wanneer je vraagt of hij wil wandelen
Wanneer je vraagt of hij iets lekkers wil
Wanneer je vraagt of hij mee naar oma wil (of een ander geliefd persoon)

Challenge: ga op zoek naar de ja!

Om je hond beter te leren kennen en de band te versterken is het leuk om uit te zoeken wat je hond precies wil. Je kunt dit doen door hem vragen te stellen. Als je hond wat ouder is, dan kent hij al veel woorden die dagelijks gebruikt worden. Een voorbeeld van hoe ik dat zelf doe;

Mijn hond komt de kamer in, blaft en kijkt me verwachtingsvol aan. Hij wil me iets vertellen, maar ik weet nog niet wat. Ik kom daar achter door vragen te stellen die met ja of nee zijn te beantwoorden.

Moet jij plassen? → Hond blijft staan, maar blijft in contact. Nee.
Heb je honger? → Hond blijft staan en blijft oogcontact houden. Nee.
Wil je wandelen? → Hond blijft staan en denkt; stel me nu de juiste vraag, dan kan ik ja antwoorden! 🙂
Wil je een zoekspelletje doen? → Hond komt blij naar me toe. Ja!

PS: Nu kan het ook zijn dat je hond wil dat je hem volgt zodat hij iets kan laten zien. Volgen is dus ook een optie.

Nee, liever niet

“Nee” kan moeilijker zijn om te interpreteren omdat er eigenlijk op het eerste gezicht niet zoveel lijkt te gebeuren. Het wegdraaien van het hoofd is een hele subtiele nee, of zelfs helemaal niets doen kan ook een nee betekenen. Dit is iets wat veel mensen niet door hebben. Ze denken dan dat de hond niet wil luisteren, maar hij wil vooral – op fluistertoon – aangeven dat hij iets niet wil. Naast de subtiele nee, bestaat er ook een harde NEE! Door te grommen of zelfs te bijten maakt een hond duidelijk iets niet te willen.

Een hond zal echter niet zomaar grommen of bijten. Hij zal eerst beginnen met het communiceren van subtiele signalen (fluisteren). Echter, omdat deze niet altijd worden opgepikt door hun eigenaar of door andere mensen, zal een hond duidelijker en harder moeten gaan ‘praten’ om gehoord te worden; de hond gromt dan bijvoorbeeld. Als dat ook niet gehoord wordt, dan moet hij overgaan naar tot ‘schreeuwen’. Bij een hond komt dat neer op bijten. Het is dus aan ons de taak om de subtiele nee te gaan herkennen en daar ook een gepast antwoord op te geven.

Foto: de hond verstijft en vermijdt oogcontact. Zo subtiel, waardoor het vaak gemist wordt door eigenaren.

Welke gedragingen horen allemaal bij “nee”?

Lichaamstaal:

Oogcontact vermijden: hoofd wegdraaien, naar beneden kijken
Afstand vergroten: weglopen of rug toekeren
Lage houding, oren plat
Borstelen, tongelen, gapen
Lichaam: verstijfd, gespannen, bevriezen
Gespannen ogen met veel oogwit (‘whale eye’, zie foto boven)
Mond gesloten
Staart laag, eventueel tussen de achterpoten

Harde NEE:

Grommen
Uitvallen, snappen, blaffen
Bijten

Eigenlijk vallen veel van deze gedragingen onder de stress-signalen. Ze hebben als doel een conflict te vermijden en het liefst door contact te verbreken.

Anouk: “Hij rolt zich op in de mand en doet net alsof ik er niet ben.”

Kijk naar je hond in bijvoorbeeld deze situaties voor nee-signalen:

Wanneer je zegt dat hij in bad moet
Wanneer vreemde mensen (ongevraagd) je hond gaan aaien of knuffelen
Wanneer je gaat wandelen en het blijkt te regenen

Waarom zegt een hond nee?

Op nee gaan we nog iets dieper in. Wanneer een hond niet luistert, dan wordt vaak de conclusie getrokken dat hij eigenwijs of ongehoorzaam is. Maar het kan ook betekenen, dat een hond zich onprettig voelt in een bepaalde situatie of dat hij pijn heeft. Er is dan ook geen enkele reden om een hond te dwingen iets te doen wat voor hem mentaal of fysiek niet prettig is.

Een hond die bang is om op oudejaarsdag naar buiten te gaan, zal met ‘nee’ antwoorden zodra je de riem pakt. Maak dan geen lange wandeling en laat je hond alleen even buiten om zijn behoeften doen.

Een hond met oorontsteking heeft veel pijn en zal met ‘nee’ antwoorden als je hem over het hoofd wilt aaien.

Judith Lissenberg: “Laatst zag ik een filmpje van iemand die zijn hond in het bos over een stel balkjes liet springen. De hond nam één keer keurig de serie sprongetjes en liep er daarna steevast langs. “Domme hond!” hoorde ik zijn baas zeggen. ‘Hij begrijpt het niet!’ Domme hond? Misschien wel een slimme hond! Hij kan op deze manier aangeven dat hij moe is, of spierpijn heeft. En het is eerder een domme baas, want wij zien of begrijpen deze signalen vaak niet.”

Tips

Wanneer iemand aan je vraagt of hij je hond mag aaien, dan kun je het ook aan de hond zelf vragen. Laat de persoon in kwestie op de hurken zitten en de hand iets uitreiken om te laten besnuffelen. Blijft hij staan of deinst hij terug? = Nee! Zoekt de hond zelf toenadering? Wacht dan tot hij eerst kan snuffelen met wie hij te maken heeft. Geef de hond de tijd om een keuze te maken; Ja of nee.
Ook tijdens een wandeling kun je vragen aan je hond welke kant hij op wil gaan. Wil je deze kant op? Ja of nee.

Conclusie

Leer de ja- en de nee-antwoorden van jouw hond te kennen. Je hoeft echt niet altijd te doen wat je hond wil. Soms kan het niet of is er simpelweg geen tijd voor, maar hoe beter jij de signalen herkent en erop participeert, hoe beter jullie band zal worden!