Een nieuw type hulphond
Je hebt er ongetwijfeld wel eens één gezien of erover gehoord, hulphonden. Bijzondere honden die veel goeds doen. Hulphonden welke mensen met een fysieke beperking helpen zodat zij toch zelfstandig kunnen blijven wonen. De geleidehonden die mensen met een visuele beperking weer meer bewegingsvrijheid geven.
Gezien wetenschap en ontwikkeling nooit stil staan, werd een nieuwe type hulphond niet lang daarna een feit in Nederland. Het ontstaan van de psychosociaal hulphond begon echter al veel eerder, onder het begrip therapiehond, in Amerika.
De therapiehond
Deze hulphond is volgens onderzoekers ontstaan na de observatie van Florence Nightingale in 1860;
Florence Nightingale: “A small pet animal is often an excellent companion for the sick, for long chronic cases especially. A pet bird in a cage is sometimes the only pleasure of an invalid confined for years to the same room. If he can feed and clean the animal himself, he ought always to be encouraged to do so.”
Een stukje geschiedenis
Honderdvijftig jaar na deze observatie werden dieren, meer en meer ingezet in de zorg.
- Zowel als een vorm van dagbesteding: animal assisted activities,
- Maar ook met therapeutische doeleinden: Animal Assisted Therapy (AAT), welke tegenwoordig Animal Assisted Interventions (AAI) worden genoemd.
Wat ooit is begonnen met sporadische anekdotes en case reports, wordt aangevuld met empirische studies voor een meer wetenschappelijke onderbouwing. Hiermee gepaard is er ook sprake van een imagoverbetering: ‘Van hoog knuffelgehalte naar een volwaardige therapie’. Het begrip therapiehond wordt meestal toegeschreven aan Elaine Smith, een Amerikaanse die als verpleegster voor een bepaalde tijd werkzaam was in Engeland. Toen zij in 1976 terugkeerde naar Amerika, startte ze een programma dat honden trainde voor het bezoeken van instellingen.
Het effect van dieren op onze gezondheid
Amerikaanse artsen waren de eersten die over de positieve gevolgen van huisdieren op mensen berichten. Sinds 1977 verzamelt de Delta-Society ervaringen over de therapeutische kwaliteiten van dieren. Deze vereniging was de grondlegger van de dierondersteunende therapie.
Aaien en aanraken van een dier bezorgt volgens hun onderzoek een gevoel van zekerheid, kameraadschap, intimiteit en continuïteit. Dieren dragen bij aan de psychische en fysische gezondheid van de mens.
Aangevoerd wordt dat bij dierondersteunende therapie factoren zoals psychische, fysiologische en sociale factoren met elkaar verbonden worden. De hond vestigt de aandacht op zichzelf en zorgt daarmee voor afleiding. Hierdoor brengen zij mensen meteen in een toestand van ontspanning. Daar komt bij dat dierlijke metgezellen mensen een sociale ondersteuning bieden. Dit werkt stress verminderend, dus werken dieren als een zogenaamde buffer tegen stress.
Animal Assisted Therapy / Animal Assisted Interventions
De meeste therapievormen waarbij een dier ingezet wordt als co-trainer, zijn gebaseerd op de Animal Assisted Therapy (AAT) of de Animal Assisted Interventions (AAI). Dit is een doelgerichte interventie, waarbij een dier, in dit geval een hond, aan specifieke criteria voldoet en deelneemt aan een behandelingsproces.
De hond als spiegel leidt tot:
- proces van herstel
- inzichtelijk maken van eigen gedrag
- vergroting van observatievermogen
- meer zelfvertrouwen
- meer sociaal contact met andere mensen
AAT beoogt een verbetering in het psychische, sociale, emotionele, gedragsmatige, cognitieve en/of fysieke functioneren van een cliënt. Dit kan gebeuren in een groep of individueel. In de AAT wordt met verschillende diersoorten gewerkt, waarbij honden en paarden veruit het meeste worden ingezet.
Algemene doelstelling is het samenbrengen van mens en dier in een proces van herstel, het voor de cliënt inzichtelijk maken van, het verband tussen het eigen gedrag en de weerslag hiervan op het gedrag van de hond, door middel van feedback en spiegeling van de eigen houding en gedrag.
Gedragstherapeutische principes worden aangeleerd en toegepast door het aan- en afleren van gewenst en ongewenst gedrag. Door dit inzicht en door het aanbieden van gedragsoefeningen wordt meer controle verkregen op de gedragskeuzes.
Daarnaast dient de module ter vergroting van het observatievermogen, het afstemmen op de ander, zelfcontrole en in het algemeen het vergroten van het zelfvertrouwen door middel van het opdoen van succeservaringen. Het samenwerken en/of leven met honden heeft naast alle andere effecten ook positieve effecten op sociale contacten. Honden brengen mensen, bij bijv. het uitlaten van de hond, in contact met andere mensen en men heeft meteen een gespreksthema. Ze dwingen ons tot non-verbale communicatie en geven toestemming tot regressie.
Wanneer en hoe wordt een therapiehond ingeschakeld?
Particulieren
- Een therapiehond wordt bijvoorbeeld ingeschakeld zodra iemand bemerkt dat contact maken niet gaat zoals hij het graag zou willen. Of als zij merkt dat haar vertrouwen wel een oppepper kan gebruiken.
- Maar ook een ouder kan het aanvragen, als zij haar kind ziet worstelen met de gevolgen van pesten.
- Als je merkt dat je tiener wel erg op het randje loopt en hulp absoluut noodzakelijk is, maar niet te ingrijpend moet zijn.
Allemaal verschillende hulpvragen, maar voor alle vragen is er één effectieve manier om je doel te bereiken; namelijk met een therapiehond!
Instellingen
Instellingen kunnen ook besluiten om deze therapie aan te bieden. Wij werken niet vanuit een gedwongen kader.
De basis voor deze unieke therapie is namelijk dat het hoofdzakelijk een leuke vorm van leren moet zijn. Wel is deze therapie een goede basis voor bijvoorbeeld jongeren of volwassenen die aan bepaalde problematieken willen werken, maar nog niet openstaan voor andere therapieën.
Afspraak maken voor individuele proeftraining
- Mensen die zichzelf, of hun zoon of dochter willen aanmelden, of instellingen welke een cliënt willen aanmelden kunnen een afspraak maken voor een individuele proeftraining van ongeveer een uur. De kosten hiervoor bedragen € 45 (dit is inclusief reistijd van maximaal 1 uur).
- Na de proeftraining kan vanuit alle perspectieven bekeken worden of het voor herhaling vatbaar is of hierbij blijft of dat er aanpassingen nodig zijn. Bijvoorbeeld om een andere locatie of therapiehond in te zetten.
De therapie
Als u besluit verder te gaan zullen er nog 10 sessies volgen:
- waarbij de eerste 3 gericht zijn op een band opbouwen met de hond en vice versa. Het leren (her)kennen wat de hond zegt door middel van zijn lichaamstaal en houding.
- De volgende 5 sessies staan in het teken van dressuur, door middel van gerichte oefeningen werken aan uw doelstelling(en).
- De volgende 3 sessies versterken deze vaardigheden door bijvoorbeeld op andere locaties te oefenen en als laatste de afsluiting en certificering. Mocht er reeds een indicatie (diagnose) zijn, dan kunt u de therapie betalen uit het persoonsgebonden budget (PGB).
Mocht u dit (nog) niet hebben aangevraagd, dan kunt u dit via Bureau Jeugdzorg regelen. Meer informatie over persoonsgebonden budget kunt u vinden op www.pgb.nl
