De invloed van chemische stoffen op je hond

Onzichtbaar voor ons

Natuurlijk wil iedereen het beste voor zijn hond. We proberen hem te behoeden voor gevaren en onveilige situaties. In dit artikel willen we je bewust maken van de invloed van iets wat eigenlijk onzichtbaar is voor ons en waar we ons niet altijd bewust van zijn; wat is de invloed van chemische stoffen op de gezondheid en welzijn van onze honden? In onze maatschappij ontkomen we er eigenlijk niet meer aan, denk aan weekmakers in kunststof, bestrijdingsmiddelen, drugs en schoonmaakmiddelen. Wat doen deze onnatuurlijke middelen met je hond?

Kunststof speelgoed

In november 2017 waarschuwt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit voor onveilige babypoppen die op dat moment in de winkels liggen. Na het onderzoeken van 65 verschillende babypoppen, blijken 7 poppen onveilig te zijn. Een aantal van deze poppen bevat namelijk te veel aan DEHP, een weekmaker die zich in het lichaam voordoet als lichaamseigen oestrogeen. Weekmakers worden vaak aan PVC toegevoegd om het zacht en flexibel te maken. Echter weekmakers zijn slecht voor de gezondheid. Jonge kinderen stoppen (net als honden) van alles in hun mond en op die manier worden deze stoffen door het lichaam opgenomen. De verkoop van de desbetreffende poppen werd direct verboden.

Nu betreft dit slechts één voorbeeld, maar veel artikelen, ook hondenspeelgoed en andere kunststof producten, bevatten weekmakers (ftalaten).

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit is duidelijk al het gaat om het risico van weekmakers in kunststof speelgoed:

“Er zijn aanwijzingen dat bepaalde weekmakers nieraandoeningen kunnen veroorzaken of de vruchtbaarheid kunnen verminderen.”

Ook het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu beaamt de gezondheidsrisico’s:

“Blootstelling aan DEHP kan invloed hebben op de mannelijke geslachtshormonen en zo schade veroorzaken aan de testikels. Blootstelling tijdens de zwangerschap kan de ontwikkeling van de testes en de spermaproductie negatief beïnvloeden. Omdat het effect na blootstelling tijdens de kinderjaren waarschijnlijk niet omkeerbaar is, en blootstelling bij een kind veel hoger is dan bij een volwassene, moeten vooral risico’s bij het kind worden voorkomen.”

Nu reageren verschillende diersoorten verschillend op deze weekmakers, maar de effecten zijn wel degelijk aanwezig! Ratten kunnen bijvoorbeeld leverkanker krijgen van weekmakers en er is ook een verstoorde hormoonhuishouding waargenomen bij vissen na blootstelling aan DEHP; vrouwtjesvissen met een penis of mannetjesvissen die juist vrouwelijker werden.

Gelukkig zijn er voor honden voldoende alternatieven en hoef je niet met pvc speeltjes of een plastic drinkbak in de weer. Op Facebook zie je soms ook dat mensen veel kunststof materiaal van budgetwinkels gebruiken om hondenpuzzels van te maken, denk hierbij aan plastic bakjes of bekertjes. Het ziet er zo leuk en kleurrijk uit, maar kies liever voor veilige, duurzame materialen. Je hond is kleurenblind, dus voor de kleurtjes hoef je het sowieso niet te doen. 😉 Let eventueel ook op keurmerken en kijk waar het product vandaan komt. Veel ‘foute’ producten komen van buiten de EU, o.a. uit China.

Veilig hondenspeelgoed

Uiteraard bestaat er ook een groot aanbod veilig hondenspeelgoed zonder weekmakers, dus je hoeft geen enkel risico te lopen.

Bestrijdingsmiddelen

De Rijksoverheid biedt duidelijke regels omtrent het beschermen van bomen en planten tegen insecten en ziekten. Het doel van die regels is om mens, dier en milieu te beschermen. Om dat voor elkaar te krijgen wil de overheid op termijn overstappen van traditionele bestrijdingsmiddelen op groene, duurzame gewasbescherming. Echter tot die tijd zullen er nog chemische producten gebruikt worden.

Honden komen letterlijk in contact met deze chemische middelen. Ze eten bespoten gras of iets wat ze in de berm vinden, ze ademen de dampen in, ze raken het met hun poten en vacht aan en likken zich later op de dag weer schoon. Honden lopen zo meer risico.

Tufts University School of Veterinary Medicine in de VS deed 6 jaar lang onderzoek naar de effecten van pesticiden op de gezondheid van honden. Ze ontdekten dat er een relatie is tussen pesticiden en een bepaald soort tumor (maligne lymfoom, CML) bij honden.

Een ander onderzoek bevestigt deze bevindingen. Hondeneigenaren die minstens 4x per jaar een bestrijdingsmiddel gebruiken met de stof 2,4-D, verdubbelen volgens dat onderzoek de kans dat de hond des huizes CML ontwikkelt.

Een derde onderzoek uit 2013 geeft aan dat het gebruik van bestrijdingsmiddelen met de stof 2,4-D de kans op blaaskanker bij honden aanzienlijk verhoogt. Tijdens dit onderzoek werd o.a. de urine van de honden onderzocht en daarin trof men de desbetreffende chemicaliën aan.

Ruwweg genomen worden bestrijdingsmiddelen het meeste gebruikt in de periode tussen maart en september. Niet alle bestrijdingsmiddelen bevatten de stof 2,4-D. In Nederland zijn er echter nog wel meerdere producten op de markt die deze stof bevatten. Let dus goed op waar je loopt met je hond en probeer te voorkomen dat je hond in aanraking komt met deze middelen.

Luchtverfrissers en geurkaarsen

We willen graag vieze geurtjes in ons huis maskeren met luchtverfrissers of het huis juist gezellig en sfeervol maken met geurkaarsen. Maar deze geuren zijn vaak synthetisch en komen met het inademen in ons lichaam. Zo komt bijvoorbeeld de stof dichloorbenzeen in onze bloedbaan terecht. Bepaalde stoffen (ftalaten) in luchtverfrissers worden gelinkt aan onvruchtbaarheid, schildklier- en huidproblemen. Plug-in luchtverfrissers bevatten vaak de stof naftaleen. Naftaleen kan longkanker bij huisdieren veroorzaken. Misschien denk je nu dat je veilig zit met geurkaarsen en wax melts, maar ook aan deze schijnbaar onschadelijk producten kleven dezelfde risico’s. Wil je de lucht verfrissen? Zet gewoon de ramen open of gebruik een luchtreiniger. Een kaars branden? Kies dan voor een kaars van bijenwas met een 100% katoenen lont.

Schoonmaakmiddelen, zeep en shampoo

Zoals al eerder te lezen was op Doggo.nl is geur heel belangrijk voor honden. Geur is emotie. Honden communiceren met elkaar door berichten uit te wisselen. Dit doen ze door bepaalde plekken te markeren en door te snuffelen aan elkaar en aan elkaars markeringen. Ze herkennen elkaar op die manier en kunnen uit die geur ook allerlei informatie halen; geslacht, gezondheid, leeftijd en bijvoorbeeld temperament. Geur betekent ook thuis zijn, je eigen vertrouwde plekje.

Wij mensen zijn niet zo dol op dierlijke luchtjes. We poetsen ons huis, moppen de vloer, zetten geurkaarsjes aan en ook het hondenkleedje wordt met regelmaat gewassen. Heerlijk als alles weer ruikt naar lavendel of citroen! Zeker als je een hond in huis hebt die nog wel eens modder aan zijn poten heeft of een sterke lichaamsgeur, dan poets je nog een keer extra. Sommige mensen vinden ook dat de hond zelf met regelmaat in bad moet, maar realiseer je dat hij dan geheel ontdaan wordt van zijn eigen geur en identiteit en dit is nou net zo belangrijk voor hem. Zijn hele omgeving en de hond zelf worden als het ware ‘onthond’. Wat doet dit met een hond en zijn beleving en emoties?

Drs. Inge Koenis, docent zoötechniek Hogeschool VHL zegt hierover: “De vertrouwde geur stelt dieren gerust. Reinigen en ontsmetten heeft een averechts effect, de vertrouwde geuren verdwijnen en dit heeft invloed op het welzijn van het dier.”

Onderzoek heeft aangetoond dat honden die tijdelijk antibiotica nemen ook een andere lichaamsgeur krijgen. Deze veranderde lichaamsgeur heeft effect op de sociale interacties met andere honden. Wat doet de geur van hondenshampoo dan met de sociale interactie met andere honden?

Ook wetenschappers Daniel Mills en Alexandra Horowitz geven aan wat het belang is van geur in een ruimte. Denk eens aan de ruimtes bij de dierenarts. Deze worden vaak goed gereinigd en ruiken dus voor een groot deel naar de schoonmaakmiddelen, maar ze ruiken ook naar angst en stress van andere dieren. Een hond die binnenkomt neemt dit waar. Daniel Mills zegt dat feromoontherapie* in dergelijke gevallen een kalmerend effect kan hebben op de honden en katten.

* Feromonen: een feromoon is een hormoonachtige, chemische stof en wordt via lichaamsvloeistoffen uitgescheiden; denk aan urine of kliervocht. Feromonen worden ook wel sociale geuren genoemd. Deze geuren zijn gelinkt aan het territorium, het nest, de ontwikkeling, sociale relaties en individuele karakteristieken. Feromoon = informatie met emotionele betekenis.

Nu willen we niet beweren dat je nooit meer je huis mag schoonmaken, absoluut niet! Maar het is wel goed om je hiervan bewust te zijn en indien mogelijk er toch een beetje rekening mee houden. Een ruimte waarin natuurlijke geuren overheerst worden door chemische luchtjes is ook wat overdreven toch? Dat kan best een tandje minder.

Medicijnen en drugs in poep

We ontkomen niet aan dit onsmakelijke onderwerp; veel honden eten graag poep. De poep zelf is op zich niet meteen iets om zorgen over te maken, maar wat er in de poep kan zitten wel. Poep kan namelijk gevaarlijke en soms zelfs dodelijke ‘ingrediënten’ bevatten voor honden. Denk aan drugs of medicijnen.

Als een paard pas ontwormd is, dan bevat de ontlasting van het paard de resten van het ontwormmiddel. Dit kan voor sommige honden dodelijk kan zijn. Ook mensenpoep kan gevaarlijk zijn. Als een hond de ontlasting van een junk opeet dan krijgt hij ook drugs binnen! Maar ook xtc-pillen of andere drugs kunnen soms gewoon op straat gevonden worden. Met name in de grote steden kan dit een reëel probleem zijn. Amsterdamse dierenartsen behandelen met regelmaat honden die poep van drugsgebruikers hebben gegeten.

“Hond Billy moet nog even bijkomen van zijn drugsavontuur. Hij was helemaal van het padje nadat hij in het Goffertpark in Nijmegen mensenpoep at met drugsresten. Dierenarts Janssen waakte een nacht over Billy, die met een infuus werd doorgespoeld. Honden zijn veel vaker stoned, zegt hij.”

Conclusie

Je hoeft na het lezen van dit artikel echt niet meteen je hele leven opnieuw te gaan inrichten, maar je kunt wel kijken op welke punten je een verbetering kunt aanbrengen om eventuele risico’s en ongemakken uit de weg te gaan. Als je zelf je tuin besproeit met bestrijdingsmiddelen, realiseer je dan dat dit risico’s voor je hond met zich meebrengt. Lijn je hond aan in het stadspark als je weet dat er veel drugs in het park gebruikt worden. Zo kun je met kleine aanpassingen de wereld weer net iets veiliger en prettiger maken voor je hond.