Een veilige manier van revalideren en bewegen in water
Hydrotherapie wordt ook wel Aqua(water)-therapie genoemd. Hydrotherapie is een vorm van revalidatie, zoals fysiotherapie, en wordt in water uitgevoerd. Door de positieve eigenschappen van het water, die bijdragen aan een sneller herstel van het dier, is het bewegen in water een veilige manier van revalideren, waarbij er geen sprake is van verkeerde belasting of negatieve effecten.
Tijdens het zwemmen of lopen in water zorgt de opwaartse druk van het water ervoor dat er minder gewicht op de gewrichten van het dier rust, hierdoor is het bewegen in water makkelijker. Dit zorgt voor een snellere spieropbouw, meer flexibiliteit en mobiliteit in de gewrichten, functieherstel van de spieren en gewrichten, een betere stabiliteit en ontspanning van de spieren, zonder negatieve effecten.
Bij hydrotherapie is het water verwarmd. De temperatuur kan variëren van 28 tot en met 34 graden Celcius. De temperatuur van het water zorgt ervoor dat de bloedvaten verwijden. Hierdoor kunnen voedingsstoffen en zuurstof sneller door het lichaam vervoerd worden. Het warme water zorgt er tevens voor dat de spieren van het dier ontspannen en dat pijn, stijfheid en zwellingen verminderen. Het bewegen in water is een inspannende workout. Dit heeft te maken met de dichtheid van het water. Dit maakt bewegen of zwemmen in water een betere vorm van “sporten”, maar veel minder belastend als lopen of rennen. Hydrotherapie traint de spieren (vergroot de spiermassa), verbeterd de conditie en het uithoudingsvermogen van het dier.
Bij hydrotherapie laat je het dier zwemmen, onder begeleiding van een hydrotherapeute, in een voor dieren geschikt bad of dieren kunnen getraind worden in een zogeheten; Aquatrainer. Dit is een loopband die onderwater loopt. Deze therapie is onstaan in Engeland, waar ze racehonden lieten zwemmen om de spieren van de hond te versterken, zodat de kans op blessures tijdens het rennen verkleinde en de honden sneller konden rennen.
Welke honden hebben baat bij hydrotherapie?
Hydrotherapie kan gebruikt worden voor dieren met problemen aan het bewegingsaparaat of met neurologische problemen, maar hydrotherapie is ook een effectieve manier van bewegen voor gezonde dieren, waarvan; de condtie kan worden verbeterd, die af moeten vallen, ter ontspanning, als watergewenning of voor het overwinnen van watervrees.
Orthopedische condities
Revaliderende patiënten met orthopedische condities hebben baat bij hydrotherapie, omdat het een pijnvrije manier van bewegen is. De dieren zijn vaak stijf en hebben moeite met bewegen. Hydrotherapie helpt als spierversterking rond de zwakkere gewrichten, als pijnverlichting en zorgt voor het vergroten van de flexibiliteit en mobiliteit. Bij orthopedische condities moet je denken aan aandoeningen zoals, artrose, heupdysplasie, elleboog dysplasie, patella luxatie, een gescheurde kruisband, enzovoorts.
Neurologische problemen
Daarnaast wordt hydrotherapie ook veel gebruikt voor het prikkelen van de zenuwen en het stimuleren van beweging bij dieren met neurologische problemen. Dit zijn aandoeningen zoals; een hernia, spondylose of Cauda Equina Syndroom, zenuwuitval, verlammingsverschijnselen, enzovoorts.
Blessures
Ook bij blessures (of ter voorkoming van) en bij het onverklaarbaar mank lopen van het dier en bij spierverlies, kan hydrotherapie helpen.
Ouderdom
Als laatste hebben oudere dieren veel baat bij hydrotherapie. Als ondersteuning tegen stijfheid en slijtage van de spieren en gewrichten.
Overgewicht
Dieren met overgewicht hebben vaak moeite met bewegen en door het gewicht belasten ze hun gewrichten teveel. Wat weer leidt tot slijtage en artrose. Dit maakt het nog moeilijker om te bewegen en af te vallen. Het water zorgt ervoor dat dieren met overgewicht makkelijker kunnen bewegen en hierdoor zonder belasting bewegen en afvallen.
Sporthonden
Bij sporthonden helpt hydrotherapie bij het verbeteren van de conditie, de soeplesse en de spierkracht.
Voor welke honden is hydrotherapie niet geschikt?
Dieren met open wonden, hechtingen, ernstige huidproblemen, long of hartafwijkingen en loopse teven zijn niet geschikt voor hydrotherapie.
Individueel behandelplan
Voor revaliderende patiënten wordt bij hydrotherapie altijd een behandelplan opgesteld. Deze dieren worden meestal door de dierenarts doorverwezen. Voor het behandelen van een dier moet de dierenarts altijd een gezondheidsverklaring tekenen. De dierenarts verklaart hiermee dat de hond geschikt is voor hydrotherapie en geen afwijkingen heeft die de revalidatie kunnen belemmeren. Vervolgens komen de patiënten voor een intake gesprek bij het hydrotherapie centrum. De hydrotherapeute stelt op basis van de individuele case een behandelplan op, zodat het dier een zo goed mogelijk herstel kan geschieden. Hydrotherapie patiënten die komen voor fitness, om af te vallen of voor watergewenning komen meestal niet op verwijzing van de dierenarts, maar die dierenarts dient in dit geval nog steeds een gezondheidsverklaring te ondertekenen, om klinische problemen uit te sluiten.
Revalidatie team
Hydrotherapie wordt veelal in combinatie gebruikt met fysiotherapie, osteopathie, acupunctuur, lasertherapie of andere revalidatie technieken. Al deze revalidatie artsen werken samen, met elkaar en met de dierenarts, als één medisch team, om zo een zo goed mogelijk herstel voor de patiënt te verwezelijken.
Aquatraining vs Zwemmen
De therapie kan zowel worden uitgevoerd in een speciaal zwembad voor dieren als in een Aquatrainer (zie foto rechts). Bekijk ook dit filmpje van een hond met heupdysplasie in een aquatrainer
Zo zijn er speciale aquatrainers en zwembaden voor bijv. honden en paarden. Beide vormen van hydrotherapie hebben voordelen en nadelen. Hydrotherapie in een Aquatrainer is gebaseerd op het maken van rechte natuurlijke bewegingen. Het dier loopt of rent in het water. Als het water hoog genoeg is kunnen sommige kleinere honden ook zwemmen. In de Aquatrainer kan de hoogte van het water en de snelheid van de loopband gemanipuleerd worden door de hydrotherapeute en hierdoor afgestemd worden op de patiënt. De hoogte van het water heeft effect op de hoeveelheid gewichtloosheid en de manier van bewegen van het dier. De stabiliteit, de spierkracht en balans kunnen zo effectief getraint worden.
Honden die last hebben van watervrees gaan vaak makkelijker in een Aquatrainer. Tijdens het zwemmen gaat de hydrotherapeute samen met het dier het water in en begeleid hij of zij het dier tijdens de revalidatie. Het dier krijgt hierbij een tuigje of zwemvest aan. De bewegingen van het dier zijn tijdens het zwemmen vrijer. Het maakt dus niet uit als het dier een poot minder goed kan bewegen. De hydrotherapeute kan handmatig de bewegingen van het dier, de snelheid van bewegen en richting van de beweging, manipuleren. Hierdoor traint het dier meer spieren als in een Aquatrainer en kan de hydrotherapeute meer beweging en stimulatie in de spieren en zenuwen genereren. Wat een positief effect heeft op de mobiliteit en flexibiliteit. Zo is het zwemmen ook erg geschikt voor een dier dat bijna niet kan lopen. In beide gevallen wordt de behandeling altijd aangepast aan de specifieke patiënt.
Waarom hydrotherapie en niet buiten zwemmen?
Hydrotherapie wordt altijd uitgevoerd in warm water, van minstens 28 graden. Honden met bijvoorbeeld artrose hebben hier baat bij, omdat de spieren ontspannen en de bloedvaten verwijden. Dit maakt het fijner en gemakkelijker voor ze om te bewegen en dit stimuleert de circulatie. Daarentegen heeft het zwemmen in een koud meer of een sloot, een negatief effect op de spieren en gewrichten. Deze verkrampen en verstijven en de bloedvaten vernauwen, wat de circulatie juist afremt. Een hond buiten laten zwemmen is niet slecht, maar het is af te raden om oudere honden of honden met neurologische of gewrichtsproblemen te laten zwemmen in erg koud water.
Kosten en vergoeding huisdierverzekering
De kosten voor hydrotherapie variëren per hydrotherapie centrum en zijn afhankelijk van de vorm en duur van de therapie. Zo is er een verschil in kosten tussen een behandeling voor paarden en voor honden. Daarnaast zijn er verschillen tussen therapie in een Aquatrainer en in een zwembad. Voor de kosten kun je de websites van de hydrotherapiecentra raadplegen.
Er zijn een aantal huisdierenverzekeringen die de kosten van hydrotherapie dekken. De voorwaarden hiervoor zijn dat de therapie wordt uitgevoerd door een bij de NVFD geregistreerd dierfysiotherapeut en soms moet er voor de vergoeding van hydrotherapie een aanvullend pakket worden afgesloten. Het is belangrijk om vooraf goed na te vragen bij je verzekering of deze hydrotherapie dekt en onder welke voorwaarden. Zie hiervoor onze vergelijkingspagina met huisdierverzekeringen.
Waar kun je terecht voor hydrotherapie?
Er zijn verschillende praktijken in Nederland en in het buitenland waar hydrotherapie voor dieren wordt toegepast. Hydrotherapie wordt toegepast door fysiotherapeuten, in hydrotherapie gespecialiseerde dierenartsen of speciaal opgeleide dierhydrotherapeuten. Vraag bij je dierenarts meer informatie over het dichtstbijzijnde centrum.
Hydrotherapeutes die als vooropleiding fysiotherapie hebben gestudeerd, zijn aangesloten bij de vereniging Vakgroep Hydrotherapie Hond Op de website staat een overzicht van de aangesloten fysiotherapeutes.
Een lijst van hydrotherapie centra gerund door speciaal opgeleiden honden hydrotherapeutes;
Een lijst van overige hondenzwembaden;
Op YouTube
Gerelateerde links op Doggo.nl
Tot slot
Dit artikel is geschreven door Britt van Roosmalen, zij is gediplomeerd hydrotherapeute en eigenaresse van HydroDogs; een honden hydrotherapie centrum voor revalidatie, fitness en beweging.
