Blinde en slechtziende honden
Blind of slechtziend zijn, brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. Dat geldt voor mensen, maar ook voor honden. Hoe ga je als eigenaar van een blinde hond om met die handicap? Welke aanpassingen kun je doen om je hond te helpen zich veilig te voelen?
Het gevoel van veiligheid is een belangrijk aspect van welzijn en als je blind bent.
Dat veiligheidsgevoel kan bedreigd worden wanneer je hond zich steeds bezeerd en ongelukken begaat. Hij zal zich dan niet makkelijk meer overal naartoe bewegen. Maar met de juiste oplossingen kan een blinde hond prima functioneren en plezier hebben.
We hebben op Facebook gevraagd naar tips van ervaringsdeskundigen en deze tips hebben we voor jou verzameld en op een rij gezet zodat jij jouw blinde hond nog beter kunt begeleiden!
Foto rechtsboven: Jula, opvanghond van Charlotte Post, die inmiddels een gouden mandje heeft gevonden.
Oorzaken
Honden kunnen blind geboren worden of op latere leeftijd blind worden door bijvoorbeeld een ongeluk, suikerziekte, ouderdom of een tumor.
Ook kunnen erfelijke factoren een rol spelen. Zo kan de Nova Scotia Duck Tolling Retriever de erfelijke aandoening PRA-PRCD bij zich dragen. Als dit tot uiting komt, dan zal de hond eerst slechter gaan zien in het donker en uiteindelijk helemaal blind worden.
Honden kunnen net als mensen last krijgen van o.a. glaucoom en staar. Bij glaucoom treden er beschadigingen op aan de oogzenuwen, vaak als gevolg van een verhoogde oogdruk. Als er niet snel wordt gehandeld, kan een hond blind worden. Staar (ook wel cataract genoemd) is bij een aantal rassen ook erfelijk: Labrador Retriever, Golden Retriever, Duitse Herder, Poedel en de Rottweiler.
Ook door verkeerd fokken kan een hond blind worden. Zo mag een hond met de kleur merle niet gekruist worden met nog een merle, want merle x merle kan voor nakomelingen zorgen met gezondheidsproblemen, zij kunnen doof en/of blind zijn. Oogproblemen variëren bij deze nakomelingen van misvormde pupillen tot onderontwikkelde ogen.
Wat is er tegen blindheid te doen?
Heeft je hond last van slechtziendheid of blindheid, overleg dan eerst met je dierenarts. Deze kan je vervolgens doorverwijzen naar een oogheelkundig dierenarts. Hiervan zijn er inmiddels meerdere in Nederland. Een oogheelkundig dierenarts zal eerst een uitgebreid onderzoek doen om tot een diagnose te komen. Aan de hand daarvan wordt gekeken of het probleem verholpen kan worden en zo ja, welke behandeling er nodig is.
Hulpmiddelen
Om te voorkomen dat een blinde hond overal tegenaan botst kun je overwegen een Muffin’s Halo aan te schaffen. Dit product zorgt ervoor dat je hond zich veilig zal voelen en zich vrijer zal gaan bewegen. Zie ook het filmpje onderaan deze pagina. Voorheen was de Muffin’s Halo alleen te verkrijgen in de Verenigde Staten, maar sinds 2016 ook in Nederland! Het werd zelfs uitverkozen tot Best Product tijdens SuperZoo 2016, een grote beurs voor huisdierproducten.
Recreatie en spel: het belang van de neus!
Ook al kan een hond niets meer zien, een groot deel van hoe iedere hond de wereld in zich opneemt gaat via de neus. Laat je hond dus zijn neus gebruiken en snuffelen tijdens wandelingen. Als hobby kun je samen gaan praktijkspeuren of iets met geurdetectie gaan doen.
Bij Hersenwerk draait het ook veel om de neus. Je kunt je blinde hond daarom prima bezig houden en uitdagen met hondenpuzzels en zelfgemaakte hersenwerkspelletjes. Let daarbij uiteraard wel op dat het spel niet te veel van het zicht vraagt, want iets met deurtjes of klepjes ziet de hond natuurlijk niet.
Onderaan deze pagina staat een filmpje over de ontdekkingswandeling, een aanrader voor alle honden, maar ook zeker voor blinde honden! Laat je hond zelf zijn route bepalen. Dit draagt weer extra bij aan het veiligheidsgevoel.
Je kunt voortaan ook de maaltijdbrokjes in het gras gooien in plaats van in de voerbak, zo kan je hond zijn reukvermogen nog beter trainen en gaat hij steeds meer op zijn neus vertrouwen. (Foto hieronder)
Blindengeleidehond
Als er een tweede hond in huis is, dan kan dat ook steun bieden aan de blinde hond.
Dominique de Haas : “Ik had ook een andere hond en heb in het begin mijn andere hond als blindengeleidehond gebruikt. Een tuig om gedaan en daar Livy de blinde pup aan gebonden. Ze ging dan ook dat gedrag en de manieren van de andere hond overnemen en dat is een pluspunt.”
Tips binnenshuis
- Probeer te voorkomen dat meubelstukken steeds op een andere plaats staan. Het is voor je hond noodzakelijk dat hij weet waar hij kan lopen zonder zich steeds te stoten. Meubelstukken zijn voor je hond ook een indicatie waar hij zich bevindt in de kamer.
- Uiteraard is het voor je hond ook prettig als mand/bench, voer en water altijd op dezelfde plaats staan.
- Laat je hond nooit schrikken. Dit werkt namelijk (angst)agressie in de hand. Loop rustig naar hem toe, zeg iets tegen je hond en laat hem eerst aan je hand ruiken. Doe dit ook om de hond wakker te maken. (Let ook vooral op kleine kinderen die de hond onverwacht kunnen aaien of knuffelen, zo voorkom je een bijtincident.)
- Plaats boven en/of onderaan de trap een traphekje zodat je hond niet van de trap kan vallen.
- Leg een loper door de kamer zoals Nannie De Nijs Bik-Plasman dat ook gedaan heeft. (Foto onder)
Stella Smeets: “Onze Saartje, een blinde en dove teckel (door foute fok van merle x merle) is opgegroeid tot een volwaardig levenslustig boefje en telt soms voor wel tien teckels. Als puppy werd zij onder de hoede genomen door een van de vijf andere honden en kreeg/krijgt extra aandacht van ons. Nu rent zij door de tuin en het woonhuis en springt met gemak van een stoel op de tafel. Als er even een meubelstuk verplaatst is, loopt een van ons met haar mee om haar daarop te wijzen. Maar meestal is dat niet nodig, omdat haar neusje extra werkt en ook tevens deels het werk van haar ogen en oren heeft overgenomen. Onderschat nooit een dier met een handicap! Met heel veel liefde, geduld en aandacht kunnen ook deze lieverds volwaardige dieren zijn.”
Nannie De Nijs Bik-Plasman: “Carda is 13 jaar en blind. Omdat ze ook wat begon weg te glijden op onze plavuizen hebben we van een goedkoop kleed en dito loper een pad voor haar uitgezet.”
(Zie foto hierboven)
Tips buitenshuis
- Let goed op de lichaamshouding van je hond en of hij zich tijdens het wandelen wel op zijn gemak voelt, vertoont hij bijvoorbeeld stress-signalen? Sommige honden voelen zich juist onveilig in de buitenwereld. Kortom; heeft je hond plezier in de wandeling?
- Leer je hond de cue ‘Stop!’ aan zodat hij bij gevaarlijke situaties snel stil gaat staan. Je kunt dit eventueel ook met een hondenfluitje aanleren.
- Ook de cues ‘Hoog’ en ‘Laag’ zijn handig zodat je hond weet dat er een stoep of afstapje komt.
- Een open deur, maar laat je hond niet zomaar overal los lopen. Als hij verdwaalt zal hij niet makkelijk de weg terug kunnen vinden. In een drukke stad is het levensgevaarlijk omdat de hond het verkeer en gevaarlijke obstakels niet ziet, maar ook op het platteland kan je hond zomaar in een sloot vallen. Wil je je hond toch meer ruimte geven? Dan zijn een flexlijn of een lange lijn van 10 meter een idee.
Loopt je hond in een veilige omgeving los, dan kun je met een belletje aan je jas laten weten waar jij je bevindt. Dit kun je aanleren door eerst thuis het belletje bij je te dragen.- Bevestig uit voorzorg een naamplaatje met telefoonnummer aan de halsband.
- Is je hond nog niet gechipt? Laat dit dan z.s.m. doen bij een dierenarts.
Conny Hulst: “Als er een loslopende hond op haar afkomt dan roep ik tegen Loena :”Wie is daar?” Ze weet dan dat er iemand of een hond in de buurt is. Dan schrikt ze niet zo.”
Kun je een blinde hond trainen?
Een blinde hond kun je net als iedere andere hond trainen. Een clicker of hondenfluitje kunnen daarbij een uitkomst bieden. Het vereist wel extra geduld, doorzettingsvermogen en creativiteit.
Het is wellicht een idee om professionele hulp in te schakelen als je je hond bepaalde cues wilt aanleren zoals hierboven beschreven bij ‘Tips buitenshuis’. Kijk hier voor een hondenschool of gedragstherapeut bij jou in de buurt.
Wil je zelf een blinde hond een warm thuis bieden, dan kun je lid worden van de Nederlandse groep Herplaatsing Nederlandse blinde, dove en andere gehandicapte honden.
In de media
Muffin’s Halo:
De ontdekkingswandeling, wandelen volgens de behoeften van de hond:
How do dogs “see” with their noses? – Alexandra Horowitz
Credits
Dit artikel is geschreven door Debby van Dongen met dank aan alle Doggo-fans op Facebook die hun tips met ons wilden delen en aan Charlotte Post voor de eindredactie.
