De kuddebewakingshond - niet voor iedereen geschikt

Kuddebewakingshonden

Honden die oorspronkelijk gefokt zijn om zelfstandig een kudde te bewaken, zijn honden die niet voor iedereen geschikt zijn. Rassen waar je hierbij aan kunt denken zijn onder anderen de Pyreneese berghond, de Kaukasische Herder, de Komondor en de Kuvasz.

Foto: Kuvasz (Kuvaszprince, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons)

Snelle actie bij mogelijke dreiging

Kuddebewakingshonden zijn van oudsher honden die geselecteerd zijn om in hun eentje een kudde vee te bewaken, vaak hoog in de bergen. Dit soort honden is gefokt om zelfstandig beslissingen te kunnen nemen. Ook is dit soort honden gefokt om bij mogelijke dreiging snel tot actie over te gaan. In veel landen worden dit soort honden gebruikt om bijvoorbeeld schaapskuddes te bewaken tegen rondtrekkende wolven. Wanneer een wolf een schaapskudde bedreigt, zal een kuddebewakingshond niet aarzelen en de aanval inzetten.

Foto: Turkse Akbash, kuddebewakingshond (Jerry Kirkhart from Los Osos, Calif., CC BY 2.0, via Wikimedia Commons)

Honden met dit soort instincten zijn niet per definitie geschikt als gezinshond. Hun zelfstandige karakter, waakzame aard en intentie om snel te handelen, maakt het voor dit soort honden niet altijd eenvoudig te dealen met de dagelijkse gang van zaken binnen een gezin of drukke woonomgeving. In mijn werk als gedragstherapeute wordt mijn hulp regelmatig gevraagd wanneer dit soort honden bijtincidenten hebben veroorzaakt bij bijvoorbeeld bezoek of postbezorgers.

Onder het schattige uiterlijk schuilt een onverschrokken karakter

Het uiterlijk van dit soort honden doet soms denken aan een grote golden retriever. Hun karakter is echter van een heel ander kaliber. Wanneer mensen tot de aanschaf van een hond van zo’n ras willen overgaan, laat de voorlichting soms nog te wensen over. Mensen zijn verblind door het schattige uiterlijk en worden onvoldoende op de hoogte gebracht over de specifieke eigenschappen van dit soort honden. Vandaar ook dit artikel.

Foto: Kuvasz puppy (Kuvaszprince, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons)

Een zelfstandig karakter zorgt ervoor dat jouw hond ook zelf beslissingen neemt

Een hond die gefokt is om zelfstandig te handelen, is geen hond die altijd zomaar luistert naar zijn eigenaar. Natuurlijk kun je dit soort honden van alles leren, en zij zijn zeker ook leergierig, maar wanneer zij instinctmatig een dreiging voelen, zullen zij sneller overgaan tot het nemen van een zelfstandig besluit dan de gemiddelde gezinshond. Bij dit soort honden zul je zelf altijd vooruit moeten denken en alert moeten zijn op mogelijke situaties die jouw hond als bedreigend ervaart.

Een waakzaam karakter is alert op mogelijke dreiging

Het waakzame karakter zorgt ervoor dat dit soort honden situaties die voor ons totaal niet als bedreigend voelen, door hen wel als bedreigend ervaren worden. Honden die gefokt zijn op het weren van indringers, houden vaak niet van onbekende mensen en/of honden. Dus jij kunt het erg leuk vinden dat jouw kinderen vrienden en vriendinnen mee naar huis nemen, jouw zelfstandige kuddebewaker kan hier heel anders over denken. Wat in jouw ogen “goed volk” is, hoeft dat in de ogen van je hond niet te zijn. Of niet meteen.

Bij mogelijke dreiging is snel handelen vereist

Dit soort honden mag bij hun oorspronkelijke taak niet aarzelen wanneer er zich een dreiging voordoet. Wanneer een wolf een schaapskudde aanvalt en je zou als bewaker de situatie even aankijken, dan zijn er in no-time een aantal schapen de dupe. Dus als zelfstandige kuddebewaker aarzel je niet en ga je meteen over tot actie wanneer je denkt dat het nodig is. Dit zorgt ervoor dat jij als hondeneigenaar situaties altijd goed moet inschatten en nog alerter moet zijn dan jouw hond. Dit om te voorkomen dat jouw hond zelf een inschatting van de situatie maakt die in onze mensenmaatschappij niet passend is.

Goede socialisatie is van levensbelang

Dit soort honden heeft een heel zorgvuldige socialisatie nodig, waarbij al vanaf het allereerste begin extra aandacht besteed moet worden aan het ontmoeten van andere mensen en honden (en eventuele andere dieren). Ook zullen er vanaf het begin duidelijke richtlijnen moeten zijn hoe te handelen wanneer er bezoekers komen, of mensen aan de deur aan bellen. Ook eventueel los kunnen lopen vraagt extra aandacht.

Foto: Anatolische herder, Kangal

In de puberteit komt de ware aard naar voren

Vaak komt het waakzame karakter van dit soort honden pas in de puberteit tot uiting. Hondeneigenaren zijn in de puppytijd niet altijd voldoende alert op wat er nog komen gaat en houden hier in de socialisatie vaak onvoldoende rekening mee.

Foto: Pyreneese berghond

Een taak van voorlichting bij de fokker

Fokkers van dit soort honden zouden een zorgvuldige selectie moeten maken van mogelijk toekomstige hondeneigenaren en zij zouden moeten zorg dragen voor een volledige voorlichting. Zodat nieuwe hondeneigenaren weten waarvoor ze kiezen en ook zeker weten dat het passend is in hun manier van leven (nu en de komende jaren). Dit om te voorkomen dat dit soort honden vroegtijdig moeten worden ingeslapen wegens gedragsproblemen. Gedragsproblemen die eigenlijk geen gedragsproblemen zijn, maar waarbij er sprake is van natuurlijk instinctmatig gedrag van een hond, dat niet passend is binnen onze mensenmaatschappij.

Wanneer jij een gezinssituatie hebt waarbij er regelmatig bezoek komt, of waar er mensen zomaar in en uit lopen, is het raadzaam niet voor zo’n soort hondenras te kiezen. Bezoek ontvangen met zo’n soort hond, blijft altijd een situatie die goed gemanaged moet worden. Ook wanneer jij lekkere losloopwandelingen wil maken zonder op je hoede te hoeven zijn, kun je beter niet voor dit soort rassen kiezen. Een hond van zo’n soort ras vraagt altijd een bepaalde mate van alertheid en waakzaamheid van jou als hondeneigenaar. Wanneer jij zo’n hond een volwaardig hondenleven kunt bieden, rekening houdend met zijn behoeften en instincten, kan zo’n hond voor jou absoluut fantastisch zijn. Maar let wel, dit kan alleen als hetgeen wat jij jouw hond kunt bieden ook voor jouw hond fantastisch is en passend is bij zijn instinctmatige raseigenschappen.