Oplossen en voorkomen van gedragsproblemen bij jonge honden

De coronapups en pubers die aangeschaft zijn tijdens de lockdown

Tijdens de Covid-19 periode zijn er meer honden aangeschaft als huisdier (6). Niet heel raar: mensen hebben meer tijd, ‘nu kan het eindelijk’. Een lockdown betekent zoveel mogelijk thuis blijven. Door de quarantaine heb je meer tijd om een huisdier in huis te nemen. Wandelen is heerlijk waarvoor een hond een extra aansporing is. Even het huis uit is goed voor iedereen. Een hond opvoeden is niet altijd gemakkelijk. Jonge honden kunnen gedragsproblemen ontwikkelen. De onderstaande tips kunnen je op weg helpen om je hond door deze periode te loodsen. Hulp en tips van gediplomeerde gedragsdeskundigen kunnen goed van pas komen.

Een hond is een verrijking voor het gezin. Het plezier die een hond met zich meebrengt geeft een goed gevoel. Het is wetenschappelijk bewezen dat het leven met huisdieren tijdens de Covid-19 periode stress en angst vermindert. Uit het onderzoek is gebleken dat huisdieren voor meer structuur, routine en doelgerichtheid zorgen. Het wandelen met je hond heeft een positief effect op de fysieke gezondheid van zowel jou als je hond (3). De mentale gezondheid verbetert ook met een huisdier in huis. Mensen voelen zich minder alleen wanneer er een dier in huis is (4). Een hond door zijn eerste levensjaar loodsen gaat niet vanzelf. Het opvoeden van een hond kost tijd en energie maar geeft veel steun tijdens de Covid-19 periode.

Valse start

Tijdens de Covid-19 periode is de vraag in huisdieren toegenomen. Zo heeft 8% van de huishoudens een dier aangeschaft, waarvan maar liefst 47% een hond (2). Door grote vraag wordt de handel in de hand gewerkt. De asielen waren nog nooit zo leeg, (malafide) hondenfokkers hebben meer gefokt en er werden meer honden vanuit het buitenland geïmporteerd om aan de grote vraag te voldoen. Bij sommige fokkers worden er meer pups gefokt waardoor er minder tijd over blijft om de pups individueel te socialiseren. De overgang van nest naar gezin kan hierdoor soms moeilijk zijn voor de hond. De hond vindt het dus niet altijd gemakkelijk om zich aan te passen aan de nieuwe situatie in een druk gezin. De opvoeding van een hond wordt toch vaak onderschat. Zeker voor mensen die voor het eerst een hond hebben, kan het tegenvallen. Zij hebben door de beperkingen van de lockdown vaak geen puppy- of pubercursus kunnen volgen omdat hondenscholen dicht zijn en/of alleen online of individueel les geven.

Ontwikkelingsfasen van de jonge hond

Jonge pups gaan door verschillende ontwikkelingsfases in het eerste half jaar van hun leven zoals hieronder te zien is.

Neonatale fase

Periode: 1 – 2 weken
Zintuigontwikkeling: Blind, doof – tast, geur en smaak intact
Motoriek: Kruipen
Gedrag: Reflexen; piepen

Overgangsfase

Periode: 3 weken
Zintuigontwikkeling: Ogen en oren open
Motoriek: Lopen; kwispelen
Gedrag: Start met onderzoeken; benaderen

1^e socialisatiefase

Periode: 4 – 12 weken
Zintuigontwikkeling: 5^e week ogen ontwikkeld
Motoriek: Perfectionering motoriek
Gedrag: Onderzoeken omgeving en spel; benaderen en ontwijken

2^e socialisatiefase

Periode: 12 weken tot 6 maanden
Zintuigontwikkeling:
Motoriek: –
Gedrag: Angstfase; voorzichtig en afwachtend

Mogelijke gedragsproblemen

Tijdens de ontwikkelingsfases moeten de jonge pups nog veel leren zoals zindelijkheid, omgang met prikkels, rustmomenten opzoeken en alleen zijn. Het is belangrijk dat een pup goed gesocialiseerd wordt. Socialisatie is het leren omgaan met onbekende situaties, voorwerpen, personen en dieren.

Op 5 tot 6 maanden komen de meeste honden in de puberteit. Tijdens de puberteit proberen jonge honden de grenzen te verkennen van zowel de omgeving als eigenaar. Geslachtshormonen gaan een rol spelen en zijn medebepalend voor deze gedragsverandering. Gedragsproblemen bij een puberende hond komen veel voor, maar goede opvoeding kan een verschil maken. Je rol als opvoeder is cruciaal.

Tips

Mogelijke problemen kunnen overprikkeling, sloopgedrag, blaffen, verlatings- en/of scheidingsangst zijn. Om dit soort gedragsproblemen te voorkomen of eventueel te verhelpen zijn er verschillende werkwijze die je kunt toepassen.

Overprikkeling voorkomen

Het is belangrijk dat je hond genoeg rust krijgt om overprikkeling te voorkomen. De jonge hond heeft immers ook tijd nodig om nieuwe indrukken tijdens de slaap te kunnen verwerken. Dit kan door een prikkelarme omgeving te creëren. Het kan een bench zijn (eventueel met een kleed eroverheen) maar ook een rustige ruimte. Je kunt wat lekkers te kluiven geven zodat je hond eerst nog even bezig is, waarna hij kan gaan slapen. Je hond heeft in totaal zes tot acht uur rust nodig per dag. Pakt hij de rust niet zelf is het beter om hem verplicht een rustmoment te geven. Als je hond toch onrustig blijft of in paniek raakt heeft het geen zin om hem in deze ruimte te laten. Je kunt het dan later op de dag nogmaals proberen (1). Pas op dat de hond niet leert; als hij blijft piepen dat hij eruit gelaten wordt.

Leren alleen thuis te zijn

Je hond moet leren alleen te zijn. Het is belangrijk dat je je hond niet overal mee naar toe neemt als dit na corona niet meer mogelijk is. Het alleen zijn moet wel rustig opgebouwd worden. Bij iedere hond is deze opbouwtijd verschillend. Dit kun je bepalen door je hond in de gaten te houden met een camera op je laptop of telefoon die je op afstand kunt bekijken. Als je hond onrustig blijft, gaat blaffen, onzindelijk wordt of dingen zoekt om zich mee bezig te houden (slopen) speelt er vaak verveling en/of verlatings-/scheidingsangst. Als je hond rustig gaat liggen of slapen is dat een goed teken. Je moet voorkomen dat je hond in paniek raakt. Als je hond onrustig blijft kun je beter eerder terug komen. Als je terug komt is het belangrijk dat je hond stil is voordat je binnen komt en dat je je hond niet direct enthousiast begroet. Dus gewoon rustig binnenkomen en laten weten dat je er bent (1). Lees hier meer tips over het langzaam opbouwen van alleen zijn.

Moe en voldaan

Als je hond geleerd heeft om even alleen thuis te zijn, kunnen de volgende tips extra ondersteuning bieden. Als je hond moe is neemt hij sneller zijn rust. Je kunt je hond voor vertrek mentaal als fysiek inspanning geven. Het fysieke inspanning kan behaald worden door je hond flink uit te laten voor vertrek. Een hond moet zo’n drie a vier keer per dag worden uitgelaten. Dit kun je zo plannen dat dit gebeurt voor vertrek. Je hond heeft dan minder aandrang om zijn behoeftes te doen als je weg bent. Mentaal moe maken kan door denkspelletjes te doen. Zo zijn er speciale snuffelmatten waar snoepjes in kunnen worden verstopt die je hond die dan mag zoeken.

Er zijn verschillende denkpuzzels verkrijgbaar bij de dierenspeciaalzaken. Je kan ook gemakkelijk met huis- tuin- en keukenspullen spelletjes maken. Zo kun je snoepjes in een handdoek doen en deze oprollen (1). Online zijn er ontzettend veel ideeën te vinden voor denkspellen voor honden. Meer tips over het mentaal moe maken is te lezen ins het artikel over hersenwerk voor je hond.

Foto: Yvette Timmermans (2021, 3 januari). Hond met snuffelmat.

Afsluiting

Een hond kan je leven verrijken, maar als er gedragsproblemen ontstaan kan dit voor frustratie zorgen. Voorkomen is beter dan oplossen maar als gedragsproblemen aanhouden is het advies; aarzel niet om iemand in te schakelen. Als bijvoorbeeld het opbouwen van alleen thuis blijven stagneert op vijftien minuten, is het verstandig hulp te zoeken bij een gedragstherapeut. Samen met een therapeut kan er op individueel niveau gewerkt worden aan oplossingen. Je kunt in contact komen met gediplomeerde gedragstherapeuten via bijvoorbeeld www.dierbaar.nl (voorheen Certipet), www.sppd.nl of www.nvgh.nl.

Referenties

(1) B. Ceelen, persoonlijke communicatie, 23 oktober 2020
(2) Dibevo (2021, 10 februari). Coronacrisis zorgt voor piek in huisdierbezit.
(3) Human Animal Bond Research Institute. (2020, 20 november). This Year, We Are Extra Thankful for Our Pets: How the Human-Animal Bond is Improving Lives During COVID-19. Habri.
(4) Johnston, K.L., Olivia, J.L. (2020). Puppy love in the time of Corona: Dog ownership protects against loneliness for those living alone during the COVID-19 lockdown.
(5) Universiteit Utrecht Diergeneeskunde. (2020, 9 april). Hoe socialiseer je je pup tijdens de coronacrisis? Universiteit Utrecht.
(6) van Penderen, M. (2020, 12 april). Aan iedereen die in 2020 een puppy wil verwelkomen. | DogZine.

Credits

Dit artikel is geschreven door studenten Yvette Timmermans en Terry Duetz van de opleiding Diergezondheid en Management aan de Aeres Hogenschool Dronten. Met dank aan Bianca Ceelen voor het interview en Margit Bossard voor de coaching.