Medicatie bij angst - vuurwerkangst - Hoe kun je je hond helpen?

Wanneer angst niet over gaat

Angst is een normaal onderdeel van het leven, het is een normale en gezonde emotie. In de natuur is angst zelfs noodzakelijk om te overleven! Een prooidier hoort angst te hebben voor het roofdier, anders zou het wel een heel makkelijk te vangen maaltijd zijn. Maar soms neemt angst extreme vormen aan en is het welzijn van het dier in het geding. De angst is dan zo intens dat er geen contact of training meer mogelijk is. Ook ontspanningstechnieken hebben dan geen effect meer.

Angstverminderende medicatie is dan het enige wat nog werkt. Deze medicatie remt de angst en zorgt er ook weer voor dat je hond toegankelijk wordt en weer open staat voor leren. Je kunt dan eventueel weer starten met training / gedragstherapie (counterconditionering en desensitisatie).

Medicatie bij vuurwerkangst

De middelen met een groene ster worden ook bij vuurwerkangst toegepast.

Voedingssupplementen

Zylkène

Zylkène is een rustgevend voedingssupplement tegen angst en stress. Het helpt dieren om te gaan met veranderingen en spanning. Je kunt hiermee starten een paar dagen voor een spannende gebeurtenis (bijvoorbeeld een bezoek aan de dierenarts), maar ook voor een langere periode (verbouwing, decembermaand). Voor optimaal effect dient Zylkène 1 tot 2 maanden gegeven te worden.

Telizen

Telizen biedt ondersteuning bij angstige momenten. Je hond wordt minder gevoelig voor stress en het verbetert daardoor het leervermogen. Voor een optimale werking dient het minstens 2 maanden gegeven worden.

Feromonen

Feromonen zijn hormoonachtige, chemische stoffen die door het lichaam worden uitgescheiden. Bij honden gebeurt dat via de oren, de voetzooltjes, de anaalklieren en bij de genitaliën. Deze geuren zijn o.a. gelinkt aan het territorium en het nest. Ze zorgen dan voor een veilig gevoel.

Adaptil

Adaptil heeft meerdere producten op de markt gebracht op basis van het Dog Appeasing Pheromone. De halsband en de verdamper verspreiden synthetische geruststellende feromonen, welke lijken op de stof die de moederhond afgeeft tijdens het zogen. Het zorgt ervoor dat angst, stress en onrust beheersbaar worden voor de hond. Het heeft 2 weken nodig om in te werken en is oorspronkelijk op de markt gebracht voor verlatingsangst. Bij vuurwerk zie je bij een aantal honden ook een positief effect.

Alternatieve middelen

Homeopathische middelen

Er zijn verschillende homeopathische complexpreparaten (met verschillende homeopathische middelen) op de markt voor dieren met vuurwerkangst, zoals: Puur nervositeit, MacSamuel Schrikken en TAP en Hop Nervositeit. Deze preparaten hebben een positief effect op angst en onrust bij dieren, zoals angst voor vuurwerk.

Fytotherapie en mineralen

Strezz (Phytonics, NML health) kan ingezet worden bij acute en chronische stress, zowel fysiek als emotioneel. Het vermindert het gevoel van angst en Puur Rust (Puur serie van NML health) kan ingezet worden bij : stress, spanningen, nervositeit en onrust; ongewone situaties zoals lang op reis, vliegen, oud& nieuw.

Bach Bloesem Remedies

Tijdens de vuurwerkperiode kun je Bach Bloesem Remedies geven. Rescue Remedy is geschikt bij (vuurwerk)angst. Dit is in druppels en als spray verkrijgbaar.

CBD olie

Er zijn mensen die zweren bij CBD olie. CBD staat voor ‘cannabidiol’. Dit is een werkzame stof die wordt gewonnen uit hennep. Het wordt verkocht als voedingssupplement, in de vorm van olie en capsules. CBD biedt verlichting bij angst en het kan preventief ingezet kan worden.

Reguliere medicatie / psychofarmaca bij angst

Mochten bovenstaande middelen niet toereikend zijn, dan kan je dierenarts verschillende medicijnen voorschrijven. Hieronder vind je een overzicht van reguliere medicijnen / psychofarmaca die ingezet kunnen worden bij angst. Deze medicatie mag alleen aan een lichamelijk gezonde hond gegeven worden en altijd alleen in overleg met de dierenarts. Realiseer je ook dat deze medicatie op zichzelf niet voor wonderen zal zorgen. Je dient ze eigenlijk altijd in combinatie met gedragstherapie in te zetten. Ook het aanpassen/wegnemen van stressvolle omgevingsfactoren zal zeker bijdragen aan het herstel.

Let op: In Nederland zijn er 3 middelen geregistreerd voor geluidsgevoeligheid bij honden, dit zijn Pexion, Sileo en sinds 2023 ook Tessie. Dit betekent dat een dierenarts bij vuurwerkangst in eerste instantie een van deze 3 middelen zal moeten voorschrijven. Hiervan afwijken mag alleen als daar een gegronde reden voor is. Alprazolam is in ons land niét geregistreerd voor gebruik bij honden met geluidsgevoeligheid. Het mag volgens de cascaderegling alléén voorgeschreven wanneer de eerst genoemde middelen niet werken. Lees hierover meer op de website van de KNMvD.

Pexion

Naast Sileo wordt ook Pexion voorgeschreven bij honden met geluidsgevoeligheid, de werkzame stof is Imepitoine. Het heeft een sterk angstremmende, niet sederende werking en werkt op een soortgelijke manier in de hersenen als de benzodiazepines. Oorspronkelijk is dit een medicijn wat alleen voorgeschreven werd bij epilepsie, maar inmiddels heeft men geleerd dat het ook bij geluidsreactiviteit een positieve werking heeft, er is dan echter wel een hogere dosering nodig. Bij vuurwerkangst is het belangrijk zeker 2 dagen van tevoren te starten.

Sileo

Dit is een relatief nieuw middel tegen geluidsangst, het is een sedativum en heeft een bewustzijnsverlagende werking. De werkzame stof is dexmedetomidine. De pasta wordt geleverd in een spuit en dient aangebracht te worden slijmvlies, zover mogelijk achterin de bek, achterin de wangzak. Het vermindert angst in stressvolle situaties en het werkt niet versuffend. Het effect is al na een kwartier / een uur merkbaar. Het werkt 2-3 uur en mag meerder keren gegeven worden. Sileo is alleen verkrijgbaar op recept van een dierenarts.

Tessie

Tessie is sinds 2023 geregistreerd als middel tegen geluidsangst en vergelijkbaar met Sileo. Dit middel komt in de vorm van een drankje, waardoor het makkelijker toe te dienen is.

Alprazolam (benzodiazepine)

Het middel Xanax, met de werkzame stof Alprazolam, is officieel niet geregistreerd voor dieren. Alprazolam wordt bij mensen ingezet die lijden aan paniek- en angststoornissen, maar tegenwoordig dus ook bij dieren. Het maakt niet suf en werkt binnen uur. Van alle benzodiazepines geeft dit de minste bijwerkingen. Je kunt hier het beste 1 of 2 dagen van tevoren mee beginnen. Het mag 4 keer per dag gegeven worden.

Diazepam (benzodiazepine)

In vergelijking met Alprazolam heeft Diazepam een minder angstremmende werking en werkt verdovend. Valium is een bekend humaan medicijn met als werkende stof diazepam. Voor dieren bestaat het merk Multipam.

Let op: 1) Benzodiazepines kunnen op lange termijn verslavend worden. Er mag ook niet plotseling mee gestopt worden in verband met mogelijke ontwenningsverschijnselen. 2) Geef nóóit je eigen medicijnen zomaar aan je hond. Dit dient altijd in overleg met de dierenarts te gaan.

Clomicalm

Clomicalm bevat clomipramine en is een tricyclisch antidepressivum. Het wordt ingezet bij de behandeling van o.a. verlatingsangst, alleen in combinatie met gedragstherapie. De eerste week van het gebruik kunnen bijwerkingen optreden. Je hond kan er dan suf, vermoeid, duizelig en verward door raken. Ook kan hij moeite hebben met concentreren en wazig zien. Mensen die dit middel gebruiken mogen daarom de eerste week niet autorijden.

Selgian

Selgian bevat selegiline. Het wijzigt de concentraties van dopamine, serotonine en (nor)adrenaline. Het wordt gebruikt bij gedragsstoornissen van emotionele aard bij honden. Denk hierbij aan angst, depressie, a-sociaal gedrag, veranderingen in humeur en dementie. Altijd in combinatie met gedragstherapie! Mag niet gegeven worden aan zwangere of zogende teven. Het middel heeft echter geen duidelijke angst verminderende eigenschappen en is daardoor – ook volgens de fabrikant – niet geschikt bij de bestrijding van vuurwerkangst. (Selegiline voor mensen wordt gebruikt bij de behandeling van Parkinson en ouderdomsdementie.)

Gebruik géén Vetranquil

Nog niet zo lang geleden werd dit middel door veel dierenartsen voorgeschreven bij vuurwerkangst. Gelukkig gebeurt dit nog maar zelden. Vetranquil is namelijk een spierverslapper en als je dit aan je hond zou geven, kan hij niet meer bewegen en wegkruipen als hij daar behoefte aan heeft. De hond lijkt rustig in zijn mandje te liggen, maar in feite is de hond nog steeds doodsbang voor het vuurwerk! Het lijkt dus alsof dit middel werkt, maar dat is allerminst het geval! Dit medicijn kan zelfs een averechts effect hebben, dus gebruik het alsjeblieft niet!

Andere producten met hetzelfde werkzame bestanddeel Acepromacine als Vetranquil zijn Calmivet en Sedalin. Ook deze middelen dien je te vermijden.

Alle middelen op een rij

	Op recept	Optimaal effect na	Versuft
Zylkène	Nee	2 Mnd	Nee
Telizen	Nee	2 Mnd	Nee
Adaptil	Nee	Acuut	Nee
Homeopatie	Nee		Nee
Fytotherapie	Nee		Nee
Bach Bloesem	Nee	Kwartier	Nee
CBD olie	Nee		Nee
Alprazolam	Ja	Acuut	Nee
Diazepam	Ja	Acuut	Ja
Sileo	Ja	15-60 Min	Mogelijk
Pexion	Ja	2 Dg	Nee
Tessie	Ja		Nee
Clomicalm	Ja	4-6 Wk	Tijdelijk
Selgian	Ja	4 Mnd	Tijdelijk

Referenties:

Faculteit Diergeneeskunde, Gedragskliniek voor Dieren – Vuurwerkangst bij huisdieren [PDF]
Informatie van de Gedragskliniek voor Dieren en Apotheek faculteit Diergeneeskunde – Oktober 2023 [PDF]
Valerie Jonckheer-Sheehy, Evidensia Dierenziekenhuis Nieuwegein: Informatie vuurwerkangst
KNMvD: Nog geen NVWA boetes verstrekt voor gebruik Alprazolam
The use of imepitoin (Pexion™) on fear and anxiety related problems in dogs – a case series
Overzicht van bijsluiters
Bijsluiter Sileo

Aangezien dieren ons niet kunnen vertellen hoe ze een medicijn ervaren en mensen dat wel kunnen:

Credits

Dit artikel is geschreven door Debby van Dongen, eigenaar van Doggo.nl. Met dank aan Angela Bruynswyck, paraveterinair dierenartsassistente, voor de eindredactie.

Medicatie bij angst – vuurwerkangst