Is ijs gezond of juist slecht voor honden?
Zomer in Nederland. De ene dag is het koud, de volgende dag boven de dertig graden. Terwijl we zitten te puffen komen ze op Facebook en Instagram weer langs; de foto’s van honden die een lekker ijsje eten met hun familie, en allerlei recepten om zelf hondenijs te maken. En natuurlijk kunnen ook de voerproducenten niet achterblijven; er zijn intussen allerlei merken hondenijs te koop. (Foto Tom Rosens: hondenbrokken geweekt in water, een laagje yoghurt en een pensstaafje als stokje.)
Maar meteen komen ook de berichten die beginnen met ‘Je mag je hond nóóit ijs geven want…’ tevoorschijn. Maar hoe zit dat nu eigenlijk? Is ijs echt zo slecht voor honden of valt het allemaal wel mee?
Zoals het gezegde luidt; ‘Waar rook is, is vuur’. Er zijn dus inderdaad wel degelijk dingen om rekening mee te houden als je je hond een ijsje wil geven. Hieronder vind je de do’s en don’ts op een rijtje.
Foto Helga Hendriks: na het zwemmen een heerlijke Kong gevuld met yoghurt en banaan.
Foto’s Anne Plomp: Stukjes (zelf)gedroogd runderhart ingevroren in water.
Don’ts
- (Room)ijs voor mensen is bijna altijd gemaakt van koemelk. Hier zit lactose in die voor veel honden moeilijk te verteren is. Ze kunnen hier maag- en darmklachten van krijgen en als gevolg daarvan gaan overgeven of diarree krijgen. Juist met warm weer maakt dat de kans op uitdroging groot.
- Geef honden NOOIT light-ijs voor mensen. Hier zitten zoetstoffen in die voor je hond gevaarlijk of zelfs dodelijk kunnen zijn. Vooral aspartaam en xylitol zijn gevaarlijk. Ook ijsjes met een laagje chocola en chocolade-ijs zijn op zijn minst niet gezond voor honden, en bij een hoog gehalte aan chocola gevaarlijk.
- Honden die aanleg hebben voor een maagtorsie (ook wel maagkanteling genoemd. Dit zijn vooral de grote honden en honden met een ‘diepe’ borstkas zoals de Ierse setter en Dobermann. Ook Bassets hebben er aanleg voor) lopen door het eten van ijs een groter risico. Hoe dit komt is niet bekend.
- Veel ijs (of heel koud water) tegelijk kan bij honden die daar gevoelig voor zijn, voor misselijkheid en diarree zorgen. (Je ziet dit ’s winters ook vaak bij honden die veel sneeuw of ijs eten). Ook in dit geval geldt dat overgeven en diarree snel uitdroging kunnen veroorzaken als het warm is.
- Vooral zelfgemaakte ijsjes zijn erg hard. Bij het afbijten en kauwen hiervan kunnen de tanden en kiezen van een hond beschadigen. Ook kunnen er scherpe randen aan het ijs zitten waar de hond zijn bek en tong aan kan snijden.
- IJs direct uit de vriezer kan erg koud zijn en daardoor aan de lippen en tong van je hond vastvriezen. Omdat je hond dit niet snapt zal hij niet wachten tot het vanzelf weer loslaat maar zich lostrekken. Hierdoor kunnen wondjes op de tong en lippen ontstaan.
- Geef je hond niet te veel ijs per keer. Kleine honden hebben in verhouding veel oppervlakte ten opzichte van hun inhoud. Dat betekent dat ze relatief snel afkoelen en moeilijker warm blijven. Stel, je geeft je hondje van 7 kilo een raketijsje van 55 gram. Dat lijkt niet zoveel, maar als je het vergelijkt met een mens zou iemand van 70 kilo dus 10 van deze ijsjes moeten eten voor hetzelfde effect. Daarnaast blijven mensen makkelijker warm door een andere verhouding. Zelfs op warme dagen kan een kleine hond het dus flink koud krijgen van teveel ijs in één keer.
- In ijs dat geschikt is voor mensen zit veel suiker en/of vet, en dus veel extra calorieën. En ook in ijs voor honden en zelfgemaakt ijs kunnen veel voedingsstoffen zitten. Geef je hond ook om deze reden niet teveel.
Foto Esther Pieters: een hondenijsje van magere kwark.
Do’s
- Geef liever een beetje (geiten)yoghurt- of waterijs. Hier zit minder/geen lactose in. Dus liever geen gewoon (room)ijs.
- Kijk heel goed wat er in het ijs zit dat je je hond geeft. Let vooral op kunstmatige zoetstoffen en chocola. In gekocht ijs voor honden zitten soms veel conserveermiddelen, kleur- en smaakstoffen.
- Geef je hond een klein beetje ijs per keer (in verhouding tot zijn lichaamsgewicht!). Dat voorkomt maag- en darmproblemen, onderkoeling en een vergroot risico op maagtorsie.
- Geef je hond het ijs op zo’n manier dat het opgelikt moet worden en niet in grote stukken gegeten kan worden. Ook dit voorkomt maag- en darmproblemen, schade aan tanden en kiezen en verwondingen in de bek. Je kunt dit heel goed doen door zelf ijsjes te maken in een Kong (Foto Angela Bruynswyck) of vergelijkbare speeltjes die je kunt vullen. Je maakt hiervoor het gaatje onderin het speeltje dicht met bijvoorbeeld een klein stukje brood dat je een beetje vochtig maakt en een beetje kneedt. Vervolgens kan je een recept voor ‘hondenijs’ opzoeken of één van de suggesties hieronder gebruiken en dit in het speeltje doen. Je zet het in een beker (die ertegen kan) in de vriezer en na een paar uur heb je een ijsje.
- Spoel een zelfgemaakt hondenijsje af met koud water of laat het heel even staan voor je het aan je hond geeft. Hierdoor kan het ijs niet aan de tong en lippen van je hond vastvriezen.
- Als je hond gevoelig is voor het krijgen van overgewicht, maak dan ijsjes met ingrediënten waar weinig calorieën in zitten of geef hem wat minder voer in zijn etensbak. Of maak het ijsje met een deel van zijn maaltijd!
- Een ‘verantwoord’ hondenijsje is op een dag dat het te warm is om ver te wandelen een leuke en lekkere afleiding voor je hond. Als je een Kong gebruikt en er naast vloeistof ook nog wat brokjes, stukjes fruit of groente in doet is het meteen een klein hersenwerkje omdat je hond moet bedenken hoe hij die er uit gaat krijgen.
Foto’s Angela Bruynswyck: ijsje van yoghurt met wat water en een kauwstaafje erin.
Wat kan je gebruiken om een hondenijsje te maken?
Een aantal voorbeelden:
- Als je hond tegen een klein beetje lactose kan; stukjes fruit en (geiten)yoghurt. Geen rozijnen, krenten of druiven.
- Stukjes groente (bijvoorbeeld komkommer, wortel, wat gekookte sperzieboontjes) met afgekoelde, liefst zoutloze bouillon.
- Gemalen (vers) vlees. Let dan wel op dat het niet te lang blijft liggen in verband met bederven.
- Kleine hondensnoepjes, een gedeelte van de maaltijd, in water met een heel klein scheutje vruchtensap.
- Ongezoet vruchtensap of appelmoes.
- Gekookte rijst met stukjes vlees of kip.
Foto links Ester Overman: ijsjes van fruit en kwark. Foto rechts Birgitta Geerlings: IJsjes gemaakt met kokosvet, banaan en pindakaas.
Is een ijsje nodig?
Is het nu nodig om je hond op een warme dag een ijsje te geven? Nee, zeker niet. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat het eten van ijs bij ons mensen eigenlijk alleen een psychologisch effect heeft; zo gauw er veel voedingsstoffen in het ijs zitten wordt de tijdelijke verkoeling in je mond en keel al opgeheven door de extra warmte die het kost om dit te verteren. Zeer waarschijnlijk werkt dat bij een hond net zo.
Het belangrijkste op een warme dag is een plek in de schaduw, een lekkere frisse bak water en niet te veel doen!
Fijne zomer!
Credits
Dit artikel is geschreven door Krista te Vaanholt, gedragstherapeut voor honden: Rond de hond.