Waarom dit artikel over over vechthonden?
Bezoek een gemiddeld hondenasiel en iets zal je onmiddellijk opvallen; het merendeel van de asielhonden zijn Terriërs. Jack Russell Terriërs spannen de kroon, zij vertegenwoordigden in 2012 22,3% * van alle asielhonden. Sinds 2008 is het aandeel Jack Russells echter gedaald met 9,6%, dit betekent een positieve trend voor dit ras.
Vechthonden en Staffordshire Terriërs
De Staffordshire Terriërs (een ras wat onder de noemer vechthonden valt) daarentegen lijken in aantal te groeien. In 2008 was nog maar 8,9% van alle asielhonden van dit ras, dit is in 4 jaar tijd explosief gestegen naar 22%! De populariteit van dit ras is in die periode enorm gegroeid, dat verklaart ook de toename in de asiels. Echter de groeiende populariteit van de Chihuahua is niet terug te vinden in een groeiende bezetting in de dierenasielen. Er moet dus nog een andere verklaring zijn.
Andere ‘sterke rassen’ komen in 2012 ook vaker voor in de asiels dan in 2008 zoals bull- en dogachtigen (2,9% naar 5%) en Amerikaanse Bulldog (2,8% naar 3,9%). Het lijkt erop dat de Staffordshire Terriër dubbel pech heeft; hij belandt steeds vaker in een asiel en vervolgens verblijft hij daar gemiddeld 115 dagen terwijl de meeste honden na 63 dagen een nieuw baasje vinden.
Vechthonden alias ‘sterke rassen’
Rassen als de Staffordshire Terriër kampen met veel stigma’s en komen regelmatig negatief in het nieuws. Het zouden per definitie agressieve honden zijn en je kunt maar beter een blokje om lopen als je er een ziet. Ditzelfde geldt ook voor de American Pitbull Terriër (in Nederland nog niet erkend), de Amerikaanse Staffordshire Bull Terrier, American Bulldog en de Engelse Bullterriër. Maar ook rassen als de Bullmastiff en Rottweiler ontkomen niet altijd aan dit oordeel en worden door veel mensen als gevaarlijk gezien.
Kunnen we de reputatie van deze honden in ere herstellen?
Overweeg jij een Stafford of Pitbull in huis te nemen?
Met dit artikel willen we mensen die overwegen een hond van een van deze rassen aan te schaffen objectief informeren, zodat een enkeltje asiel kan worden voorkomen. Wat kun je verwachten? Hoe kun je (gedrags)problemen voorkomen? Zijn deze honden echt agressief? Past een dergelijke hond wel bij jou?
We hebben een aantal professionals gevraagd hun kennis en ervaringen te delen:
Drie professionals aan het woord
Geert de Bolster
Geert de Bolster is coach voor mensen die een hond hebben. Gepassioneerd hondentrainer sinds 1980 en beroepsmatig actief sinds1986. Auteur en oprichter van de connectie-methode en van de opleiding tot Mindful hondengedrags-begleider. Heeft inmiddels meer dan 7500 gezinnen begeleid.
Majori Meijer
Gedragstherapeut sinds 2012 en ruim 17 jaar ervaring met asielhonden. Majori is werkzaam bij Dierenopvangcentrum Amsterdam en is verantwoordelijk voor de training en rehabilitatie van de honden. Ook heeft zij verrijkings-programma’s opgezet zodat de honden beter in hun vel zitten en daardoor sneller herplaatst kunnen worden.
Patricia Spee
Diergedragstherapeut, meervoudig gecertificeerd kynologisch instructeur, gedragstester en secretaris bij vakvereniging NVGH (voorheen Alpha). In haar eigen praktijk Animale heeft zij de afgelopen jaren veel verschillende honden en hun eigenaars kunnen helpen met goede resultaten.
Met de deur in huis: zijn deze honden van nature agressief?
Geert de Bolster:
Agressie is een emotionele reactie t.g.v. frustratie. Geen enkele hond is per definitie agressief. Terriërs zijn initieel gefokt voor het verdrijven van ongedierte.
Ze moesten snel zijn en hard bijten. De Staffords zijn door fokbeleid extra gefokt op snelheid, lichamelijke kracht en impulsiviteit. Impulsiviteit heeft alles te maken met reactiviteit. De reactiviteit wordt dan weer geregeld door het niveau van het aangeboren remmingmechanisme van de hond. Al deze factoren spelen in het nadeel van dergelijke rassen (volgens het fokbeleid natuurlijk in het voordeel). Dergelijk ras gaat vrij makkelijk over de agressiedrempel. Ik heb toch het gevoel dat het fokbeleid de laatste jaren meer inzet op eigenschappen die de rasgroep meer kansen biedt om in gezinnen te kunnen functioneren.
Majori Meijer:
Deze honden hebben genetische aanleg voor het vechten, eerst met stieren en later met honden. Daar zijn ze oorspronkelijk voor gefokt. Dus dat zit in de hond, en net als bij een Welsh Terrier die graven wil ook al komt hij niet uit een werklijn, kan het uiteindelijk boven komen in bepaalde situaties.
Patricia Spee:
Nee, kort door de bocht geantwoord. Kijkend naar alle pupjes die ik bij de hondenschool binnen zie komen. Meestal zie ik ze in de puppietijd rond een leeftijd van 8 à 9 weken, in die leeftijd zou een aangeboren agressie al toonbaar moeten zijn. Wat duidelijk te zien is bij dit ras is juist de eerste weken meer terughoudendheid en kat uit de boom kijken bij nieuwe situaties. Opvallend zijn ze vaak ook snel geintimideerd door andere pups van bijvoorbeeld de jachthondengroepen.
Bij menig ander ras zie je direct puppybijten, bij de Staffordjes juist niet. Wat opvallend is, is dat sommige pupjes dat wel na een tijdje gaan tonen. In die gevallen zijn eigenaars dan zonder te luisteren naar ons advies begonnen met het “domineren” van de pups omdat dat volgens boekjes zo moet bij een Stafford. “Je moet ze de baas blijven” een vreselijke zin vind ik dat, zeker omdat de pups in die situatie niet eens bezig zijn met baas zijn maar met de wereld ontdekken en verkennen. Daar gaat het dan niet goed, ze gaan strijden en ja, strijden met een Stafford leidt dan tot nog meer tegen elkaar opboksen. Dat is zijn favoriete spel. De hond begrijpt immers niet waarom die strijd gevoerd wordt, baas en hond hebben dan ieder een eigen agenda die niet met elkaar strookt.
Overigens komt dit niet alleen bij dit ras voor maar bij nog veel meer andere zogenaamde sterke rassen, als ook bij de Teckels en Jack Russels. Een grote kanttekening daarin is wel dat wij bij de “normale” hondenbezitter de Staffords zien die gefokt zijn voor showlijnen. Deze zijn gefokt op uiterlijk en helaas nog te weinig op zacht karakter welliswaar. Van oudsher is de Stafford wel gefokt uiteraard voor gevechten en helaas gebeurd dit nog steeds in bepaalde circuits. Deze “pittige” bloedlijnen komen ook nog steeds voor. Die honden zullen wel eerder van nature een agressie kunnen tonen, zeker als het aangewakkerd word.
In welk opzicht zijn vechthonden anders dan andere honden?
Geert de Bolster:
Mijn persoonlijke ervaring wordt gekleurd omdat ik natuurlijk meestal met deze honden in aanraking kom als het al is fout gelopen. Toch zien we ook jonge honden. Mensen hebben het moeilijk met de graad van opwinding die dergelijke rassen in (voor ons) banale situaties bereiken. Tijdens spel kunnen ze vrij hard bijten. Mensen worden dan bang of boos en gaan zich ertegen verzetten. Net dat vinden deze honden blijkbaar leuk waardoor de opwinding nog stijgt en het bijten intenser wordt. De situatie escaleert en gaat over van spel naar agressie. Dergelijke problemen merk ik minder bij andere rassen. Uiteraard zien we rasgebonden probleemgevend gedrag bij andere rassen.
Majori Meijer:
Deze honden zijn harde spelers, stoeiers die veelvuldig goed sociaal voor mensen zijn, snel een hoge opwinding en van daaruit een omslagpunt naar agressie kunnen bereiken. Bij goede begeleiding kunnen deze honden zeer goede sporthonden zijn, die veel willen en kunnen leren zowel lichamelijk als geestelijk.
Patricia Spee:
De Stafford heeft bij goede fok een zachtaardig karakter. Het is een sensitieve hond die heel goed emoties aanvoelt. Hij peilt op oudere leeftijd vaak direct de stemming van een ander. Opvallend gaan ze de strijd vaak liever eerst uit de weg. Maar als de strijd onvermijdelijk is dan geven ze zich vaak ook 100%. Verder zie je vaak “clownesk bully” gedrag: de boel op stelten jagen, iedereen laten rennen en dan zelf rustig gaan zitten kijken naar het toneelspel. Ze hebben een sterke wil die vaak verward wordt met dominant gedrag. Met name voor eigen gezin en familie is het een zeer vriendelijke hond. Wat nog steeds voor kan komen in het ras, is een hond-hondagressie.
Gericht op vreemde honden. Maar ook dit komt bij meerdere andere rassen ook voor. Daarnaast is het van nature wel nog steeds een jager, waar rekening mee gehouden moet worden. Net als bij alle andere rassen kunnen er dus ook karakters tussen zitten die sneller de confrontatie aangaan. Dat komt in dit ras net zo goed voor. Ik praat dan ook liever bij honden in het algemeen van karakters met raseigenschappen dan van karaktereigenschappen van een ras. Het is niet zwart wit. Het gedrag van een stafford wordt net zo als bij iedere andere hond gevormd door basiskarakter van die hond + invloed van zijn opvoeding, milieu en leerervaringen.
Kan iedereen een dergelijke hond in huis nemen?
Geert de Bolster:
Ik wil niet oordelen en evenmin stigmatiseren. Mensen dienen te weten waaraan ze beginnen. (Volgens mij ligt daar het probleem). Daarna staat alles bij het nemen van de verantwoordelijkheid.
Majori Meijer:
Deze hond is zeker niet geschikt voor iedereen. Men zal zeer consequent en duidelijk moeten zijn. Mensen met duidelijke sturing naar de honden, zodat de honden goed opgevoed worden en zoveel mogelijk sociale vaardigheden krijgen. Ondanks dat zal men altijd het gedrag naar andere honden in de gaten moeten houden. Dit is erfelijk bepaald en kan opeens naar voren komen. Een goed appèl is daarom zeker erg belangrijk.
Patricia Spee:
Kan iedereen überhaupt een hond in huis nemen? Het kan en mag wel maar of dat verstandig is? Ik vind van niet. Als men voor een hond kiest ongeacht ras, moet men goed realiseren wat dit inhoudt. Er moet rekening gehouden worden met raseigenschappen, het karakter van die specifieke hond, de behoeften van die hond, de eigen leefsituatie en wensen die aan de hond gesteld worden. Kan de hond aan de verwachtingen voldoen? Bij keuze voor een Stafford moet rekening gehouden worden met het feit dat ze uitloop nodig hebben, dat ze lomp in spel en begroeting kunnen zijn, maar dat dit niet negatief hoeft te zijn en ze van binnen veel zachter van aard zijn.
Verder ben ik van mening dat je dit ras juist niet vanwege het stoere uiterlijk moet nemen, maar juist door die mentale zachtheid. Het is een doordrammer, een hond die niet snel opgeeft maar dat kan ook in positieve zin benut worden. Helaas wordt het nog te vaak in negatieve zin opgewekt en onderhouden. Alles valt en staat bij een goede selectie in de fok van het ras. Als men kiest voor het ras, raad ik aan de kiezen voor een fokker die op karakter fokt.
Hoe kun je (gedrags)problemen voorkomen?
Geert de Bolster:
Onderstaande geldt niet alleen voor de Staffords maar voor alle honden. In het kader van asielhonden dient men geduld te oefenen. Openstaan voor het perspectief van de hond. Dit betekent dat men gaat kijken en luisteren naar de hond in plaats van onmiddellijk verwachtingen te hebben. Niets verwachten, een open en milde houding aannemen, daarmee begint de opbouw van goede relatie. Daarna doet men wat nodig is en bijdraagt tot kalmte en evenwicht.
Majori Meijer:
Ervoor zorgen dat de ouders goedgekeurd zijn voor de fok, zowel lichamelijk als gedragstechnisch. Geen pup via Marktplaats of andere advertenties nemen, zodat uiteindelijk alleen de goede honden over blijven. Naast een goede socialisatie en opvoeding ook geluk dat er niks mis gaat tijdens de opvoeding net als bij alle andere honden. Pitbull-kruisingen zijn een groter risico in mijn ogen. Niemand weet hoe de ouders zijn, of er agressie in hen aanwezig is en of het gedrag wat ze vertonen sociaal aanvaardbaar is. Dus als je de risico’s wilt verkleinen is naar de ouders kijken een goed begin.
Patricia Spee:
Rekening houden met karakter, en raseigenschappen. Verder de hond met zachte maar wel consequente hand opvoeden. Niet dwingen maar aanleren. Vooral leren wat gewenst word, niet corrigeren wat ongewenst is. Goed socialiseren! Dat wil niet alleen zeggen blootstellen aan allerlei prikkels maar vooral positief associëren met prikkels. Stigma’s loslaten en de Stafford als hond beschouwen, die net zo goed opgevoed en geleerd moet worden als iedere andere hond.
Moeten deze honden met ‘harde hand’ getraind worden?
Geert de Bolster:
Geen enkele hond dient met hard hand te worden opgevoed. Deze honden in het bijzonder hebben een lichaam van een atleet. Het risico dat een harde aanpak destructief is voor de relatie geleider-hond en resulteert in probleemgevend gedrag is dan heel groot.
Majori Meijer:
Staffords moeten net als andere honden niet met “harde” hand getraind worden. Hoe harder de trainer is, hoe harder de hond wordt en hoe hoger de opwinding gaat worden vanwaar ze heel snel in de agressie over kunnen schieten.
Patricia Spee:
Nee, in mijn mening hoeft een hond nooit per definitie met harde hand getraind te worden. Sterker nog in mijn mening passen de woorden harde hand en trainen niet bij elkaar. Harde hand is afdwingen, trainen is aanleren. De Stafford kan welliswaar tegen een stootje en is uit zichzelf ook niet zachtzinnig maar dat zegt iets over zijn fysieke uitstraling en uitingen, maar niet over zijn mentale belevingswereld. Pakken wij grote sterkere kinderen in een klas ook harder aan in tegenstelling tot zwakke kleine muisjes, die je mentaal het bloed onder nagels vandaan halen? Op dien moment dat een harde hand nodig is moet je je afvragen of de hond nog binnen de maatschappij kan functioneren.
Kun je vechthonden als gezinshond houden?
Geert de Bolster:
Dit is niet de vraag die ik wens te beantwoorden. De vraag is (geldt voor alle hondenrassen): Zal mijn communicatie en dat van mijn gezin bijdragen tot een aangename en conflictvrije samenleving met een hond?
- Is mijn leefsituatie geschikt om op een verantwoorde en veilige manier met een hond samen te leven?
- Heb ik inzicht in de communicatiemiddelen van een hond?
- Wat doe ik als er indicaties van agressie zouden zijn?
En dan de oplossingen… Het uiten van meningen, het geven van adviezen dienen gericht te zijn op het verbeteren van de leefomstandigheden van zowel het gezin als de hond. Soms is men (heel) beperkt wat de mogelijkheden betreft. Diagnoses en etiketteringen over het gedrag/karakter van een hond dient men te wantrouwen. Ze worden geuit door individuen die alles lijken te weten.
Majori Meijer:
Deze honden kunnen net als alle andere honden als huishond gehouden worden, mits je als eigenaar weet waar je mee bezig bent. En met de hond naast het wandelen ook andere dingen met ze gaat doen, zoals trainen, speur-, zoek- en denkwerk. Staffords zijn slim en volhardend en kunnen ook voor search and rescue getraind worden.
Patricia Spee:
Dat kan heel goed en net zo slecht als ieder ander ras. Als de omstandigheden goed zijn, dus met name een op goed karakter gefokte hond en men bezint eer ge begint dan kun je aan de Stafford een geweldige hond hebben. Ik zet niet voor niks de Stafford als therapiehond in bij angstige kinderen in mijn praktijk. Maar besef je wel dat het ras een negatieve indruk geeft naar de buitenwereld, je zult er ten alle tijde mee geconfronteerd worden. Laat dus zien dat die indruk fout is en dat het een ras is dat daadwerkelijk veel positiefs aan de mensheid kan toevoegen.
Fokkers
Denk je dat jij na het lezen van dit artikel geschikt bent voor een Staffordshire Terriër of Pitbull? Ga dan op zoek naar een goede fokker die verantwoord bezig is, of neem eventueel contact op met de rasvereniging:
Koop in ieder geval géén vechthond via een aanbiedingswebsite, omdat dit vaak honden zijn waarvan het karakter niet bekend is en waarvan je ook niet altijd weet of de pup goed gesocialiseerd is. Twijfel je of de door jou gevonden fokker een goede fokker is?
Doe dan de FAIRPUP CHECK
Hulp bij opvoeding
Het boek Een hondenleven lang fysiek en mentaal in balans / Deel 1: Elke pup een goede start van Sam Turner en Martine Burgers is een aanrader voor iedere pup-eigenaar.- Daarnaast is het volgen van een cursus bij een beloningsgerichte hondenschool bij jou in de buurt ook zeker aan te raden.
Credits
Dierenopvangcentrum Amsterdam heeft de foto’s ter beschikking gesteld voor dit artikel.
* De cijfers in de intro zijn gebaseerd op onderzoek (januari 2014) door de Koninklijke Hondenbescherming naar veel voorkomende hondenrassen/ typen in Nederlandse asielen.
