Van gladjakker tot krullenkop
Zoveel mensen, zoveel smaken. Zoveel smaken, zoveel honden. En smaken verschillen niet alleen, maar veranderen ook regelmatig. Getuige het straatbeeld van nu, vergeleken met dat van 10 jaar geleden. Zo baas, zo hond en voor elke persoonlijkheid en elke hobby is tegenwoordig een passend hondenras te vinden met overeenkomstige vacht eigenschappen. Van angstaanjager tot armaccessoire, van gladjakker tot krullenkop.
Soorten vachten
Vanuit de theorie van de vachtverzorging bekeken zijn er 4 soorten vachten:
- uitwolvachten
- plukvachten
- effileervachten
- knipvachten
Daarnaast bestaan er nog vachten die alleen met regelmatig borstelen goed thuis bijgehouden kunnen worden (laten we deze voor het gemak maar “borstelvachten”noemen) en viltvachten; bij een paar rassen wordt de vacht in dreadlocks, of zogenaamde “koorden” gedraaid: deze rassen kom je in de trimsalon niet tegen. Dit zijn geen officiële termen, maar een eenvoudige opsomming om de verschillende vachten te kunnen herkennen.
Alle vachtsoorten hebben één ding gemeen: ze verharen. De ene vacht wat vaker dan de andere en de andere vacht wat opvallender dan de ene. Maar alle vachten verharen, in die zin dat elke haar aan het einde van de haargroei cyclus zal uitvallen om plaats te maken voor een nieuwe haar, oftewel dood haar wordt vervangen door nieuw haar. Zou dit niet zo zijn, dan zouden de honden struikelen over hun eigen vacht of volledig kaal zijn. Doordat de haargroei cyclus per vacht verschilt, verschilt ook de onderhoudgevoeligheid per ras. Omdat een goede vachtverzorging deel uitmaakt van de totale zorg en opvoeding van een hond is het belangrijk om voor het aanschaffen van een hond inzicht te hebben in de mate van vachtverzorging die elke vachtsoort vraagt. Zo kom je als baasje goed beslagen ten ijs, nooit van een koude kermis thuis en kun je je pup tijdig laten wennen aan een leven vol vachtonderhoud.
Onderstaande uitleg geeft een globaal beeld, van de in de trimsalon meest geziene rassen, maar aangezien de haargroei cyclus beïnvloed wordt door o.a. de lichtintensiteit, temperatuurveranderingen, welzijn van de hond in kwestie, hormoonhuishouding en voeding kan een individuele vacht van de standaard afwijken.
| Soort vacht | Rassen o.a.: | Rui | Verzorging |
|---|---|---|---|
| Borstelvacht | Bearded Collie, Briard, Bobtail, Afghaanse Windhond, Vlinderhondje | Geen “rui”, maar continue haarwisseling | Weinig verzorging nodig: wekelijks borstelen. |
| Uitwolvacht | Golden Retriever, Labrador, Duitse Herder, Schotse Collie, Sheltie, Boxer, Deense Dog, castraat vachten | 2x per jaar | Moet regelmatig geborsteld worden om dode haren te verwijderen. |
| Plukvacht | Ruwharige Teckel, Jack Russell Terriër, Cairn Terriër, Schnauzer, Cocker Spaniël | 3x per jaar | Regelmatig borstelen plus plukken als vacht plukrijp is (3x per jaar) om verharen tegen te gaan. |
| Effileervacht | Shi Tzu, Lhasa Apso, Maltheser, Yorkshire Terriër | Geen “rui”, maar continue haarwisseling. | Iedere 3 maanden naar de trimsalon om te klitten te voorkomen. |
| Knipvacht | Labradoodle, Waterhond, Bichon Frise, Poedel, Bedlington Terriër | Geen “rui”, maar continue haarwisseling, waarbij de dode haren zich door de krul- of fleecevacht heen weven i.p.v. op de grond te vallen. | Zeer onderhoudsgevoelig; wekelijks borstelen plus elke 8 weken laten knippen om klitten en viltplekken te voorkomen. |
Uitwolvachten
Rassen met een uitwolvacht zijn over het algemeen kortharige honden die weinig vachtverzorging nodig hebben, maar wel regelmatig goed geborsteld moeten worden om de dode haren te verwijderen. Deze honden zijn meestal twee keer per jaar “in de rui”, waarbij de baasjes in en om het huis grote dotten zachte ondervacht vinden. Ook honden die door castratie of sterilisatie een overmatig groeiende ondervacht hebben ontwikkeld komen enkele keren per jaar naar de trimsalon voor een uitgebreide “uitwolbeurt”.
Een ras waarbij dit veel voorkomt is de Golden Retriever. Dit ras kan met goed regelmatig borstelen prima zonder de tussenkomst van een hondentrimmer, maar vaak verlangen de baasjes een extra grondige uitwol beurt, inclusief het inkorten en uitdunnen van de zogenaamde bevedering aan de poten en de broek, dat bestaat uit zacht, klitgevoelig haar.
Benodigd trimgereedschap
Met een goede Les Poochs borstel en grove kam kan veel losse ondervacht worden verwijderd, met name bij de dikkere vachten, zoals die van een Golden Retriever, Duitse herder of Schotse Collie. Daarnaast is een Coat King een ideaal hulpmiddel en bij kortharige rassen, zoals de Labrador Retriever of een Boxer kan ook een Furminator een uitkomst zijn.
Plukvachten
Plukvachten zijn meestal drie keer per jaar “plukrijp”. Bepaalde terriër soorten (en hun baasjes) en ruwharige Teckels staan dan massaal in de rij voor de deur van de trimsalon. Deze vachten verharen namelijk heel opvallend; het hele huis ligt vol met stugge, stevige haartjes die vaak een mooi Hans en Grietje spoor achter laten, op alle plekken in huis die de hond heeft bezocht. De losse haren worden in de trimsalon met behulp van een zogenaamd trimmesje of met de hand geplukt, om plaats te maken voor een mooie, egale (onder)vacht. Gebeurt dit niet, dan zal de hond de losse, jeukende haren van zich willen afschuren. Ook Spaniëls, zoals de Engelse Cocker Spaniël worden geplukt, indien de vacht hiervoor geschikt is.
Benodigd trimgereedschap
Het haar is “plukrijp” als je dit zonder moeite met de hand kunt los trekken uit de vacht. Deze loszittende haren pluk je voorzichtig met je duim en wijsvinger uit de vacht. Over het algemeen steken deze haren al uit de vacht en zijn ze anders van kleur, waardoor het plukken zich vanzelf wijst. Om wat sneller te werk te kunnen gaan kun je hiervoor een trimmesje of gebruiken, te koop bij de vakhandel. Belangrijk: pluk geen haren die niet los zitten (dit is pijnlijk voor de hond) en gebruik geen duplex mesje met scheermesje er in, omdat je dan de vacht afsnijdt (en een echte plukvacht, mag nooit geknipt of geschoren worden, omdat dit de haarstructuur verandert). Uitzonderingen: veel rassen die van oorsprong een plukvacht hebben krijgen na het castreren of steriliseren een zodanig afwijkende vachtstructuur, dat deze niet meer (pijnloos) te plukken valt. In deze gevallen moet er wel degelijk een tondeuse of effileerschaar aan te pas komen om de vacht nog netjes in model en ingekort te kunnen krijgen. Dit geldt tevens voor veel West Highland White terriërs die met een zogenaamde “woolly” vacht geboren zijn.
Effileervachten
De effileervachten zijn de zogenaamde inkortvachten. Vachten die met een effileerschaar worden behandeld om de haren weer netjes aan te laten liggen. Dit omdat door het groeien van het haar de vacht zodanig lang wordt dat het of niet meer goed te onderhouden is voor de baasjes of er zo springerig en uit model uitziet, dat de hond een zwervers look krijgt die het baasje minder kan waarderen.
Het knippen met een schaar zou bij vachten met deze vachtstructuur een te opvallend knip effect te zien geven, des te meer omdat veel van de rassen met deze vachtsoort van oorsprong “bedoeld”zijn om de vacht lang te houden, wat tegenwoordig (met uitzondering van de showhonden) door veel baasjes niet meer praktisch gevonden wordt met als resultaat: een vlotte korte coupe.
Shih Tzu’s en Malthesers hebben bijvoorbeeld zo’n vacht, maar ook bij veel Spaniël soorten wordt deze techniek, naast de pluktechniek gebruikt om onstuimige krullen (en de bevedering) terug in het gareel te krijgen. Ook deze vachtsoort verhaart, maar is zachter van structuur dan de terriër vacht, waardoor de losse haren minder problematisch zijn voor de desbetreffende hondeneigenaar. Elke drie maanden een tripje naar de trimsalon is (enkele uitzonderingen daargelaten) over het algemeen voldoende.
Benodigd trimgereedschap
Voor de effileertechniek wordt een speciale effileerschaar gebruikt. Dit is een schaar die aan één of beide zijden getand is, waardoor bij het knippen slechts een deel van het haar wordt afgeknipt, wat een mooi natuurlijk resultaat geeft. Het knippen met dit soort schaar vraagt wel wat oefening en inzicht.
Knipvachten
Verreweg de meest onderhoudgevoelige vachten zijn de zogenaamde knipvachten. Deze vachten, met hun altijd zachte haarstructuur (krullen of fleece vacht) verharen net als bij de mens continu, maar geheel onopvallend, omdat de dode, losse haren zich als het ware door de zachte dekvacht heen weven. Hierdoor vallen ze niet op de grond, waardoor de verhaaroverlast voor de baasjes in kwestie weinig tot nihil is.
Dit is meteen de reden waarom deze vachten het meeste vachtonderhoud vergen.
Voor honden met een knipvacht is elke twee maanden (afhankelijk van hoe dik de vacht is en hoe snel het haar groeit) een knipbeurt ondergaan bij een hondentrimsalon de beste optie. Op deze manier blijft de vacht gezond en gemakkelijk klitvrij (en daarmee op een leuke, aaibare lengte) te houden voor de baasjes in kwestie. Rassen met een specifieke knipvacht zijn de Poedel, Bedlington terriër en Bichon Frisé. Daarnaast zijn ook Waterhonden (Barbet, Perro d’Agua en Lagotto Romanolo) en Labradoodles populaire rassen die over deze zeer onderhoudgevoelige vachtsoort beschikken.
Benodigd trimgereedschap
Zoals de naam al aangeeft heb je voor een knipvacht een kappersschaar nodig en eventueel een professionele hondentondeuse, daar waar de vacht geschoren wordt. Daarnaast is een goede borstel met lange naalden (rode of paarse les Poochs) onontbeerlijk. Elk knipras heeft een eigen “standaard”; het knipmodel dat bij dat ras hoort. Een gediplomeerde hondentrimster is opgeleid om van elk ras deze standaard te weten en op professionele wijze te kunnen uitvoeren. Met veel inzicht in de botstructuur en lichaamsverhoudingen kan een goede knipbeurt de hond van zijn beste kant laten zien en alle positieve eigenschappen benadrukken. Een slechte knipbeurt daarentegen kan een hond er zeer onvoordelig uit laten zien.
Lees hier alles over knipvachten en vachtverzorging bij Labradoodles en Waterhonden
Castraatvachten
Castratie of sterilisatie heeft in veel gevallen invloed op vachtstructuur en hiermee de mate van vachtverzorging. Hoewel hier (bij mijn weten) geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is, zal iedere professionele vachtverzorger dit beamen.
Bij plukvachten kan de vachtstructuur na castratie zodanig veranderen dat de vacht niet meer te plukken is.
Bij knipvachten kan dit een zodanig effect hebben op de vachtstructuur (vaak wordt de ondervacht dikker) dat klit- en viltvorming bijna onvermijdelijk wordt en de noodzaak van een optimale, regelmatige vachtverzorging des te hoger.
V.l.n.r. Labradoodle met veel klitten vóór de trimbeurt, workshop na de trimbeurt, Labradoodle tijdens het trimmen.
Bij Labradoodles en Waterhonden kan dit handen in het haar situaties opleveren voor zowel baas als hondentrimmer, waarbij kaal scheren vaak als laatste redmiddel wordt beschouwd. Vooral licht gekleurde fleece- en wolwachten zijn hier in het bijzonder de dupe van, omdat deze vachten al van nature een zachtere, wat-achtige structuur hebben die extra klitgevoelig is en daarmee de vachtverzorging, ook zonder castratie/sterilisatie bemoeilijkt.
Workshops professionele vachtverzorging voor alle rassen
Zelf je hond leren trimmen? Wil jij de vachtverzorging van je hond gedegen en serieus oppakken en het gevecht tegen klitten en/of verharing op effectieve wijze aangaan? Of je pup een goede start geven in het wennen aan een regelmatige vachtverzorging? Met ingang van 1 april 2012 biedt Waterhondentrimster.nl workshops Algemene Vachtverzorging aan. Leer welke vorm van vachtverzorging jouw hond nodig heeft onder begeleiding van een ervaren hondentrimster. Inclusief gebruik en verkoop van de juiste benodigde trimmaterialen.
Leuk en praktisch, versterkt de baas/hond relatie en bespaart je veel geld aan trimsalon kosten op de kortere en langere termijn.
Meer informatie? Kijk dan op www.waterhondentrimster.nl voor de agenda.
In de media
Informatieve links
- Website beroepsvereniging hondentrimsalons ABHB: Algemene Belangenvereniging Hondentoiletteer Bedrijf
- Overzicht van trimsalons in Nederland.
Tot slot
Dit artikel is geschreven door Wanda Klomp, professioneel hondentrimster en gespecialiseerd in knipvachten.
Voor meer informatie kun je kijken op www.waterhondentrimster.nl of www.doodletrimster.nl of een mailtje sturen naar info@waterhondentrimster.nl
