Angst en agressie gaan vaak samen
Angst en agressie zijn twee veel voorkomende en moeilijke gedragsproblemen bij honden. Heel vaak, vaker dan de meeste mensen denken, gaan angst en agressie samen. Eigenaren kunnen hier op allerlei manieren mee te maken krijgen. Denk aan:
- Niet alleen kunnen zijn (angst),
- Voerbakagressie (angst én agressie),
- Blaffen naar onbekende personen of honden (meestal ook angst en agressie samen).
Het is relatief gemakkelijk om op zodanige manier met deze problemen om te gaan, dat je er als eigenaar geen last meer van hebt. Maar wil je ook een oplossing voor de hond (en dat zou ik je ten zeerste aanraden!)? Probeer dan eens goed na te denken over waarom je hond doet wat hij doet?
Waarom is een hond agressief?
Net als wij mensen, doen honden niets zonder doel. Alle gedrag heeft nut en is gericht op resultaat. Wat dat resultaat is, verschilt van de situatie én van de hond. Ze doen dus niets voor niets, net zoals mensen. Zelfs vrijwilligerswerk doen we voor een deel omdat we ons er goed bij voelen dat we iets voor een ander kunnen doen. Die vergelijking gaat ook op voor honden (en andere dieren).
Dat wat honden doen (gedrag), komt voort uit een emotie.
Emoties bij honden
In het verleden werd aangenomen dat honden (en andere dieren) geen emoties hadden. Inmiddels twijfelen de meeste hondeneigenaren en wetenschappers niet meer aan het gegeven dat honden op zijn minste dezelfde basale emoties als angst, boosheid, frustratie en plezier hebben. Ze beschikken over dezelfde neurotransmitters die er bij mensen voor zorgen dat wij die emoties ervaren.
Honden kunnen ons niet vertellen wat ze voelen, maar ze laten het wel degelijk zien. Op heel veel verschillende manieren. Wij moeten als mensen alleen (beter) leren die communicatie te begrijpen en er iets mee te doen.
Een hond doet wat hij doet, vanwege een emotie. Dat kan positief zijn, zoals plezier. Maar ook negatief, zoals angst, frustratie en boosheid. Dat wat een hond voelt, bepaalt wat hij doet. In de hersenen en de rest van het lichaam van een hond die bang is, gebeurt van alles dat hem ertoe aanzet om iets te gaan doen.
Een hond gaat gedrag vertonen (bijvoorbeeld vluchten, vechten of bevriezen) om ervoor te zorgen dat datgene waar hij niet meer geconfronteerd hoeft te worden met datgene waar hij bang voor is.
Dat kan een persoon, een hond of een geluid zijn. Maar het kan ook zijn dat hij bang is om alleen gelaten te worden, of de beschikking over voer kwijt te raken.
Agressie = communicatie
Agressie is één van de communicatie-middelen die een hond ter beschikking heeft om zijn omgeving te laten weten dat hij zich niet prettig voelt. De onderliggende emotie is (meestal, spel- en prooiagressie zijn uitzonderingen) negatief.
Voor veel eigenaren staat bijten gelijk aan agressie, maar ook allerlei lichaamstaal die een hond laat zien voordat hij bijt, kun je onder de term agressie scharen. (Zie hiervoor de escalatieladder.) Veel mensen doen dat liever niet, omdat agressie een negatieve klank heeft die iets zegt over het karakter van de hond. Maar een hond die agressie vertoont (en dat kan dus ook bijvoorbeeld blaffen zijn), laat weten dat hij ergens boos, bang of gefrustreerd over is.
Wat kun jij doen?
Dat betekent zeer zeker niet dat je dat achteloos over je schouder kunt laten glijden. Absoluut niet! Het moet voor jou als eigenaar een signaal zijn dat je hond zich onprettig voelt in een specifieke situatie.
- Zorg er als eerste voor dat je voorkomt dat je hond opnieuw in een dergelijke situatie komt die hem bang, boos of gefrustreerd maakt.
- Het is immers je taak om ervoor te zorgen dat je hond niet nog meer agressie moet inzetten om duidelijk te maken dat hij die situatie niet oké vindt!
- Bovendien moet je aan de slag met je hond. Ga met hem trainen. NIET door het gedrag te bestraffen, in de hoop dat het ophoudt. Maar leer hem door middel van training dat de situatie die hij eerder onprettig vond, best prettig kan zijn. Als hij geen negatieve emotie heeft, hoeft hij ook geen agressie in te zetten!
- Door te kijken naar de emotie, ben je dichterbij de oplossing voor vervelend gedrag. Alleen aan het gedrag werken, kan een goede eerste stap zijn maar is meestal geen definitieve oplossing.
Meer weten over angst en agressie?
Schrijf je dan in voor een van deze lezingen van Monique Bladder.
NB: Het is ook mogelijk om Monique uit te nodigen voor een lezing bij jou in de buurt.
Tot slot
Dit artikel is geschreven door Monique Bladder
Monique is kynologisch gedragstherapeut sinds 2003 en heeft de post-graduaatopleiding Toegepast Diergedrag afgerond. Ze is aangesloten bij het Dierbaar keurmerk en beroepsvereniging NVGH.
