Vrijheid van meningsuiting bij honden

Autonoom of automaat

Je gooit er een euro in en je krijgt automatisch – het woord zegt het al – een blikje drinken uit de automaat. Een proces van input, verwerking en output, dat is voorgeprogrammeerd zodat het resultaat altijd hetzelfde is.

Maar wat heeft dit met honden te maken zal je denken! Het zal overduidelijk helder zijn dat een automaat anders is dan een hond. We weten dat automaten niet nadenken over wat er van ze gevraagd wordt, maar gewoon doen. Het hoeft al helemaal niet benoemd te worden dat een hond daarin verschilt omdat hij wel gedachten, gevoelens en een persoonlijkheid heeft.

Een euro in je hond gooien

Maar toch kan het daar wel ergens mis gaan. Want er zijn nog geregeld begeleiders van honden die proberen om een ‘euro’ in hun hond gooien, in de vorm van een commando: ‘zit’ of ‘af’, met de verwachting dat er dan ook een automatisch antwoord komt van de hond in zijn gedrag, zonder dat deze daarover zal nadenken. Of dit automatisch gebeurt, of dat dit bewust is, dat is natuurlijk een leuke vraag! 😉

Kleine essentiële verschillen

Tegenwoordig werken veel trainers met het woord ‘cue’. En dat is niet omdat het een hip nieuw woord is voor commando, integendeel, maar het woord heeft een essentieel andere insteek. Een cue is een vraag, een vraag om een opdracht uit te voeren. In feite vraag je aan je hond: ‘Zou je nu willen gaan zitten?’ in plaats van ‘Je moet nu gaan zitten’, wat een commando van je hond eist.

Informatie verzamelen

Dat kleine verschil biedt een ander perspectief op de hondenopvoeding. Want als het antwoord ‘nee’ is van je hond, ‘dat wil ik niet’ of ‘daar heb ik geen zin in’, ‘dat snap ik niet’, of ‘daar ben ik bang voor!’, dan geeft jou dit als eigenaar waardevolle informatie over waar de belangen van jouw hond liggen en wat hij nodig heeft op dat moment. Je weet daardoor dat je iets vraagt dat te moeilijk is, of omdat hij het nog niet snapt, maar ook misschien omdat het niet relevent of belangrijk is. En daar kun je je training weer feilloos op afstemmen.

Luisteren naar de mening

Door te luisteren naar deze ‘mening’ van je hond kun je hem of haar beter leren begrijpen en hij jou. Door het dialoog dat hierdoor ontstaat kom je te weten wat zich afspeelt bij je hond, waardoor je daar als begeleider weer op in kunt spelen.
Zo kan het zijn dat je hond niet wil gaan zitten als het regent. Gewoon omdat het niet relevant is voor hem om met zijn billen in het koude, natte gras te gaan zitten. Vaak hebben we zelf een beeld in ons hoofd dat dit zou ‘moeten’. Maar waarom eigenlijk? Omdat dat zo hoort? Wat is het nut van zitten in de regen?
Door het luisteren naar de mening van je hond stem je meer af op wat er echt in de relatie toe doet. Namelijk elkaar begrijpen en helpen, je gewaardeerd voelen en dat zal de eigenwaarde van de hond vergroten. Je hond zal het je in dank afnemen dat je naar hem luistert. En dat bevordert een heel fijn samen zijn!

Baas zijn

Als er een gedachte door je hoofd heen schiet bij het lezen van dit artikel, omdat je vindt dat je hond het toch gewoon moet doen, denk dan eens na over het volgende. Het ervaren dat jij de baas bent en iets wilt van de ander is juist precies de kern van autonomie, jouw beslissingsrecht. Het geeft een gevoel van controle en balans, het geeft eigenwaarde en kracht, het laat zien dat jij er toe doet.

En dát hebben onze honden eveneens nodig. Niet opgelegd door de omgeving, maar vanuit zichzelf. Het ervaren dat ze er toe doen, doordat ze in hun eigen mogelijkheden keuzevrijheid hebben. Jij kunt het meeste uit je hond halen door hem keuzes te geven. En dat geeft heel wat vrijheid!

Lang leve de relatie, lang leve de vrijheid van meningsuiting!

Tips om de autonomie van je hond te versterken

Geef je hond waar mogelijk en haalbaar een keuze door bijvoorbeeld:

Eens achter je hond aan te wandelen en hem de route te laten bepalen. (Uiteraard in contact met jou en zonder je te laten mee slepen ;-))
Zijn beloningsvoertjes te laten kiezen. Pak een aantal verschillende opties, trainers/worst/kaas en bied dit in dichte bakjes aan je hond aan. Kijk waar hij het liefst zijn neus tegen aan duwt.
Hem zelf zijn kauwstaafjes te laten kiezen. Biedt 2 of 3 verschillende aan en kijk welke je hond pakt (als je een ‘jatter’ hebt houd ze dan in je handen vast en laat de gekozene los). Je kunt ook een snackbox met diverse voertjes aanbieden. (Denk aan de snoeppot waar je zelf ook de lekkerste snoep uit vist).
Vraag of hij mee wilt in de auto, of liever een rondje bij huis loopt.