De Shih Tzu is een olijke oosterse troetel
‘Kijk, een zwabber aan een touwtje’! Of: ‘Steek een stok in zijn achterste en je kan er de vloer mee aandweilen’ zijn ‘lollige’ opmerkingen die nogal eens gemaakt worden als er een Shih Tzu over straat gaat. Maar wie de moeite neemt de Shih Tzu eens goed te bekijken, zal er helemaal niets van een zwabbertje in zien. De houding van dit ras is ronduit voornaam, en weerspiegelt de grandeur van weleer.
Cadeautjes voor de keizer
Lange tijd was er weinig bekend over de Shih Tzu. Deze honden werden namelijk hermetisch afgesloten van de rest van de wereld. Ze leefden in het paleis van de keizer van China. Ten tijde van het Hemelse Koninkrijk was het in China gebruikelijk dat men als teken van nederigheid geschenken aan de keizer zond om hem te behagen. Ook de Dalai Lama van Tibet betuigde op deze manier zijn respect aan de keizer van China. Zijn geschenken kwamen in de vorm van leeuwhondjes. Deze leeuwhondjes, toentertijd Apso’s genoemd, waren in Tibet heilig. Ze werden gefokt in kloosters, leefden in de tempels en werden als zeer waardevol beschouwd.
Aan het hof van China bezat men ook al leeuwhonden. De leeuw werd daar beschouwd als symbool van macht en overwinning, en daarom fokte men honden die wel wat van leeuwen weg hadden. De meeste van deze hondjes zullen waarschijnlijk Pekingezen zijn geweest, en deze zullen rijkelijk gekruist zijn met de Apso’s uit Tibet. De exacte herkomst van de Shih Tzu is echter niet helemaal zeker, omdat het fokken van de honden achter de muren van de ‘verboden stad’ gebeurde, niet toegankelijk voor de gewone Chinezen. Het volk mocht deze edele honden al helemaal niet hebben. Toch werden er wel eens hondjes door hun verzorgers het paleis uit gesmokkeld. Dit waren de afgekeurde exemplaren, hondjes die in de ogen van hun meesters niet voldeden qua kleur of formaat.
Oorsprong van de Shih Tzu
De oorsprong van de Shih Tzu ligt dus in China. Men mag aannemen dat het selecteren van de fokdieren er uitsluitend op gebaseerd was om hondjes te verkrijgen die het ideaalbeeld dat men van de leeuw had zo veel mogelijk benaderden, evenals zijn geelbruine kleur. Stambomen werden er niet bijgehouden. Wel was er een kaste van eunuchen die als taak hadden de hondjes te fokken en te verzorgen. Die verzorging was overigens van topklasse. De hondjes kregen het beste voer dat voorradig was, geserveerd in het fijnste porselein, en sliepen op zijden kussentjes. De training van de honden bestond eruit ze kunstjes te leren om hun meesteres te bekoren.
Met name de laatste keizerin-weduwe, Tse-Si, was een groot liefhebster van het leeuwhondje, de voorloper van de Shih Tzu. Omdat haar leven samenviel met het beëindigen van de isolatie van het Chineze Keizerrijk, zo omstreeks het einde van de negentiende eeuw, is er uit die tijd wat meer bekend. Tse-Si was degene die meer lijn gaf aan de fokkerij van de leeuwhondjes. In 1903 werd de eerste westerlinge aan het hof toegelaten om een portret van de keizerin-weduwe te schilderen. Deze Katharine Carl had een grote interesse in de leeuwhondjes, en kreeg er bij haar vertrek eentje cadeau.
Foto bron: Liesbeth Hogendoorn van Kynologisch GedragsCentrum Delphi.
Van leeuwhond naar Shih Tzu
Na de dood van de keizerin-weduwe in 1908 werden de leeuwhondjes regelmatig cadeau gedaan aan vooraanstaande personen, en rond 1928 verdwenen de hondjes geheel uit de keizerlijke kennels. De Shih Tzu had hiermee geluidloos van de aardbodem kunnen verdwijnen als er niet al een aantal exemplaren in handen was gekomen van diverse vooraanstaande mensen buiten de keizerlijke familie, en zelfs al bij enkele westerlingen. De kynologie ging zich met het fokken van de leeuwhondjes bezighouden, maar de verwarring in die jaren was groot. Er waren grote en kleinere slagen van deze hondjes, evenals van de nauw verwante Lhasa Apso. Met de kennis die men verkreeg over de selectiecriteria aan het Chinese hof, besloot men met het kleinere type verder te fokken.
De officiële naam Shih Tzu ontstond overigens pas later. Toentertijd stonden de dieren bekend onder benamingen als Lhasa Lion Dog, Chrysantenhond en Apso. Pas in 1934 maakte de Britse Tibetan Breed Association een eind aan de verwarring door te besluiten dat de honden met hoge benen en een lange snuit de benaming Lhasa Apso kregen, en die met korte benen en een kleine snuit de benaming Shih Tzu. Hoewel de Shih Tzu dus eigenlijk al een vrij oud ras is, werd het pas in 1957 door de Fédération Cynologique Internationale (FCI), de internationale overkoepelende kynologische organisatie, erkend. In navolging van de Engelse Kennel Club werd het ras gezien als een Tibetaans ras omdat de voorouders van de Shih Tzu overduidelijk uit Tibet afkomstig waren, ook al heeft de uiteindelijke ontwikkeling van de Shih Tzu in China plaatsgevonden.
Zweefhondje
Shih Tzu’s zijn flink behaard. Bij sommige exemplaren, met name de showhonden, is de vacht zo overvloedig en lang dat het lijkt of de hondjes niet lopen, maar over het aardoppervlak zweven. Natuurlijk is het, zoals bij huishonden vaak gebeurt, mogelijk de hond in een kort of halflang model te laten knippen, maar dan is wel het typische Shih Tzu-beeld weg.
Foto bron: Liesbeth Hogendoorn van Kynologisch GedragsCentrum Delphi.
Shih Tzu: een speelse clown
De Shih Tzu is van oudsher gewend om vertroeteld en met zorg omringd te midden van de mensen te leven. Dit maakt hem tot een prima huishond, maar erg slecht geschikt om in een kennel te vertoeven. Shih Tzu’s zijn over het algemeen dol op mensen, al kunnen ze hen bij tijd en wijle met wat Oosterse gereserveerdheid benaderen. Weet men echter zijn vertrouwen te winnen, dan blijkt het een heerlijk speelse hond te zijn met een ongecompliceerd karakter, die soms behoorlijk de clown uit kan hangen. Een Shih Tzu kan nog wel eens kattenkwaad of gekke streken uithalen en behoorlijk eigenwijs zijn. Wat dat betreft stemt zijn karakter niet echt overeen met zijn wat nuffige uiterlijk: zijn gezichtsuitdrukking zou arrogant te noemen zijn als het niet zo was dat hij meestal een zeer vriendelijke uitdrukking in zijn ogen heeft.
Foto bron: Liesbeth Hogendoorn van Kynologisch GedragsCentrum Delphi.
Met andere honden gaan de meeste Shih Tzu’s goed om. Als hij goed gesocialiseerd is in zijn jeugd en niet paniekerig opgetild bij de nadering van andere (grotere) honden, vertoont de Shih Tzu een open en sociaal gedrag naar soortgenoten. Of ze nu van zijn eigen grootte zijn of het formaat hebben van een flinke pony, maakt hem niet zo veel uit. In de omgang met andere dieren, zoals katten, is dit ras heel vaardig. Katten voelen zich veelal ook helemaal niet bedreigd door dit olijke hondje, en samen ontwikkelen ze soms de leukste spelletjes. Ook met kinderen kunnen Shih Tzu’s meestel wel goed opschieten, maar ze zijn er beslist niet van gecharmeerd om door het grut als speelgoed te worden gezien.
Shih Tzu in het kort
| Land van herkomst | Tibet |
| Vroegere taak | gezelschapshond |
| FCI-rasgroep | groep 9 (Gezelschapshonden) |
| Gemiddelde leeftijd | 12-16 jaar |
| Schofthoogte | maximaal 26,7 centimeter |
| Voorkomende ziekten | oogproblemen zoals ontstoken en tranende ogen, entropion (naar binnen gedraaid ooglid) en distichiasis (extra haren op de ooglidrand), kortademigheid door te nauwe neusgaten, huidallergieën |
| Gebruiksmogelijkheden | gedrag & gehoorzaamheid, doggydance, kunstjes en trucjes |
| Voorkomende gedragsproblemen | een enkele keer angst |
| Waaks | redelijk |
| Omgang kinderen | goed |
| Omgang honden | goed |
| Vachtverzorging | veel |
| Bewegingsbehoefte | gemiddeld |
Boomer
Ongewild heeft de Shih Tzu aan de wieg gestaan van een ander ‘ras’: de ‘Boomer’. Nou is de ‘Boomer’ helemaal geen ras, maar de naam van een hond uit een populaire tv-serie van ongeveer twintig jaar geleden, maar iedereen weet inmiddels wat er mee bedoeld wordt: een klein, harig hondje, meestal een kruising van een Shih Tzu met een Maltezer.
Opvoeding
De opvoeding van de Shih Tzu is niet al te moeilijk, als men niet te veel toegeeft aan zijn vertederende ronde vraagogen in combinatie met zijn ernstig aandoende snor. De Shih Tzu is een echte hond, en het minste waar hij behoefte aan heeft is om als een baby in een bontjas behandeld te worden. Deze hond leert over het algemeen vrij snel en vertoont met het grootste gemak en plezier de mooiste kunstjes, mits de baas er de moeite voor neemt om enige tijd in zijn opvoeding te steken.
Foto 1 en 2: Liesbeth Hogendoorn van Kynologisch GedragsCentrum Delphi.
En daar gaat het in een aantal gevallen mis. Er zijn nog altijd mensen die menen dat een hondje van dit formaat geen opvoeding behoeft, vaak met gevolg dat het hondje door gebrek aan leiding verandert in een klein dictatortje dat volledig zijn eigen gang gaat. En dat moet je met een Shih Tzu nu juist niet doen. Want ondanks dat hij vlot en gewillig leert, kan de Shih Tzu een redelijk zelfstandig gedrag vertonen en wil hij nog wel eens een verzoek negeren. Echt tegendraads is hij echter in geen geval, maar wel wil hij graag het ‘waarom’ weten als u hem een opdracht geeft. En dan zult u met een goed antwoord moeten komen.
Foto bron: Liesbeth Hogendoorn van Kynologisch GedragsCentrum Delphi.
Door zijn formaat is de Shih Tzu makkelijk door zijn baas overal mee naartoe te nemen. Omdat hij over een groot aanpassingsvermogen beschikt, zal hij dat ook helemaal niet erg vinden. Alles is beter dan alleen thuis blijven. Dit ras heeft graag wat bedrijvigheid om zich heen. Zowel in de stad als daarbuiten doet de Shih Tzu het goed. Hij houdt wel van wat beweging, maar dagelijks urenlange wandelingen maken is voor hem geen eerste levensbehoefte. Er zijn Shih Tzu’s die gek zijn op zwemmen, maar dan moeten ze natuurlijk wel de mazzel hebben een baas te treffen die er geen bezwaar tegen heeft zijn hond kletsnat en uitgewrongen, maar wel overgelukkig, mee terug naar huis te moeten nemen.
Opmerkelijke uitspraken van Shih Tzu-bazen
- ‘Het is een gepassioneerd konijnenjager.’
- ‘Hij heet Boefje en maakt die naam ook echt waar.’
- ‘Dit ras is tot op hoge leeftijd blij en speels.’
- ‘Het is net Malle Pietje, hij kan alles gebruiken.’
Formaat theekopje…
Onder de naam ‘Imperial Shih Tzu’ of ‘Teacup Shih Tzu’ zijn sommige mensen helaas weer eens aan het overdrijven geslagen. Die vonden de Shih Tzu, ondanks zijn toch al bescheiden formaat, nog lang niet klein genoeg. Gevolg: honden die zo mini zijn, dat hun gezondheid ernstig gevaar loopt.
Verzorging
De vachtverzorging van de Shih Tzu vereist enige oefening. De vacht moet heel regelmatig en zorgvuldig van klitten worden ontdaan, waarna hij goed uitgeborsteld moet worden. Het hoofdhaar wordt vervolgens opgebonden in een paardenstaartje bovenop het hoofd. Het uitstekende haar wordt zorgvuldig in de rondte wordt verdeeld. Om dit alles goed onder de knie te krijgen, kan men dit zich het beste eens voor laten doen bij fokker of trimsalon. Reken er wel op dat er behoorlijk wat tijd mee gemoeid is om de vacht van een Shih Tzu optimaal verzorgd te houden. Een klittende vacht kan de hond behoorlijk wat ongemak bezorgen. Is het nodig deze hond te wassen, dan moet hij daarna zorgvuldig en al borstelend en kammend droog worden geföhnd.
In de media
De schattigste Shih Tzu allertijden!
Met een Shih Tzu kun je natuurlijk leuke spelletjes spelen!
Informatieve links
Credits
Tekst: Jolien Schat, www.hondenscholen.com
Overname alleen toegestaan na uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de auteur.
Met dank aan Judith Lissenberg voor de redactie.
Foto’s: Liesbeth Hogendoorn van Kynologisch GedragsCentrum Delphi.
