De Nova Scotia Duck Tolling Retriever

Passievolle jachthond in hart en nieren

Ga er eens rustig voor zitten en zeg dan 10 x snel achter elkaar; Nova Scotia Duck Tolling Retriever, Nova Scotia Duck Tolling Retriever, Nova Scotia Duck Tolling Retriever, Nova Scotia Duck Tolling Retriever…enfin, je snapt wat de bedoeling is, toch? Als je nu je tong in de knoop hebt zitten, dan begrijp je ook waarom mensen al snel deze kleine retrieveruitvoering liefkozend Toller zijn gaan noemen. Dat spreek je toch net even wat makkelijker uit.

De Toller, het kleine en handzame formaatje Retriever. Die mooie rooie, met de prachtige ogen. Met zijn fiere pluimstaartje en schattige snoetje. Het lijkt een leuke variant op de goedzakkige Golden Retriever, maar vergis je niet, dit is een passievolle jachthond in hart en nieren!

Een duik in de geschiedenis

De Nova Scotia Duck Tolling Retriever (hierna alleen nog als Toller geschreven om RSI te voorkomen) is van oorsprong een Canadese hond. Dit land, dat al duizenden jaren werd bewoond door Mi’maq indianen en Inuit, en vanaf de 15e eeuw ook door Europese kolonisten, is een land voor durfallen en doorzetters. Mens en dier moesten zien te overleven in een land met uitgestrekte prairies, de Rocky Mountains, maar ook vrijwel geheel onbewoonbare, Arctische gebieden met zeer koude winters en temperaturen van wel -40°C. Om hier te kunnen (over)leven moet je uit een bepaald soort hout gesneden zijn, en dat is de Toller.

In 1759 ging Canada over in Britse handen (nadat het jarenlang onder Frans bewind had gestaan) en vanuit Groot-Brittannië trokken veel kolonisten naar de provincie Nova Scotia, wat bekend stond als een visrijk gebied. De honden die met hem meekwamen waren onder andere retrievers, setters, collies en werkspaniëls. Waarschijnlijk zijn deze honden onderling gekruist (men was immers nog niet zo bezig met het creëren of in stand houden van raszuivere honden) en zo ontstond een nieuw soort hond die sterk laat denken aan dat kleine, rode monstertje.

Afbeelding Google Maps: Nova Scotia aan de Oostkust van Canada.

De inheemse bevolking had echter ook honden die zij voor de jacht gebruikten, en er zijn deskundigen die beweren dat er ook van deze honden ingekruist zijn, wat niet geheel ondenkbaar is. Ook gaat het verhaal de ronde dat er een kooikerhondje invloed heeft gehad op het ontstaan van de Toller. Als we naar het uiterlijk van de Toller en het Kooikerhondje kijken is ook de hypothese niet geheel ondenkbaar.

Hoe dan ook, uiteindelijk is elke hedendaagse rashond een gevolg van een aantal kruisigen, niet waar? Wat we in ieder geval weten is dat de Toller een creatie is van Canadese jagers die de honden gebruikten om eenden en ganzen te lokken.

Een vrolijke pluimstaart als lokmiddel

Jagers en de inlandse Mi’maq indianen zette hun honden op wel heel aparte wijze in om eenden en ganzen te lokken en het trucje was afgekeken van vossen. Vossen?!? Je bedoelt die andere rode wezens met leuke pluimstaarten? Ja, die ja! Als vossen eenden gaan bejagen, doen ze dat op slinkse wijze. Terwijl de ene vos met zijn vrolijk op en neer zwiepende staart, dartel langs de waterkant op en neer rent, staat de ander (ergens aan de kant verstopt) te wachten tot een nieuwsgierig geworden eend binnen handbereik komt, om hem dan te bespringen en te doden.

En dat is precies wat de jagers en de Mi’maq indianen vervolgens hun honden leerden; dartel spelen aan de waterkant. En al rondjes draaiend door het riet met die leuke pluimstaart, lokten Tollers de nietsvermoedende ganzen en eenden, waarop ze afgeschoten werden. Het geschoten wild werd vervolgens door de Toller uit het, vaak ijskoude water, geapporteerd. Door hun dubbele vacht waren de honden in staat het ijskoude water te trotseren.

Afbeelding: Mi’maq indianen.

Ook al is deze retriever een Canadees produkt, de inzet van lokhonden op deze wijze, verraadt zijn Britse achtergrond. De Britse houding tegenover het jachtwerk was namelijk dat elke hond zijn specialisme diende te hebben en Retrievers werden getraind in specialistisch werken ná het schot.

Al het bovenstaande verklaart dus die lange en ingewikkelde naam…de Nova Scotia Duck Tolling Retriever, oftewel: de hond uit Nova Scotia die eenden lokt en apporteert.

Foto: Toller Mila en Aussie Fien.

Een hond, een naam, een rasstandaard en hoe het serieuze fokken begon

Overigens heeft de hond niet altijd zo geheten. In eerste instantie werd de hond “Little River Duck Dog” genoemd of “Yarmouth Toller”. In 1945 erkende de Canadese Kennel Club het ras, en dat was ook het moment waarop het ras de naam kreeg die het nu nog altijd draagt. Kolonel Cyril Colwell, die samen met Avery Nickerson en H.A.P. Smith bekend stond als pionier van het ras, vond dat deze naam meer bij Nova Scotia paste dan de andere namen die de hond droeg.

Foto’s: Buffy (1949), zij is 17 jaar geworden en H.A.P. Smith.

H.A.P. Smith was een enorm liefhebber van de Toller en in de beginjaren van 1900 maakte hij zich sterk om het ras in stand te houden nadat er vele honden en hun pups gestorven waren tijdens het koude seizoen. In een brief die hij schrijft vermeldt hij dat er vele honden gestorven zijn, maar dat hij gelukkig twee teven en een reu heeft kunnen behoeden voor de dood. Met deze honden gaat hij proberen om het ras nieuw leven in te blazen. Zijn fascinatie voor de Toller kwam voort uit hun kwaliteiten in de jacht.

Kolonel Cyril Colwell, die andere pionier van het ras, schreef in 1945 de eerste rasstandaard van de Toller.

Na de 2e wereldoorlog begon Avery Nickerson met het gericht fokken van de hond, en hierdoor kan hij toch wel als grote stimulator van het ras genoemd worden, ondanks dat er ook wel anderen waren die zich bezig hielden met het fokken van de Toller. Avery begon na de 2e wereldoorlog gericht te fokken onder de kennelnaam Habourlights. Tot in het midden van de jaren ’60 van de vorige eeuw waren die rooie rakkers eigenlijk een goed bewaard geheim en kende niemand buiten Nova Scotia de honden, maar na die tijd nam hun populariteit toe en verspreidde ze zich over geheel Canada en vandaar uit naar Amerika en uiteindelijk worden in 1982 de eerste honden naar Europa geïmporteerd. In 1984 wordt vervolgens het eerste nest Tollers in Denemarken geboren.

Vervolgens word in 1989 in Nederland het eerste nestje geboren, nadat een jaar eerder een reu en een teef naar Nederland werden geïmporteerd.

Het beroemde KPN-hondje

In 2010 is er een reclame op televisie te zien die een aantal mensen zich wellicht herinnert. In deze reclame van KNP wil een hond naar buiten om zijn behoefte te doen, maar zijn baasje negeert hem. De hond haalt alles uit de kast om zijn baas van de bank te krijgen, maar helaas, de baas is te druk bezig met andere dingen. Uiteindelijk tilt de hond zijn poot op en plast in huis.

De hond in kwestie was een Toller en internet staat vervolgens vol met vragen van mensen die graag willen weten wat voor soort hond het was die in de reclame speelde. Het KPN-hondje is (net als die andere retriever…u weet wel, die van het wc papier) ”hot and happening”. Vanaf dat moment is er steeds meer interesse voor het ras.

Foto: Toller Ruby van Brigitte van Gestel in de bekende KPN-reclame.

En zoals je wellicht nog wel weet van Rex, Lassie, Beethoven, Pongo of Pordita….bekendheid heeft een ras nooit veel goeds gebracht. Vanaf die tijd is er een echte toename van Tollerliefhebbers, en dus Tollers te constateren, want waar een vraag is…is een aanbod!

Nova Scotia Duck Tolling Retriever in het kort

Land van herkomst	Canada
Vroegere taak	lokken van eenden en ganzen
FCI-rasgroep	groep 8 (Retrievers, Spaniëls en Waterhonden)
Gemiddelde leeftijd	13 jaar
Schofthoogte	reuen 48-51 cm, teven 45-48 cm
Voorkomende ziekten	oogproblemen, HD, auto-immuunziekte, bijnierschorsproblemen, levershunt, medicijnovergevoeligheid, defect aan MDR1 gen, narcosegevoeligheid, epilepsie
Gebruiksmogelijkheden	jacht, agility, dogfrisbee, treibball, canine freestyle, gehoorzaamheid… alles waarbij lijf, leden en brein in actie moet komen.
Voorkomende gedragsproblemen	nervositeit, angstagressie, angst, bezitsagressie en overdreven felheid zijn gemeld binnen het ras.
Waaks	niet overmatig
Omgang kinderen	goed
Omgang honden	over het algemeen geen problemen
Vachtverzorging	enkele keren per week doorborstelen, eventueel onderhoud bij trimsalon
Bewegingsbehoefte	hoog

Karakter

Speels, opgewekt, vriendelijk, attent, ongecompliceerd… zomaar wat termen die te lezen zijn als je zoek gaat naar karakterbeschrijvingen. Maar achter dat leuke en schattige uiterlijk gaat een passionele en gedreven hond met een groot uithoudingsvermogen schuil. Een rondje om de kerk is dus niet voldoende voor deze actieveling en dat dient een nieuwbakken Tollereigenaar zich te realiseren. De meeste Tollers zijn dol op apporteren en zwemmen en hebben voor deze behoeften een uitlaatklep nodig. Of dat nu in de vorm van jachttraining of frisbee is, dat maakt de hond niet veel uit. Buiten actief, binnen rustig, de ideale combinatie voor de sportieve hondeneigenaar.

Intelligente hond

Het zijn waakse honden, maar niet overdreven blafferig, wat ook wel prettig is. Daarbij is het een intelligente hond en daarom makkelijk te trainen, maar (voordat iedere Tollereigenaar op zijn achterste tollerpootjes staat) een intelligente hond vormt weer een geheel eigen uitdaging! Je zult niet de eerste zijn die door zijn Toller voor de gek wordt gehouden omdat hij je – letterlijk en figuurlijk- te slim af is!

Overvragen

Een ander gevaar is overvraging door de enthousiaste Tollereigenaar, die maar door blijft gaan en van geen ophouden weet. Ook voor die actieve Toller moet er soms een moment van ontspanning zijn anders word er teveel druk op deze, toch wel gevoelige, hond gelegd en dat doet je verstandhouding geen goed.

Op zoek naar uitdaging

Er zijn Tollers met een engelengeduld die keer op keer een oefening willen doen, maar er zijn ook Tollers die de longen uit hun lijf gillen van frustratie en ergernis tijdens de zoveelste “saaie oefening”. Ben je er aan het denken om met je Toller een cursus te volgen, dan is het raadzaam om vooral goed te kijken of het aanbod ook echt bij je hond past. Cursus dient leuk en leerzaam te zijn, niet een bron van ergernis of frustratie. Niet voor jou, maar ook zeker niet voor je Toller!

Mensenvriend

Tollers zijn echte mensenvrienden, hoewel ze soms wat terughoudend naar vreemden kunnen zijn. Ze zijn gek op hun familie en ook de kinderen worden in hun hart gesloten. Het is opmerkelijk hoe geduldig Toller zijn tegenover kinderen. Het verschil tussen de Toller en de andere retrievers is dat ze over het algemeen iets zelfstandiger en eigenzinniger zijn.

Rasstandaard

De Toller heeft een middellange vacht, die dubbel en waterafstotend is. De ondervacht is dicht en zacht en het haar op de rug mag gegolfd zijn. De vachtkleur van de Toller mag alle tinten tussen rood en oranje bevatten, met eventueel een witte aftekening op de staartpunt, voeten, borst en bles. Iedere andere kleur dan rood of oranje ( zoals een zilverkleurige grijze of zwarte vacht) is niet toegestaan. Ook wit op de schouders, rond de oren, achter op de nek, flanken of rug wordt als foutief gezien.

De oogkleur kan variëren van bruin tot barnsteenkleurig en de ogen zijn amandelvorming. De uitdrukking is vriendelijk en de ogen staan ver uit elkaar op een wigvormige, brede en lichtgewelfde schedel.

De neus is zwart of passend bij de vachtkleur, een vlinderneus (gevlekte neus) of helder roze neuskleur is niet toegestaan. De voeten zijn voorzien van vliezen.

Volwassen reuen wegen tussen de 20 en 23 kilo en volwassen teven tussen de 17 en 20 kilo. Schofthoogte reuen: 48-51 voor teven 45-48 cm.

Bijzondere weetjes

De hond werd ook wel Little River Duck Dog of Yarmouth Toller genoemd.

In 1995 werd de Toller in Nova Scotia, door aanname van een wet, erkend als de officiële hond van Nova Scotia.

Overigens zijn de originele “rode honden” (foto rechts) nog steeds te vinden rond om Yarmouth Country en deze honden zijn qua uiterlijk nauwelijks veranderd.

Sommigen noemen hun hond liefkozend Troller, omdat ze nogal ondeugend zijn!

In Nederland zijn er twee clubs die zich bezighouden met de NSDTR: de door de Raad van Beheer erkende rasvereniging Nova Scotia Duck Tolling Retriever Club Nederland en de Vereniging voor de Nova Scotia Duck Tolling Retriever.

De mensen in Nova Scotia spreken niet van werken met de hond, maar van “playing the dog”.

Mi’maq indianen serveerden aan de Fransen, als teken van vriendschap, hun meest waardevolle hond. Men zegt dat dit nog steeds gebeurd en dat het vlees heerlijk smaakt.

Nova Scotia is bekend vanwege zijn getijden. Het verschil tussen eb en vloed is namelijk wel 16 meter.

Vachtverzorging

Eens per week de vacht goed doorborstelen is afdoende. In de periode dat de hond verhaard is het raadzaam de vacht wat vaker te borstelen en kammen. Daarbij wordt geadviseerd om 2x per jaar de dikke onderwol uit te borstelen. De haren aan de achterkant van de oren, in een wafeltjesstructuur, worden vaak weggeknipt of geplukt. Ook worden de voetjes vaak een beetje in model geknipt.

Foto’s: Mila, Fras en Tessa.

Gezondheid

Ook bij de Toller zijn gezondheidsproblemen geconstateerd. Het is bekend dat Tollers last kunnen hebben van progressieve retina atrofie (verzamelnaam voor een groep erfelijke netvliesdegeneraties), HD (heupdysplasie) en epilepsie.

Auto-immuun ziekte

Ook wordt er melding gemaakt van een auto-immuunziekte, die zich lijkt te openbaren in 2 vormen:

IRMD; een reumatische aandoening, die zorgt voor stijfheid en pijnlijke gewrichten
AM, ook wel SRMA (Steroïde Responsieve Meningitis-Arteritus) genoemd. AM is een hersenvliesontsteking, en er is vermoeden dat er sprake is van een genetische predispositie

Met betrekking tot de auto-immuun problemen bij de Toller wordt nieuwe eigenaren geadviseerd om terughoudend te zijn met het vaccineren van de hond.

De rasvereniging roept tevens Tollereigenaren, met een hond die een auto-immuun ziekte heeft, contact met hen op te nemen en eventueel bloed af te staan voor nader onderzoek. Ook bloedmonsters van Tollers met epilepsie zijn meer dan welkom. Meer informatie over Haplotype is te vinden op de website van de Nova Scotia Duck Tolling Retriever Club Nederland

Andere gezondheidsproblemen die zich voor kunnen doen:

de ziekte van Addison; te traag werkende bijnierschors
levershunt; aangeboren afwijking waarbij via een afwijkend bloedvat het bloed van de poortader niet door, maar langs de lever loopt
medicijnovergevoeligheid door een defect aan het MDR1 gen
narcosegevoeligheid

Verzorging

De vachtverzorging van de Nova Scotia Duck Tolling Retriever is afhankelijk van zijn vachtsoort. De korthaar heeft weinig nodig, maar de langhaar vraagt wat meer aandacht, met name op de plaatsen waar klitten kunnen ontstaan. De ruwharige variant moet ongeveer twee keer per jaar naar de trimmer. Nova Scotia Duck Tolling Retrievers hebben vrij snel te lijden onder een slecht gebit en daarom dienen tanden en kiezen goed schoongehouden te worden. Dat kan door voldoende kauwmateriaal aan te bieden zodat de hond daarmee zelf zijn gebit kan reinigen, maar tandenpoetsen is geen overbodige luxe. Soms raken de nagels van de Nova Scotia Duck Tolling Retriever de grond net niet, waardoor ze te weinig afslijten. Dan zullen de nagels geknipt moeten worden.