Honden kunnen niet goed generaliseren

Hij houd me voor de gek!

Mijn hond gedraagt zich al de hele dag verschrikkelijk eigenwijs. Hij kent deze oefening door en door, maar vandaag vertikt hij het!

Een geruststelling: honden zijn er niet op uit om mensen voor de gek te houden. Als jouw hond niet direct luistert of niet doet wat je van hem vraagt, dan bestaat de kans dat hij oprecht in de war is.

Honden kunnen namelijk niet generaliseren. Ze verbinden een commando bijvoorbeeld aan jou of aan een bepaalde omgeving. Verandert er iets in de situatie, dan kan het gebeuren dat je hond een commando niet begrijpt. Zelf een andere houding aannemen kan een hond al in verwarring brengen.

Doe de test

Ga op je rug liggen en geef je hond het commando ‘zit’.
Of: ga met je rug naar je hond toe zitten, zonder oogcontact, en geef hem dan het commando ‘zit’.

De kans bestaat dat hij je vragend zal aankijken, zenuwachtig op en neer gaat lopen of van alles gaat proberen (liggen, zitten, poot geven) om uit vinden of daar het gevraagde tussen zit.

Tijdens een workshop (2012) van Ian Dunbar werden diverse hondentrainers gevraagd de uitdaging aan te gaan met hun hond. Op de foto is te zien dat de hond in kwestie niet goed begrijpt wat er van hem gevraagd wordt als zijn baasje het commando ‘zit’ geeft.

Wat is ‘generaliseren’ precies?

Een voorbeeld: Als jij een schilderij van een bloem ziet, dan herken jij er ook een bloem in. Datzelfde geldt voor een bloem op een hoed, een bloem in een logo of bloemen op behang. Bloemen komen we in allerlei verschijningsvormen en op veel plaatsen tegen en toch herkennen we ze als bloemen.

Bij een hond werkt dat heel anders. Een hond ziet deze bloemen en is niet in staat ze allemaal onder de noemer ‘bloem’ te plaatsen. Voor een hond zijn dit allemaal verschillende voorstellingen. Een hond kan niet generaliseren.

Zo gaat het ook met opdrachten die je je hond geeft. ‘Zit’ in de keuken is voor jouw hond wat anders dan ‘zit’ in het park of als een vriend het commando ‘zit’ aan je hond geeft.

Wil je dat jouw hond altijd en overal op commando gaat zitten, dan zul je dat dus ook onder allerlei verschillende omstandigheden moeten gaan trainen.

Wetenschappelijk onderzoek

Onderzoek naar de taalontwikkeling bij jonge kinderen heeft aangetoond dat kinderen de betekenis van woorden associëren met de vorm van een voorwerp. Een peuter die het woord ‘bal’ leert, zal al gauw andere voorwerpen met dezelfde vorm met het woord ‘bal’ associëren.

Rond voorwerp = ‘bal’

Onderzoekers van de Universiteit van Lincoln (UK) ontdekten dat honden anders generaliseren en dat honden uitgaan van andere eigenschappen van voorwerpen. Gable, een Border Collie (foto rechts), werd aan de proef onderworpen en leerde verschillende voorwerpen te koppelen aan woorden. Echter associeerde Gable de woorden niet met de vorm van de voorwerpen (een rond voorwerp = een bal), zoals een mens dat doet, maar met de grootte van het voorwerp.

Voorwerp ter grootte van een tennisbal = ‘bal’

In een later stadium van het onderzoek werd een woord geassocieerd met de textuur van het voorwerp, maar nog altijd niet met de vorm.

Rubberen voorwerp = ‘bal’

Dit onderzoek geeft aan dat voor honden de grootte en textuur van een voorwerp blijkbaar belangrijker zijn dan de vorm. Als je je hond een balletje wilt laten apporteren, dan kun je je nu voorstellen dat het woord ‘bal’ voor jouw hond een andere betekenis heeft dan voor jou. Het zou interessant zijn om dit onderzoek met een groter aantal honden te herhalen om een nóg beter beeld te krijgen van hoe honden generaliseren.

Foto bron: Citation: van der Zee E, Zulch H, Mills D (2012) Word Generalization by a Dog (Canis familiaris): Is Shape Important? PLoS ONE 7(11): e49382. doi:10.1371/ journal.pone.0049382 Credit: Photo credit: Sally Smith

Hoe kun je je hond leren te generaliseren?

Zorg er eerst voor dat je hond een bepaald commando thuis, bijvoorbeeld in de woonkamer, goed onder de knie heeft.
Oefen ditzelfde commando met iemand anders in dezelfde kamer.
Oefen ditzelfde commando nu zelf met je hond, maar in een andere kamer.
Ga nu buiten trainen, bijvoorbeeld in de achtertuin.
Probeer te variëren; ga naar een park, een bos, een drukke winkelstraat…

De sleutel tot succes

Wil je het gedrag van je hond betrouwbaarder maken, dan dien je dus op veel verschillende plekken te trainen en eventueel ook iemand anders een keer met je hond te laten werken.
Wordt in ieder geval nooit boos op je hond als hij iets niet begrijpt.

In de media

In onderstaand filmpje van hondentrainster Emily Larlham (Kikopup op YouTube) leert een hond niet van het gras af te gaan op een aantal locaties en dit te generaliseren.