Emoties en emotionele problemen bij honden
Foto links: Angst > lange lipspleet, oren naar achteren, lage lichaamshouding, grote ogen
Foto rechts: Spannende ontmoeting met soortgenoot > speelboog, borstelen, tongelen
Iedere hondeneigenaar weet dat zijn hond soms angstig, blij, opgewonden of boos kan zijn. Op wetenschappelijk gebied is tegenwoordig ook bewijs dat honden emoties hebben. Doordat er tegenwoordig meer mogelijkheden zijn om de werking van het brein bij mensen (o.a. via hersenscan) te onderzoeken is dit ook mogelijk bij de hersenen van honden. Hoewel er nog veel onderzoek nodig zal zijn is nu al gebleken dat bij honden emoties net zo werken als bij mensen.
Foto links: Het is soms moeilijk te begrijpen wat voor een hond beangstigend kan zijn. Dat de pup het spannend vindt is te zien aan de stresssignalen > hijgen, lange lipspleet, stressrimpel, knipperende ogen
Foto rechts: Een camera is net als strak aankijken, bedreigend > tongelen, knipperen met de ogen
Valkuil
Wanneer je een bepaald gedrag van een hond wil verklaren moet je bedacht zijn op de valkuil van antropomorfisme (het “vermenselijken” van het gedrag ) omdat hiermee tekort kan worden gedaan aan het dier. Het probleem wordt dan niet opgelost of verergerd zelfs. Het is daarom van belang de wereld vanuit het oogpunt van de hond te bekijken. Dit kunnen we doen door hun natuurlijke gedrag te bestuderen (hoe ze in het wild leven) en te onderzoeken wat hun natuurlijke behoeftes zijn. Wanneer je dat vergelijkt met hoe honden moeten leven in de “mensenwereld” kunnen veel problemen duidelijk worden.
De natuurlijke aanleg en behoeften van honden
Honden zijn roedeldieren en jagers. Het leven in een groep biedt hen veiligheid en zorgt voor sociale activiteiten zoals jagen en spelen.
Veel problemen ontstaan daar, waar een hond zich niet voldoende kan aanpassen aan de “eisen” die in de mensenwereld aan hem worden gesteld. Wanneer een hond (langdurig) te kort komt in zijn natuurlijke behoeften kan hij emotioneel uit balans raken. Ongewenst gedrag of zelfs ziekte kan dan het gevolg zijn.
Foto: het leven in een groep zorgt voor sociale contacten.
Voorbeelden van emotionele problemen
Verlatingsangst
Alleen zijn is voor dieren die van nature in een groep leven een onnatuurlijke en onveilige situatie. Door de hond op jonge leeftijd zorgvuldig te laten wennen aan alleen zijn, kun je in de meeste gevallen het ontwikkelen van verlatingsangst voorkomen. Huilen, onzindelijkheid en vernielen zijn de belangrijkste symptomen van verlatingsangst. Ook op oudere leeftijd kan een hond problemen krijgen met alleen zijn, bijvoorbeeld na een traumatische ervaring, na een periode waarbij hij niet alleen hoeft te zijn, zoals bij ziekte of vakantie van de eigenaar. Herplaatste honden en mindervalide (wordende) honden, voelen zich vaak onveilig wanneer zij alleen zijn. Nog vaak wordt onderschat hoe honden met verlatingsangst lijden onder de situatie.
Geen of te weinig activiteiten
Honden die altijd aangelijnd blijven, niet met soortgenoten kunnen spelen en weinig of geen activiteiten hebben komen te kort in hun natuurlijke behoeften. Het temperament en behoefte aan beweging is afhankelijk van het ras en de leeftijd, maar iedere hond klein of groot, jong of oud, heeft activiteiten nodig aangepast aan zijn behoefte. Bij een (langdurig) tekort aan beweging en activiteiten kan probleemgedrag van allerlei aard ontstaan zoals: nervositeit, onrust, depressie, overmatig blaffen, najagen, (angst) agressie naar soortgenoten, vernielen, eetstoornissen en in extreme gevallen zelfmutilatie (zichzelf beschadigen).
Overmatig blafgedrag
Blaffen is voor honden een natuurlijke manier van communiceren met geluid. Er zijn verschillende type blafgeluiden: vreugde, opwinding, waarschuwing, verdediging, angst, frustratie en aangeleerd. Blaffen wordt door veel mensen als storend ervaren, er zijn echter ook mensen die een hond om die eigenschap juist waarderen! Om te begrijpen waarom een hond overmatig blaft, is het handig inzicht te hebben in hondengedrag en hun leermogelijkheden.
Angst voor geluiden
Het is voor ons niet altijd gemakkelijk te begrijpen wat voor een hond verontrustend kan zijn. Dingen die voor ons vanzelfsprekend zijn zoals het geluid van elektrische apparaten bijvoorbeeld wasmachine, föhn en bladblazer kunnen voor honden beangstigend zijn. Plotseling optredende harde geluiden zoals vuurwerk leiden bij veel honden tot een (fobische) angst voor vuurwerk. In de natuur zijn harde geluiden, knallen en sissen de aankondiging voor een natuurramp of zwaar weer. Honden willen in een dergelijk situatie zich verschuilen of vluchten. Vuurwerkangst is een veelvoorkomende angst bij honden.
Traumatische ervaringen
Iedere gebeurtenis in het leven van een hond kan van invloed zijn op de emoties. Elke hond en alle situaties zijn uniek. Onderstaande lijst van problemen en emoties zijn daarom niet vanzelfsprekend op iedere hond van toepassing en dienen daarom te worden beschouwd als voorbeeld.
Foto: getraumatiseerde honden hebben vaak baat bij Star of Bethlehem.
Oorzaak | Emotie / probleemgedrag |
---|---|
ziekte | emotionele uitputting, verlatingsangst |
ongeval of pijn | angst, angstagressie, verlatingsangst |
verplichte rust op dierenartsadvies | onrust, nervositeit, frustratie |
tijdens of na het werpen | emotionele uitputting, overbezorgdheid |
scheiding van eigenaar of soortgenoot | verlatingsangst, depressie |
herplaatsing of pensionbezoek | heimwee, angst |
het moeten presteren op wedstrijden | emotionele uitputting, faalangst |
training onder dwang | angst, nervositeit, angstagressie |
verhuizing | aanpassingsproblemen, verlatingsangst |
onjuiste socialisatie | angsten, angstagressie, nervositeit |
een slechte start in het leven (geboren in schuur, te vroeg weg bij moeder, te vroeg gespeend, ziekte) | angsten, bezitsagressie, dwangmatig gedrag, eetstoornissen zonder medische oorzaak |
Wat zijn Bach Bloesem Remedies, en door wie zijn ze ontdekt?
Bach Bloesem Remedies (BBR) is een natuurlijke aanvullende(complementaire) geneeswijze, ontwikkeld door de Engelse arts, homeopaat en onderzoeker Dr. Edward Bach (1886-1936).
Foto rechts: Dr. Edward Bach (Bach Centre)
Voor zijn tijd was hij vroeg met de ontdekking dat lichaam en geest niet los van elkaar te denken zijn. Hij ontdekte ook dat ieder individu anders reageert op zijn omgeving en moeilijkheden die voorkomen in het leven. In zijn zoektocht naar een zelfhulpmiddel ontdekte dr. Bach de werkzaamheid van bloemen. Dr. Bach ontwikkelde BBR voor mensen, hij ontdekte later dat ook dieren er baat bij kunnen hebben.
De bloesems werken op de emotionele gesteldheid en/of een karakteristiek van een mens of dier. Het voordeel is dat ze niet giftig, versuffend of verslavend zijn. Met BBR worden de emoties op een zachte wijze in balans gebracht.
Het Bachsysteem bevat 38 verschillende remedies voor 38 verschillende gemoedstoestanden of emoties en is daarmee een compleet systeem.
De remedies zijn verdeeld in groepen:
- Angst
- Onzekerheid
- Onvoldoende interesse in het hier en nu
- Eenzaamheid – Overgevoelig voor invloeden
- Moedeloosheid en wanhoop
- Overbezorgdheid voor het welzijn van anderen
Uit de 38 BBR stelde Dr. Bach de Rescue Remedy samen, deze is bedoeld voor acute emotionele problemen zoals een traumatische ervaring of bij een situatie welke het individu moet ondergaan waarbij spanningen verwacht worden.
Bach Rescue Remedy bevat vijf Bach Bloesem remedies
Bach bloesem remedie | Emotie |
---|---|
Rock rose | paniek |
Star of Bethlehem | shock, schrik, traumatische ervaringen |
Clematis | verwardheid, dreigend bewustzijn verlies |
Impatiens | gespannenheid |
Cherry Plum | angst voor controleverlies / zelfbeheersing |
Hoe worden de remedies gemaakt?
De remedies zijn gemaakt van bloesems van bomen en planten. De energie van de bloesem wordt in bronwater opgenomen volgens de zonmethode of de kookmethode. De zo ontstane tinctuur wordt d.m.v. cognac (alcohol) houdbaar gehouden.
Foto rechts: Bach Bloesem Impatiens > bij gespannenheid, ongeduld en irritatie
Kan de alcohol in BBR schade opleveren?
Omdat er slechts enkele druppels gegeven worden is de hoeveelheid alcohol te verwaarlozen. Wanneer de hond medicijnen krijgt waarbij alcohol vermeden moet worden, is het raadzaam te overleggen met de dierenarts. Je kunt ook kiezen voor Bach Rescue Pets. Dit is Bach Rescue Remedy gebaseerd op glycerine i.p.v. alcohol. De werking en dosering is gelijk.
Bach bloesems in de vorm van druppels en/of spray zijn veilig voor mens en dier.
Waarschuwing: Bach Rescue Pastilles zijn suikervrije snoepjes met daarin Bach Rescue Remedy , deze zijn bedoeld voor mensen. In de pastilles zit de zoetstof Xylitol verwerkt, deze is zeer gevaarlijk voor honden. Geef dus geen Bach Rescue pastilles aan honden.
(Xylitol wordt bij de hond heel snel opgenomen in het bloed en geeft een enorme respons van insuline, waardoor de bloedsuikerspiegel daalt naar levensgevaarlijke lage waarden. Tevens veroorzaakt xylitol leverfalen. Verschijnselen zijn: braken, zwakte, toevallen, coma en sterfte. De eerste verschijnselen van zwakte en leverontsteking kunnen al binnen dertig minuten na het eten optreden. Leverfalen treedt vaak een of twee dagen later op.)
Wat kan ik van Bach bloesems remedies verwachten?
BBR brengen emoties in balans, het dier zal zich daardoor beter voelen en kan veranderingen, een training of therapie beter aan. Wanneer een hond gestresst is kan hij namelijk niet openstaan voor nieuwe dingen. Wanneer het mogelijk is de oorzaak van het probleem weg te nemen kan het gedrag van de hond positief veranderen, BBR kunnen dan als ondersteuning gegeven worden. Wanneer het gaat om getraumatiseerde dieren zijn BBR een helper bij het verwerken en loslaten van het verleden en helpen de hond bij het aanpassen aan nieuwe omstandigheden.
Wegnemen van de oorzaak
Gezondheid
Lichamelijke oorzaken zoals ziekte en pijn kunnen leiden tot emotionele onbalans en probleemgedrag. Bijvoorbeeld een hond die plotseling agressief reageert wanneer hij geaaid wordt, kan pijn hebben. Denk bijvoorbeeld aan een ontsteking of heupdysplasie. Honden laten door hun gedrag weten wanneer er iets niet in orde is. Zij kunnen het ons echter niet vertellen! Een lichamelijk onderzoek bij de dierenarts is dan aan te raden om medische oorzaken te kunnen uitsluiten of te behandelen. Lichamelijk ongemak kan veel stress veroorzaken, denk bijvoorbeeld aan honden zonder of een dunne vacht. Een hondenjasje kan uitkomst bieden. Het is voor eigenaren van dit soort rassen belangrijk de stressignalen bij hun hond te herkennen.
Foto links: Ouder wordende honden kunnen emotionele problemen zoals verlatingsangst krijgen
Foto rechts: Een leven zonder vacht kan stress opleveren
Zorg voor verandering
Kijk of de hond tekort komt in zijn natuurlijke behoeften. Soms hebben kleine veranderingen zoals activiteiten, een positieve training, het aanbieden van passend speelgoed of ander voedsel al een positieve invloed op het gedrag. Wanneer je denkt dat de hond baat heeft bij een soortgenoot, bedenk dan dat dit weloverwogen moet gebeuren. Laat je goed informeren en vraag eventueel hulp van een deskundige.
Foto rechts: Kauwen is een natuurlijke behoefte
Het gebruik van Bach bloesem remedies
Een selectie maken, welke BBR kies ik?
De 38 BBR vormen samen een compleet systeem. De hond zou bij verschillende BBR baat kunnen hebben en zij zouden op een bepaald moment allemaal een rol kunnen spelen. Iedere hond is een individu met eigen gevoelens en karakter. Bij het selecteren van Bach bloesems dient daarvan worden uitgegaan. Het is daarom niet mogelijk een lijst van probleemgedrag met bijbehorende Bach bloesems te maken. Bijvoorbeeld, wanneer het probleem agressie naar soortgenoten betreft kunnen daar vele oorzaken aan ten grondslag liggen. Vaak is angst de onderliggende oorzaak van agressie. Voordat je een middel zoekt voor agressief gedrag is het daarom belangrijk eerst de oorzaak vast te stellen.
Foto: Iedere hond heeft zijn eigen unieke karakter
Bach bloesem remedies kunnen puur of verdund worden gegeven. Zij hebben (op een juiste wijze) verdund echter dezelfde werking. Voor dieren kiezen wij vanwege de smaak van de alcohol bij voorkeur voor een verdunning in de vorm van een mengflesje.
Een mengflesje maken
- Gebruik een 30 ml flesje met pipet en vul deze met mineraalwater zonder koolzuur.
- Doe hierin 2 druppels van iedere gekozen BBR.
- Kies bij voorkeur niet meer dan 5 verschillende remedies, maar nooit meer dan 7.
- Schud het flesje, het is nu klaar voor gebruik.
Dosering
Voor iedere hond geldt dezelfde dosering
- 4 x daags 4 druppels op een (lekker) hapje
- Geef de remedies eventueel vaker naar behoefte
- Een mengflesje is voldoende voor ongeveer 3 weken
- Hoe lang BBR gegeven worden is afhankelijk van het soort probleem en hoe lang het probleem bestaat. Een deskundige kan daarover een verwachting geven.
Belangrijk
Druppel de remedies liever niet rechtstreeks in de bek. Het pipetje is van glas, honden kunnen niet begrijpen dat glas gevaarlijk is. Daarbij ondervinden honden veel stress wanneer middelen onder dwang worden toegediend. Omdat de BBR met voedsel in aanraking mogen komen geef je de druppels bij voorkeur op een lekker hapje. (Foto rechts)
Wanneer geef ik mijn hond Rescue Remedy?
Rescue Remedy kan gegeven worden bij een traumatische ervaring zoals een ongeluk of vechtpartij of wanneer je verwacht dat de hond stress zal ondervinden zoals bij een medisch onderzoek of tijdens een vuurwerkperiode.
Dosering en gebruik van Rescue Remedy
In acute situaties zoals bij een ongeval kan Rescue Remedy direct in de bek worden gedaan. Dit mag naar behoefte, eventueel elke 5 minuten worden herhaald.
TIPS
- In acute situaties: til de lip van de hond op en druppel 4 druppels Rescue Remedy in de wangzak.
- Pas op, honden die pijn hebben kunnen (onbedoeld) bijten!
Een mengflesje Rescue Remedy maken
- Doe 4 druppels of 2 sprays Rescue Remedy in een 30 ml flesje
- Vul dit aan met mineraalwater (zonder koolzuur)
- Schud het flesje.
Dosering:
- 4x daags 4 druppels uit het mengflesje, eventueel vaker naar behoefte.
Rescue Remedy tijdens een vuurwerkperiode
- Zet naast de normale waterdrinkbak een kleine waterbak met daarin 4 -8 druppels BRR puur.
Honden hebben het over het algemeen snel door dat Rescue Remedy hen kalmeert. Op deze manier kunnen zij zelf naar behoefte kiezen voor Rescue Remedy of alleen drinkwater.
Belangrijk!
Rescue Remedy is in druppels én spray verkrijgbaar. Spray nooit Rescue Remedy in de bek van een hond, omdat ( het geluid van) een spray angstgevoelens kan opwekken!
Kan Rescue Remedy gecombineerd worden met andere bloesems?
Rescue Remedy kan zonder bezwaar naast andere BBR gegeven worden. Wanneer het de vuurwerkperiode betreft is het soms aan te raden naast de Rescue Remedy een andere remedie erbij te geven of een individuele samenstelling te (laten) maken. Bijvoorbeeld wanneer de hond in het dagelijkse leven snel angstig of onder de indruk is of wanneer er ook sprake is van andere emotionele problemen.
Is de werkzaamheid van Bach bloesems bewezen?
Er zijn veel theorieën over de werking van de bloesems. Over het algemeen is aangenomen dat de energie van de levende bloemen door de kook of zonnemethode wordt opgenomen in het water. Harde conclusies zijn tot op dit moment slechts speculaties. In Engeland zijn wel enkele onderzoeken gedaan.Wereldwijd zijn er vele dierenliefhebbers en professionals die het positieve effect van Bach bloesem remedies op mens en dier hebben ontdekt . Tot op heden is dit het belangrijkste bewijs. Om die reden en omdat er geen schadelijke bijwerkingen zijn ben ik ervan overtuigd dat in de toekomst Bach bloesems steeds meer toegepast zullen worden, zoals nu in Engeland al het geval is.
Voor het succes is een juiste selectie en een juist gebruik (therapietrouw en tijdsduur) van de Bach bloesems belangrijk. Hoewel de Bach bloesem remedies een eenvoudig systeem zijn is deskundige begeleiding dikwijls zinvol gebleken.
Daarnaast geldt dat voor bepaalde problemen een definitieve gedragsverandering niet alleen dmv Bach bloesems bereikt kan worden. Een verbetering van de omstandigheden voor de hond is daarvoor noodzakelijk. (bijvoorbeeld verlatingsangst, te weinig beweging en activiteiten).
Foto rechts: White Chestnut
Zelf doen of professionele hulp vragen
Wereldwijd wordt BBR ook voor dieren, toegepast. Rescue Remedy kan als eerste hulp bij traumatische gebeurtenissen en stressvolle situaties toegepast worden door iedere hondeneigenaar. Wanneer er sprak is van gedragsproblemen, is het aan te raden de hulp van een deskundige in hondengedrag en het Bachsysteem in te schakelen.
Erkende Bach consulenten en trainers kun je hier vinden.
Waar kan ik Bach Bloesem remedies kopen?
Alle Bach bloesem remedies en Bach Rescue Remedy zijn verkrijgbaar bij de Bach dierenconsulenten
Een mengflesje met geselecteerde Bach bloesems is (meestal) inbegrepen bij de prijs van een Bach dierenconsult.
Bach bloesem remedies zijn ook vrij te koop bij apotheek, gezondheidswinkel en drogist.
Kijk op www.bachrescue.nl of www.rescuepets.nl voor alle adressen.
Het Bach Centre (Bach Foundation)
Het Bach Centre is gevestigd in het huis waar Dr. Bach woonde en werkte aan de Bach bloesems remedies. Vanaf zijn overlijden verzorgt het Bach Centre de bescherming en verspreiding van Dr. Bach’s werk.
Opleidingen
Zie voor opleidingen de website van T.S. Health Academy.
Andere opleidingen:
Kennis over BBR bij dieren wordt ook aangeboden in opleidingen voor natuurgeneeswijzen bij dieren. Wanneer je een hulpverlener zoekt vraag dan altijd naar de opleiding die de persoon heeft genoten. Ga nooit af op consulten per email of telefoon, een serieuze deskundige zal het dier altijd zelf willen zien.
Tot slot
Dit artikel is geschreven door: Trudie Rutten, Kynologisch gedragstherapeut / Bach Bloesem Dierenconsulent en auteur bij HondenaanBoord.nl.
Contact: trudierutten@gmail.com. Trudie Rutten neemt uitsluitend consulten aan van varende hondeneigenaren.
© Op dit artikel rust copyright.